Fan: Gidrologiya va iqlimshunoslik

Suv sarfi (Q) deb, daryoning ko’ndalang qirqimidan vaqt birligi ichida oqib o’tadigan suv miqdoriga aytiladi. U m3/s yoki lҒs larda ifodalanadi.

• Suv sathi (N)-ma’lum bir o’zgarmas, gorizontal holatdagi doimiy ”0” tekislikka nisbatan o’lchanadigan suv yuzasi balandligidir. U sm larda ifodalanadi.Suv sarfi (Q) deb, daryoning ko’ndalang qirqimidan vaqt birligi ichida oqib o’tadigan suv miqdoriga aytiladi. U m3/s yoki lҒs larda ifodalanadi.

Foydalangan adabiyotlari

• 1.Vahobov H. Umumiy yer bilimi. Darslik. –T.: Bilim, 2005.
• 2.Gerenchuk K.I., Bokov V.A. Chervanov I.G. Obshee zemlevedenie. -M.: Visshaya shkola, 1984. -256 s.
• 3.Milkov F.N. Obshee zemlevedenie. -M.: Visshaya shkola, 1990.
• 4.Savtsova T.M. Obshee zemlevedenie. -M.: Akademiya, 2003.
• 5.Shubaev L.P. Umumiy yer bilimi -T.: 1975.

E’tiboringiz uchun rahmat!
Fan: Gidrologiya va iqlimshunoslik
10. Mavzu: Daryo oqimi va uni ifodalovchi omillari.

• 1.Daryo oqimi.
• 2.Daryo oqimini ifodalovchi omillari.

• Yomg'irlarning er yuzasiga tushishi natijasida hosil bo'lgan oqim, uning ortig'i bug'lanishga ulgurmay, daryolarga quyiladi. Daryo oqimlarining rejimi butun daryoning rejimini belgilaydi - suv sathining o'zgarishi, cho'kindilarning harakati (qattiq oqim), daryo kanallarining shakllanishi. Daryolar oqimi haqidagi ta'limot quruqlik suvlari gidrologiyasining asosiy bo'limidir.

• Daryoda muayyan vaqt (dekada, oy, mavsum, yil, bir necha yil) davomida oʻrtacha koʻp yillik koʻrsatkichlar (norma)ga nisbatan oqib oʻtgan suv miqdori. D. s. absolyut (m3/s, l/s, km3/yil) yoki nisbiy (normaga nisbatan % yoki modul koeffitsiyenta) birliklarda ifodalanadi. D. s. haqida maʼlumot qishloq xoʻjaligini suv bilan taʼminlash sistemasidagi eng muhim elementdir (qarang Agrometeorologii: xizmat koʻrsatish). Suvchanlikning oʻzgarishi daryo havzasining suv va issiqlik balansini belgilovchi meteorologik omillarning davriyligiga bogʻliq. D. s.ga yogʻin miqdori, uning yillar va balandlik zonalari boʻylab taqsimlanishi; quyosh radianiyasining intensivligi; havo harorati; tuproq qatlamining holati va b. omillar taʼsir etadi. Bu omillarning mavsumiy davriyligi D. s.ning yil davomida oʻzgarishiga, yillar boʻylab davriyligi esa turli suvchanlik yillarining almashinuviga sabab boʻladi.

Foydalangan adabiyotlari

• 1.Vahobov H. Umumiy yer bilimi. Darslik. –T.: Bilim, 2005.
• 2.Gerenchuk K.I., Bokov V.A. Chervanov I.G. Obshee zemlevedenie. -M.: Visshaya shkola, 1984. -256 s.
• 3.Milkov F.N. Obshee zemlevedenie. -M.: Visshaya shkola, 1990.
• 4.Savtsova T.M. Obshee zemlevedenie. -M.: Akademiya, 2003.
• 5.Shubaev L.P. Umumiy yer bilimi -T.: 1975.

E’tiboringiz uchun katta rahmat!!!