Fan: Gidrologiya va iqlimshunoslik

Daryo oqimini tartibga solish — daryodan oqayotgan suvni vaqt davomida va xalq xoʻjaligi ehtiyojlariga koʻra qayta taqsimlash. Muayyan davrda oqimni tabiiy daryo rejimiga nisbatan koʻpaytirish yoki kamaytirishdan iborat.

Daryo oqimini tartibga solish — daryodan oqayotgan suvni vaqt davomida va xalq xoʻjaligi ehtiyojlariga koʻra qayta taqsimlash. Muayyan davrda oqimni tabiiy daryo rejimiga nisbatan koʻpaytirish yoki kamaytirishdan iborat.

Foydalangan adabiyotlari

• 1.Vahobov H. Umumiy yer bilimi. Darslik. –T.: Bilim, 2005.
• 2.Gerenchuk K.I., Bokov V.A. Chervanov I.G. Obshee zemlevedenie. -M.: Visshaya shkola, 1984. -256 s.
• 3.Milkov F.N. Obshee zemlevedenie. -M.: Visshaya shkola, 1990.
• 4.Savtsova T.M. Obshee zemlevedenie. -M.: Akademiya, 2003.
• 5.Shubaev L.P. Umumiy yer bilimi -T.: 1975.

E’tiboringiz uchun rahmat!
Fan: Gidrologiya va iqlimshunoslik
7. Mavzu: Daryolarning energiyasi va ishi.

• Reja:
• 1. Daryolarning energiyasi.
• 2. Daryo ishi.

Elektr energiyasini ishlab chiqarish va uni iste'molchilarga uzatish tarmoqlaridan iborat.
Ushbu tarmoq mamlakat yoki iqtisodiy rayon miqyosida sanoatni joylashtirishga muhim taʻsir koʻrsatadi. Bu taʻsir ikki yoʻnalishda sodir boʻladi. Birinchi yoʻnalish elektr energiyani katta masofaga uzatishdan iborat. Bu esa mamlakatning barcha xududlarida sanoatni rivojlantirishga imkon beradi. Ikkinchi yoʻnalish moʻl-koʻl va arzon elektr energiyasi ishlab chiqaradigan xududlarda energiyani koʻp talab qiladigan sanoat tarmoqlarini joylashtirishdan iborat. Elektr energiyasini koʻp talab qiladigan sanoat tarmoqlariga titan, alyuminiy, magniy, sintetik tola, sintetik kauchuk, sintetik ammiak ishlab chiqarish kiradi. Bir tonna titan ishlab chiqarish uchun 60 ming kVt/soat, magniy uchun 26 ming kVt/soat, alyuminiy ishlab chiqarish uchun esa 20 ming kVt/soat elektr energiyasi sarf boʻladi.
Yomg'irlarning er yuzasiga tushishi natijasida hosil bo'lgan oqim, uning ortig'i bug'lanishga ulgurmay, daryolarga quyiladi. Daryo oqimlarining rejimi butun daryoning rejimini belgilaydi - suv sathining o'zgarishi, cho'kindilarning harakati (qattiq oqim), daryo kanallarining shakllanishi. Daryolar oqimi haqidagi ta'limot quruqlik suvlari gidrologiyasining asosiy bo'limidir.
Foydalangan adabiyotlari

• 1.Vahobov H. Umumiy yer bilimi. Darslik. –T.: Bilim, 2005.
• 2.Gerenchuk K.I., Bokov V.A. Chervanov I.G. Obshee zemlevedenie. -M.: Visshaya shkola, 1984. -256 s.
• 3.Milkov F.N. Obshee zemlevedenie. -M.: Visshaya shkola, 1990.
• 4.Savtsova T.M. Obshee zemlevedenie. -M.: Akademiya, 2003.
• 5.Shubaev L.P. Umumiy yer bilimi -T.: 1975.

E’tiboringiz uchun rahmat!
Fan: Gidrologiya va iqlimshunoslik
8. Mavzu: Daryo suvlarining erigan moddalar oqimi.

• Reja:
• 1. Daryo suvlarining erigan moddalari.
• 2. Daryo oqimi.

Suv (kimyoviy formulasi: H2O) — hidsiz, rangsiz, taʼmsiz, shaffof, suyuqlik shaklidagi kimyoviy moddadir (normal holatda). Yer sirtining 71 foizini egallaydi (~1.460 × 1015 kg); Yerdagi suv asosan okean, dengiz, koʻl, daryo (95,6 %) kabi suv havzalarida, shuningdek muzlar, yer osti suvlari (1.6 %) va atmosferadagi suv bugʻlari, bulutlarda (0.001 %) yigʻilgan. Bundan tashqari suv organizmlar tarkibida ham mavjud.

• Yomg'irlarning er yuzasiga tushishi natijasida hosil bo'lgan oqim, uning ortig'i bug'lanishga ulgurmay, daryolarga quyiladi. Daryo oqimlarining rejimi butun daryoning rejimini belgilaydi - suv sathining o'zgarishi, cho'kindilarning harakati (qattiq oqim), daryo kanallarining shakllanishi. Daryolar oqimi haqidagi ta'limot quruqlik suvlari gidrologiyasining asosiy bo'limidir.

Foydalangan adabiyotlari

• 1.Vahobov H. Umumiy yer bilimi. Darslik. –T.: Bilim, 2005.
• 2.Gerenchuk K.I., Bokov V.A. Chervanov I.G. Obshee zemlevedenie. -M.: Visshaya shkola, 1984. -256 s.
• 3.Milkov F.N. Obshee zemlevedenie. -M.: Visshaya shkola, 1990.
• 4.Savtsova T.M. Obshee zemlevedenie. -M.: Akademiya, 2003.
• 5.Shubaev L.P. Umumiy yer bilimi -T.: 1975.

E’tiboringiz uchun rahmat!
Fan: Gidrologiya va iqlimshunoslik
9. Mavzu: Daryolar suv rejimining davrlari.

• Reja:
• 1. Daryolarning suv rejimi.
• 2. Daryolar suv rejimining davrlari.

• Daryoda oqayotgan suv miqdori, ya’ni suv sarfi, suv yuzasi sathining holati, uning oqish tezligi, harorati, erigan moddalar oqimi miqdori va boshqalar ma’lum omillar ta’sirida vaqt bo’yicha o’zgarib turadi. Daryoda mana shu qayd etilgan elementlarning bir­biriga bog’liq holda o’zgarishi uning suv rejimini ifodalaydi.
•