Falsafa va ijtimoiy hayot

intervyu” dir. Seminarni bu metod asosida o‗tkazish uchun seminar guruhida har 

biri  3  talabadan  iborat  (7  yo  8  ta)  mayda  guruhlar  tuziladi.  Guruhchalarning 

a‘zolarini  A,  B,  G  deylik.  Bunda  A  Bdan  intervyu  oladi,  G  esa  savolni  va 

javobning  asosiy  fikrlarini  yozib  oladi.  Intervyu  oluvchi  o‗z  partnyoriga  o‗ylab 

javob  berishi uchun bir necha sekund vaqt berishi  va  asosiy  savolga  javob to‗liq 

chiqishiga  yordam  beradigan  qo‗shimcha  savollarni  ham  berishi  maqsadga 

muvofiq. 

          Ikkinchi bosqichda, rollar almashadi. G A dan intervyu oladi, B yozib oladi.  

         Uchinchi bosqichda, B Gdan intervyu oladi, A esa yozadi. Demak, seminarni 

bunday  tashkillash  uchun  seminar  asosiy  savollarni  uchtadan  mayda  savollarga 

ajratish kerak bo‗ladi. Savollar soni gurux va guruhdagilar soniga bog‗liqdir. 

           Dars  oxirida intervyu  yozuvlari  yig‗ib olinadi  va o‗qituvchi tomonidan  har 

bir guruhning, jumladan, har bir a‘zoning  ishi obyektiv   baholanadi. 

             “Birgalikda ilm olish” metodining uchinchi shakli sifatida  butun seminar 

guruhini  3  ga  -  ―savol  beruvchilar‖,  ―javob  beruvchilar‖  va  ―baholovchilar‖  – 

ajratib,  har  birining  vazifalarini  oldindan  taqsimlash    orqali  amalga  oshirilishi 

mumkin.  Seminar  qiziqarli  o‗yin  tarzida  kechishi  uchun  savol  beruvchilarni 

―jurnalistlar‖,  javob  beruvchilarni  ―delegatlar‖,  baholovchilarni  ―kuzatuvchilar‖ 

yoki ―hakamlar‖ yoki ―arbitrlar‖ guruhi deb atash ham mumkin. 

        Bu  usulda  seminar  tashkil  etilganda  birinchi  guruh  a‘zolariga  seminarda 

muhokama  etiladigan  masalalarni  yoritishga  xizmat  qiladigan  savollar  ro‗yxatini 

darsdan  avval  tayyorlab  kelish  topshiriladi.  Ikkinchi  guruh  a‘zolari  seminarning 

asosiy  savollari  bo‗yicha  javob  berishga  tayyorlanib  keladilar.  Uchinchi  guruh 

a‘zolari  esa  har  ikki  guruh  ishini  ,  ya‘ni  savol-javoblarni  eshitib,  baholashga 

tayyorlanib  keladi.  O‗qituvchi  uchala  guruh  ishini  nazorat  qiladi,  kerak  bo‗lgan 

hollarda  munozaraning  obyektiv  va  adolatli  bo‗lishiga  oid  ko‗rsatmalar  berib 

turadi. 

---

49 

 

        Bu  metod  kuchli    guruhlarda  va  og‗zaki  o‗tkaziladi.  Guruhdagilar  faolligi 

yaxshi  bo‗lsa,  keyingi  seminar  ham  ayni  shu  usulda,  faqat  guruhlarning  rollari 

almashtirilgan xolda o‗tkaziladi. Uchinchi  marta ham shu usul rollarni almashlab 

o‗tkazilganidan  keyin  bir  sikl  tugaydi  va  keyingi  seminarlarda  boshqa  uslublarni 

qo‗llashga  o‗tish  mumkin  yoki  shu  yo‗sinda  davom  etish  ham  mumkin.  Bu 

masalani guruhdagilarning reaksiyasiga qarab aniqlanadi.