«fan» nashriyoti Toshkent–2018 Hakim Sattoriy

SOHIBQIRON O‘TGAN YO‘LLAR BO‘YLAB
yoshlar yurishi uyushtirilsa, safar og‘ir bo‘ladimi?
Biz mustamlaka azoblaridan qutulib, o‘zligimizni bir oz anglash 
sari intilayapmiz. Go‘yo ulkan charxpalakni tinimsiz aylantirishga 
mahkum etilgan bandi arqonlar dan xalos bo‘lib, nafas rostladi­da, de­
yarli ilk bor: «O‘zi, mening ajdodim kim edi? Nahot ular ham boyning 
arig‘iga suv tortish bilan mashg‘ul bo‘lib, dunyodan o‘tgan bo‘lsa?!» 
deya mulohaza qilayotgandek bo‘layapti. Garchi amaliy ish gapdan 
kam bo‘lsa­da, shunisiga ham shukr qilasan, kishi. Axir kechagina 
qo‘llarga emas, til­zabonlarga ham kishan solingan edi­ku. Bunday 
ro‘shnolik rag‘bat uyg‘otadi.

---

6
Xalqimiz o‘tmishi, purviqor bobolarimiz bilan qanchalik faxrlan­
maylik, biz ularga loyiq bo‘lmasak, bu xufiyona iftixor mushukning 
«Biz ham yo‘lbarslar avlodi dan miz» qabilidagi maqtanchoqligiga 
o‘xshab qoladi. Mil latdoshlarimizning o‘zligini tanish uchun qilgan 
amaliy ishi shu bo‘ldiki, biz bobolarimiz qalam surgan alfavitni o‘rga­
na boshladik. Bilmadim, hazrat Alisher Navoiyni qachon to‘liq o‘qiy­
miz? Yoki ulug‘ Abdulla Qodiriy tilsimoti qachon har bir o‘zbekka 
to‘la yetib boradi? 
Jumladan, Amir Temur haqida cho‘chib, qimtinib gapira boshlash­
di. Ta’riflaganda esa «murakkab shaxs», «O‘rta Osiyo tarixida o‘chmas 
iz qoldirgan» kabi hammabop sifat lashlar ishlatilmoqda. Holbuki, jahon 
afkor ommasining e’tirof etishicha, Amir Temur buyuk shaxs, u dunyo 
xalqlari tarixining davrlar quyuni mahv eta olmaydigan o‘lmas qoyalar­
idandir. Bizlar Temurga vatandoshligimiz bilan har qancha faxrlansak 
arziydi. Biroq hozirgacha bu «faxr» buyuk jahongirning ruhini bezov­
ta qilish – uning qabrini ochishdan nariga o‘tgani yo‘q, aksincha, uyal­
may­netmay «mustabid feodal», «qonxo‘r» kabi la’natlar osib kelindi, 
hatto uni «o‘zbeklarga daxli yo‘q» deguvchi po‘k olimlar ham topildi. 
Mayli, har kimning bilgani o‘ziga. Men Amir Temur nomi­
ni qadr 
lovchi kishilarni amaliy harakatga taklif etmoqchiman. 
Ma’lumki, Temurning o‘smirlik yillari, Movarounnahr taxtini egal­
lashgacha bo‘lgan hayoti jang­u jadallarga, keskin voqealarga boy 
bo‘lgan. Hayoti turli tarzda kechgan. Goh kichik­kichik to‘dalarga 
qo‘shilib, tog‘­toshlarni kezgan, goh qurol va lashkar to‘plash ilinji­
da to‘qnashuv larga borgan. Bu voqealarning asosiy qismi Shahrisabz 
atroflarida, Hisor tog‘ tizmalari orasida bo‘lib o‘tgan. Hozir ham bu 
joylarda o‘sha suronli yillarni eslatib turuvchi obidalarning vayronalari 
saqlanib qolgan, tepaliklar, g‘orlar, soy­daryolar voqea ishti rokchilari