Кисмхои таркиби ва сохахои асосии экология - Экология хамчун фанни табиатшиносй организмхо ва муносибати онхоро ба мухит дар сатххои гуногуни инкишоф меомузад. Маълум аст, ки дар табиат ягон фард бидуни олами зинда вучуд надорад ва дар сурати ба вучуд омадани чунин холат чиро бояд интизор шуд? Тасаввур мекунем, ки ягон намуди наботот ё хайвонот ё фарде аз фардхо дар алохидагй ва ё танхо умр ба сар мебарад. Ин фард зери таъсири мухити зист буда, таъсири онро хис хохад кард ва дар ин холат омили асосиро иклим ташкил медихад. Маълум аст, ки ин ва ё он намуди растанй ё хайвонот на дар хама чой меруяд ё зиндагй карда, пахн шуда метавонад, зеро рушди он ба иклим, хок, об, харорат ва гайра вобастагй дорад. Таъсири омилхои гуногуни табий ба хар як организми чудогона (фардхо) кисми аввали таркибии экологияро ташкил мекунад ва шаклан оддй мебошад.
Алокамандии экология бо фанхои дигар - Дар омузиши таъсири табиат, мухит ба организмхо ва чавоби организмхо ба мухит, экология ба фанхои иклимшиносй, хавошиносй ва манзарашиносй такя мекунад. Геоморфология ва хокшиносй низ бо экология алокаманданд. Онхо тарафхои гуногуни пайдоиш ва вайроншавии хокро аз таъсиру фаъолияти чамоахои олами зинда чун мавзуи омузиши экологй муайян мекунанд.
тест - 1. Илмест, ки муносибати организмҳои зиндаро байни худ ва муҳити зист омӯхтааст:
- A. Биология
- B. Эмбриология
- B. Энтомология
- G. Экология
- 2. Компонентҳои зерини трофикии асп - харгӯш - фоксро номбар кунед:
- A. Истеҳсолкунанда - истеъмолкунандаи дараҷаи 1 - истеъмолкунандаи тартиби 2-ум
- B. Консенсус I - истеҳсолкунанда-истеъмолкунанда II
- B. Редукер - Истеҳсолкунандаи истеъмолкунанда II
- G. Истеҳсолкунанда - Истеъмолкунанда I - Редуктор
- 3. Истеҳсолкунандагон вазифаи зеринро иҷро мекунанд:
- А. истеъмоли моддаҳои органикӣ;
- Б. коркарди моддаҳои органикӣ;
- В. эҷод кардани моддаҳои органикӣ аз органикӣ;
- Г. эҷод кардани моддаҳои органикӣ аз органикӣ.
- 4. Биогеоценоз ин аст:А. системаи биологӣ (биогеоценоз), ки аз як ҷамоаи организмҳои зинда (биоценоз), муҳити онҳо (биотоп), як системаи пайвандҳо, ки моддаҳо ва энергияро дар байни онҳо мубодила мекунанд.Б. як воҳиди калони система-ҷуғрофӣ (экосистема) дар доираи минтақаи иқлимии табиӣВ. аз ҷиҳати омилҳои абиотикии экологии қитъаи геосмос (замин ё обанбор), ки бо биоценозҳои мушаххас ишғол шудаанд ҳамҷинсшаванда мебошандГ. Маҷмӯи таърихан муқарраршудаи ҳайвонот, наботот, занбӯруғҳо ва микроорганизмҳо, ки дар фазои нисбатан якхела зиндагӣ мекунанд (минтақаи мушаххаси замин ё минтақаи об) ва бо муҳити зисти онҳо
- 5. Омили муҳити зист бо фаъолияти инсон чӣ гуна аст?
- А. Биотик Б. Антропогенӣ В. Абиотик Г. Антропогенӣ ва абиотикӣ Синфи 9
- 6. Омили антропогениро интихоб кунед:А. шудгор кардани заминҳои бокира;Б. хӯрдани aphids аз тарафи ladybirds;В. обхезии баҳори дарё;Г. таркиши рақамҳои малах дар биёбон.7. Экосистема ин:А. системаи биологӣ (биогеоценоз), ки аз ҷамоаи организмҳои зинда (биоценоз), муҳити зисти онҳо (биотоп), системаи пайвастагиҳое, ки моддаҳо ва энергияро дар байни онҳо мубодила мекунанд.Б. як воҳиди калони система-ҷуғрофӣ (экосистема) дар доираи минтақаи иқлимии табиӣВ. аз ҷиҳати омилҳои абиотикии муҳити зист қитъаи геокосмосӣ (замин ё обанбор), ки биоценозҳои мушаххасро ишғол мекунанд, яксон нестандГ. маҷмӯи таърихан муқарраршудаи ҳайвонот, наботот, занбӯруғҳо ва микроорганизмҳо 8. Истилоҳи "биогеоценоз" -ро кӣ пешниҳод кардааст?
- 1. A. Тенсли; 2. В.Сукачев; 3. В.Вернадский; 4. П. Либиг Истеъмолкунандагон мебошанд
- A. организмҳои гетеротрофӣ, ки моддаҳои органикии тайёрро, ки аз ҷониби автотрофҳо (истеҳсолкунандагон) офарида шудаанд, истеъмол мекунанд
- Б. организмҳое, ки боқимондаҳои пайвастаҳои органикии мураккаби растанӣ ва ҳайвонотро ба пайвастагиҳои оддии органикӣ (об, намакҳои минералӣ, оксиди карбон, нитроген ва ғайра) коркард мекунанд.
- B. Организмҳое, ки қодиранд моддаҳои органикӣ аз органикиро ташкил кунанд
- Г.-организмҳое, ки бо организмҳои дигар (ҳостҳо) ғизо мегиранд ва ба онҳо зарар мерасонанд. 10. Алоқамандии намудҳо бо талаботи шабеҳи экологӣ
- А. Мубориза барои мавҷудият
- Б. Рақобат
- В. Интихоби табиӣ
- Г. Мутобиќшавї
- Саволи 11
- Маҷмӯи организмҳои зинда (ҳайвонот, наботот, занбӯруғҳо ва микроорганизмҳо), ки дар як қаламрави муайян истиқомат мекунанд, номида мешаванд
- •А.гуногуншаклии намудҳо
- • Б.биоценоз
- • В.биомасса
- • Г.аҳолӣ
- 12Организмҳои гетеротрофӣ дар экосистема номида мешавандВариантҳои ҷавобА• химотрофҳоБ• автотрофҳоВ• коҳишдиҳандаҳоГ• истеҳсолкунандагон13 бошадГурӯҳи организмҳо, ки дар тақсимоти он маҳдуданд ва дар ҳама ҷо (минтақаи ҷуғрофӣ) ҷойгирандВариантҳои ҷавобА• космополитикӣБ• намудҳои пайдошавандаВ• намудҳои эндемикӣГ*Намудҳои аз байн рафтаистода Саволи 14
- Ба омилҳои антропогении экологӣ дохил мешаванд Вариантҳои ҷавоб
- А• истифодаи нуриҳои органикӣ ба хок
- Б • кам шудани равшанӣ дар иншоотҳои обӣ бо зиёдшавии умқи онҳо
- В• боришот
- Г• қатъ кардани фаъолияти вулқон
- 15. Дар экосистемаи табиӣ Вариантҳои ҷавоб Таркиби гуногунии намудҳо
- А • миқдори ками намудҳо зиндагӣ мекунанд
- Б • гардиши кушодаи моддаҳо
- В• гардиши пӯшидашудаи моддаҳо
- Г• схемаҳои тармимшуда
Do'stlaringiz bilan baham: |