Falsafa asoslari

22





olamshumul voqealar yuz berdi: mamlakatimiz mustaqillikka erishib, tub islohotlarni amalga oshirishga kirishdi. Xalqimizning huquqiy demokratik jamiyat barpo etish zarurati dunyoqarashni tubdan o‘zgartirish, eski aqidalardan tamoman voz kechish, is- tiqlol mafkurasini shakllantirish, xalq ma’naviyatini yuksalti- rishni taqozo etmoqda. Bunda ijtimoiy fanlar, ayniqsa falsafiy bilimlarni egallash muhim ahamiyat kasb etadi.

Bugungi dunyoda o‘z milliy falsafa maktabini yaratgan xalqlar bor. Chunonchi, «hind falsafasi», «xitoy falsafasi», «nemis falsa- fasi», «ingliz falsafasi» kabilar shular jumlasidandir. Milliy ada- biyot, milliy madaniyat, san’at va hokazolar bo‘lgani kabi, mil- liy falsafaning ham bo‘lishi tabiiy. Ammo bu — falsafa milliy qobiqqa o‘ralib qoladi, degani emas. U umuminsoniy fan sifa- tida, bir tomondan, umumbashariy muammolarni qamrab olsa, ikkinchi tomondan, shu masalalar bilan shug‘ullanayotgan aniq shaxs — faylasuf mansub millatning muayyan manfaatlarini ham ifodalaydi. Millat ozod bo‘lsa, o‘z turmush tarziga mos fikrlasa, olamni, uning muammolarini dunyoqarashiga xos holda idrok eta olsa, uning o‘z falsafasi shakllanadi. Bunday falsafa xalq man- faatlarini aql-idrok, mafkura yo‘li bilan himoya qilishga, uning ongi, dunyoqarashi va ma’naviyatini yuksaltirishga xizmat qiladi.

Shu bois Vatanimiz mustaqillikka erishganidan so‘ng milliy falsafani rivojlantirish g‘oyat muhim ahamiyat kasb etdi. Busiz millatning haqiqiy farzandi bo‘lgan, uning kamolini o‘ylaydigan chinakam ozod, hur fikrli, barkamol insonni tarbiyalab bolmaydi. Shu sababli biz o‘rganadigan falsafa umumbashariy muammo- lar bilan birga, Vatanimiz mustaqilligini mustahkamlash, huqu- qiy demokratik jamiyat barpo etish jarayonidagi ma’naviyatning tarkibiy qismi bo‘lib, uning asosiy tamoyillarini aks ettirmog‘i lozim.

Bugun ulug‘ ajdodlarimiz tamal toshini qo‘ygan o‘zbek milliy falsafasini rivojlantirishning bareha shart-sharoitlari mavjud va bunda quyidagi jihatlar alohida o‘rin tutadi:

• 
  xalqimizning o‘z milliy an’analariga sodiqligi;
  
• 
  mamlakatimizning buyuk kelajagiga ishonchi;
  
• 
  muqaddas qadriyatlarimizga ishonch-e’tiqodi;