Fan : zoologiya

Dars borishi : I. Tashkiliy qism .

II. O‘tgan mavzuni so‘rash.

1. 
   Tezkor test:
   
2. 
   Guruhlarga ajralish uchun quyidagicha metoddan foydalanamiz.
   

Doskaga 5ta a’lochi o‘quvchini taklif qilamiz va ularning har biriga bir guruh nomi yozilgan qog‘ozni beramiz. O‘quvchilarga esa shu hayvonlarga hos bo‘lgan xususiyatlarni tarqatib chiqamiz. Qaysi hayvonga hos xususiyat bo‘lsa shu guruh a’zosiga aylanadi. Guruhlar mustahkamlash qismida yig‘ilishadi.

Guruhlar nomi:

1. 
   Exinakokk guruhi
   
2. 
   Cho‘chka tasmasimon chuvalchangi guruhi
   
3. 
   Bolalar gijjasi guruhi
   
4. 
   Rishta guruhi
   
5. 
   Bo‘rtma nematoda guruhi
   

Uning uzunligi 0,3—0,6 mm

Tanasi 5—6 bo‘g‘imdan iborat;

qoramol, qo‘y, ot va tuya kabi hayvonlarning ichagiga tushganida ulardan chiqqan lichinkalar qon orqali o‘pka, jigar yoki boshqa organlarga borib, juda yirik, ba’zan chaqaloq boshidek va undan ham kattaroq pufak (finna)ni hosil qiladi.

Odam kasal itni erkalatganida uning tuxumlarini yuqtiradi.

Odam va o‘txo‘r hayvonlar uning oraliq xo‘jayini, it va boshqa yirtqich hayvonlar esa uning asosiy xo‘jayini hisoblanadi.

voyaga yetgan davrida odam ichagida, lichinkasi cho‘chqalar muskulida uchraydi.

Odam yaxshi pishirilmagan cho‘chqa go‘shtini iste’mol qilib, parazit finnasini yuqtiradi

yassi chuvalchanglar tipining tasmasimon chuvalchanglar sinfiga kiradigan uzun parazit.

Boshida 4 ta doira shaklidagi so‘rg‘ichi bo‘lib tanasi uzun tasma shaklida tuzilgan.

Tuzilishi jihatdan qoramoltasmasimon chuvalchangiga o‘xshash hayvon.

odamlarning, ayniqsa, kichik yoshdagi bolalarning ichagida parazitlik qiladi.

oqish rangli, juda mayda (5—10 mm) chuvalchang.

urg‘ochisi urug‘langandan keyin orqa chiqaruv teshigi yaqinida yashay boshlaydi. Kechasi orqa chiqaruv teshigi atrofidagi teriga tuxum qo‘yadi.

tuxumlari kasal odamning kiyimi, to‘shagi yoki boshqa buyumlari orqali yuqadi.

Kechasi orqa chiqaruv teshigi atrofidagi teriga tuxum qo‘yadi. Bu paytda teri qattiq qi- chishib, kishini bezovta qiladi.

Tropik va subtropik o‘lkalarda tarqalgan.

anasi ipga o‘xshash, uzunligi 32 sm dan 100 sm gacha bo‘ladi.

oyoq, ba’zan qo‘l terisi ostidagi biriktiruvchi to‘qimada parazitlik qiladi.

Terining u bilan zararlangan joyida ho‘l yara paydo bo‘la-di. Yaradan tanasining bir qismi chiqib turadi.

Odam yoki hayvonlar siklopli suvni ichganida lichinkasi ularga o‘tadi.

O‘simliklarning yer ostki qismida parazitlik qiladi.

Kasallangan o‘simlik ildizida no‘xatdek va undan yirikroq (ba’zan mushtdek) bo‘rtmalar hosil bo‘ladi

kasallangan o‘simlik o‘sish va rivojlanishdan qoladi,

Kasallangan o‘simlikning hosili kamayib ketadi; kuchli zararlangan o‘simliklar tez orada halok bo‘ladi.

bodring, pomidor, qovun, kartoshka, kanop, ba’zan g‘o‘zaga katta ziyon yetkazadi.