Fan: matematika o’qitish metodikasi

FAN:MATEMATIKA O’QITISH METODIKASI.

MAVZU:Tenglamalar bilan tanishtirish metodikasi.

Boshlang’ich sinfda tenglamaning ta’rifi, yechimi, yechish kabi ta’rif va tushunchalar berilmaydi, faqat tenglamani

o’qish, yozish, noma’lum komponentlarini topish tushunchalari bilan tanishadilar � 2 – sinfda ko’paytirish va bo’lishga doir x*3=12, 5*x=10, x: 2=4, 6: x=3

ko’rinishdagi tenglamalarni yechish o’qitiladi. � 3 – sinfdan boshlab 4 amalga doir misollar yechiladi. � 4 – sinfda ko’p xonali sonlar bilan birgalikda 4 amalga

doir tenglamalar yechishga ham o’rgatiladi. �Boshlang’ich sinfda x+x=10, n*n=16, a+a=a+6, 7*a=7, 8*k=0, n+n=2 n kabi misollar bajarilmaydi.

�Tenglamani o’qitishni birinchi qadamidayoq nomalumning o’rniga qo’yish bilan tenglikni tekshirishga o’rgatib boriladi  

Hozirgi zamon uslubiyotida tenglamalar yechishni o’rgatishda III bosqichda ish olib boriladi. 1bosqich:tayyorgarlik

“Tenglamalarni qanday yechish kerak?”eslatmasi bilan ishlashga o’rgatish kerak. 1. Tenglamada nima ma’lum nima noma’lumligini ayting.

2.Noma’lum sonni qanday topish qoidasini esla

3.Arifmetik amalni bajarib, noma’lum sonni top.

4.Tekshir.

5.Noma’lum sonni ayt.

2-bosqich: x harfi bilan  x+2=5, x-3=4 kabi eng sodda tenglamalarda ma’lumsonni  belgilash uchu qabul qilingan. 

 3-bosqich:tenglamalarni amallarning va natijalari orsidagi bog’lanish asosida 

yechish.  x (iks) harfi bilan topilishi kerak bo‘lgan noma’lum son belgilanadi. 27 + x = 27 — bu tenglama. Tenglama quyidagicha yechiladi: tenglik to‘g‘ri bo‘lishi uchun x ning o‘rniga qanday sonni qo‘yish

kerakligini bilib olish kerak. Bu son 0, chunki 27 ga 0 ni qo‘shganda 27 hosil bo‘ladi. Shunda tenglik to‘g‘ri bo‘lganini bilish mumkin. Tenglamaning yechilishi bunday yoziladi: 27 + x = 27 Tekshirish: x = 27–27 27 + 0 = 27 x = 0 27 = 27

Qo‘shiluvchilardan bittasi noma’lum bo‘lsa, yig‘indidan ma’lum bo‘lgan qo‘shi luvchini ayirish kerak. Namuna: 37 + x = 47 Tekshirish: x = 47 – 37 37 + 10 = 47 x = 10 47 = 47

Tenglamani yeching:

Х + 25 = 36

Bu tenglamning

qaysi hadi

noma`lum?

36

Х

25

Х + 25 = 36

Х = 36 - 25

Х = 11

Javob: 11

11 + 25 = 36

36 = 36

+

̶

̶

Ayriluvchi noma’lum bo‘lsa, kamayuvchidan ayirmani ayirish kerak. Namuna: 57 – x = 17 Tekshirish: x = 57 – 17 57 – 40 = 17 x = 40 17 = 17

Kamayuvchi noma’lum bo‘lsa, uni topish uchun ayirmaga ayriluvchini qo‘shish kerak.

2. Tenglamalarni yeching:

x – 7 = 12 x – 8 = 9

x – 9 = 50

Х

231

245

Х - 245 = 231

Х = 231 + 245

Х = 476

Javob: 476

476 - 245 = 231

231 = 231

+

̶

̶

Tenglamani taqqoslang:

Х + 15 = 25

Х + 20 = 30

Nimasi bilan o'xshash?

Nima bilan farq qiladi?

Javobni og'zaki hisoblang.

Tenglama nimasi bilan bir-biriga o'xshash?

MUSTAQIL ISH

• Tenlama tuzing va yeching.
• Javobni tekshring
• Tenglama hadlarini asoslang.
• Test tuzing