Fan: Bolalarning musiqiy ta’limi termiz-2022 Fan o’qituvchisi: R. Turopova

- Amaliy ko’nikma va malakalarni o’rgatish metodlari.
- Amaliy mashklar bajarishni o’rgatish metodlari.
- Bilim, ko’nikma va malakalarni mustahkamlash metodlari.
- Bilim, ko’nikma va malakalarni o’zlashtirishni nazorat qilish metodlari va boshqalar.
Tarbiya - insonlar rivojlanishida asosiy rol o‘ynaydigan jarayon bo‘lib, bir avlod ijtimoiy tajribasining keyingi avlodlar tomonidan o‘zlashtirilishi va ularning ijtimoiy hayotga qo‘shilishlarini ta’minlab beruvchi zaruriy faoliyatdir.
Ta’lim metodlarining ushbu umumiy belgilari so’zlash- tinglash, ko’rsatish-kuzatish,tushuntirish-fikrlash,mustahkamlash-takrorlash jarayonlaridan iborat bo’lib, bu belgilar aslida har bir metod uchun xosdir. Bunday umumiylik ta’lim metodlarini amalda qo’llashda birmuncha keng imkoniyatlar berishi tabiiy. Bu esa, ta’lim metodlarini ma’lum maqsad bo’yicha tanlashda hisobga olinishi zarur omildir.
Ta’limiy va tarbiyaviy maqsadlarga tegishli belgilariga ko’ra ta’lim metodlarini quyidagi turlarga ajratish mumkin:
-Mustaqil fikrlashga o’rgatish.
-Mustaqil qarorlar qabul qilishga o’rgatish.
-Vazifalarni mustaqil bajarishga o’rgatish.
-Ta’lim jarayoni ishtirokchilarini faollashtirish.
-Tanqidiy fikrlashga o’rgatish.
Kuzatish metodi — odatda, tabiiy kuzatish orqali talabalarning fanlami o‘zlashtirishlari, ularning xulq-atvori va muomalasidagi o‘zgarishlami hisobga olish va tegishli ta’lim-tarbiya ta’siri ko‘rsatish yoilarini belgilash uchun qoilaniladi. Bu usul tadqiqotchining pedagogik tajribaning muayyan bir tomoni va hodisalarini biror maqsadni ko‘zda tutib idrok etishi tashkil etadi. Bunda kuzatishlar tezligi va soni, kuzatish obyekti, vaqti, pedagogik vaziyatlarni kuzatish uchun ajratiladigan tavsif va hokazolar hisobga olinadi. Qayd qilish usuliga qarab kuzatishlar turlarga boiinadi. Bevosita va bilvosita qayd qilish usuli tadqiqotchiga real pedagogik jarayonda kuzatuvchining xatti-harakatlari kabilami yozib qo‘yish imkonini beradi.
AMALIY
Mashqlar, mustaqil topshiriqlar, amaliy va tajribasinov ishlari asosida olquv materialini egallash shakllari ta’limning amaliy usullari jumlasiga kiradi. Ana shu usullar yordamida amaliy ko‘nikma va malakalar shakllantiriladi. Bunday ko'nikmani shakllantirish jarayoni o‘quv faoliyatida hal qiluvchi rol o‘ynaydi. Ko‘nikmalami egallashning muvaffaqiyati uni shakllantirish sharoitiga bog‘liq. Birinchi shart-ko'nikma nima maqsadda shakllantirilishini anglashdir. Har qanday ko‘nikma-avtomatlashgan darajaga yetkazilgan harakatlar sistemasidir. Agar talaba o‘quv materialini o‘zlashtirishda ularning ahamiyatini tushunmasa, bu harakatlami shakllantirish qiyin bo‘ladi.
Suhbat usuli — so'rashning bir turi bo‘lgani holda tadqiqotchining jiddiy tayyorgarlik ko‘rishini talab etadi. Chunki u tekshirayotgan shaxs bilan bevosita aloqada bo‘lish vaqtida og‘zaki suhbat tarzida, suhbatdoshining javoblarini yozmasdan, erkin muomala shaklida qoilaniladi. Suhbat usulida - o‘qituvchilar va talabalar jamoasi bilan ota-onalar va keng jamoatchilik bilan yakka va guruh tarzida ish olib borilganda qoilaniladi. Suhbat usulidan farqli ravishda intervyu olish usuli oldindan belgilangan savollami izchillik bilan bayon qilishni nazarda tutadi. Bunda javoblar magnit tasmasiga yoki kassetalarga yozib olinadi. Hoziigi kunda ommaviy so‘rash nazariyasi va amaliyotida intervyu olishning ko‘p usullari mavjud. Bular. - guruhlar tarzida; - jadal; - sinov va h.k. Talabalar ijodini o‘iganishda — ularning o‘ziga xos individual tartibdagi faoliyatlariga doir omillar tahlil qilinadi, xulosalar yasaladi.