Ғалла экинлари

Oddiy tariq o’simligining tuzilishi

Ildiz sistemasi juda sershox popuk ildiz bo’lib, yerga 1-1,5 m gacha chuqur kirib boradi.

Poyasi bo’yi 50-150 sm ga yetadigan ichi kovak poxol poyasi bo’lib,yumshok tukchalar bilan kalin qoplangan. Tariq tuplanishi ya’ni 2-5 ta poya chiqarishidan tashqari,shoxlanishi, boshqacha aytganda, poyasining yer usti bo’g’imlaridan chiqadigan ro’vakli kalta yon novdalar hosil kilishi mumkin.

Barglari birinchi guruh g’alla o’simliklarining bargiga karaganda birmuncha enli bo’lib,navi hamda barg plastinkasining yuqori yuzasi tukli. Tilchasi kalta,quloqchalari mayda.

To’pguli ro’vak, 10 sm dan 60 sm gacha uzunlikda zichligi va shakli har xil bo’ladi. Ro’vakgining uki yaxshi rivojlangan, to’g’ri yoki egik bo’ladi. Yon shoxchalari 10sm dan 40 gacha uzunlikda bo’lib, ro’vak ukiga nisbatan har xil burchak ostida yo’naladi va birinchi hamda ikkinchi tartib shoxchalari chiqadi. Tariqnig ba’zi shakllarida yon shoxlarining asosida «yostikchalar» deb ataladigan yugonlashma hosil bo’ladi, boshqa shakllarida bunday «yostikchalar» bo’lmaydi.

Ro’vak shoxchalarining uchida ko’pinchabir gulli, ba’zan ikki guli bittahosil bo’ladi. Boshoqchada uchta boshoqcha kipigi bo’ladi, bularning ikkitasi yirik bo’lib, boshoqchani urab turadi, ikki baravar kalta bo’ladigan uchinchisi esa, aftidan, reduksiyalangan ikkinchi boshoqcha koldigidir.

Guli ikki jinsli bo’lib,uzidan changlanadi. Tula rivojlanmaydigan ikkinchi guli ko’pinchaok yoki rangsiz parda kurinishida qoladi. Ikkita gul qobig’i kattik, yaltirok, har xil tusda bo’lib, donni maxkam urab turadi va yanchish vaqtida don bilan birga to’kilib tushadi.

Mevasi po’stli mayda don; ovalsimon yoki sharsimon, har xirl rangda- qizil,ok jigar rang va boshqa rangda bo’ladi. 1000 lonasining vazni 5 g dan 8 g gacha, donining po’stiligi 18-25%.

Oddiy tariq turi, I.B. Popov klassifikasiyasiga muvofik, 5ta kenja turga bo’linadi. Bular ro’vagining yirik-maydaligi, zichligi, yoyiqligi, yon shoxchalarining ro’vak ukidan chiqish burchagi vash u shoxchalar asosida «yostikchalar» bor-yo’qligiga qarab bir-biridan farq qiladi.