Ғалла экинлари

Sholining tur xillarini aniqlash

Sholining yuqorida aytib o’tilgan kenja turlari 150 ga yaqin tur xilini o’z ichiga oladi (Gushchin, 1938). Xind sholisi va ayniqsa xitoy -yapon sholisi kenja turlarining ikki guruh tur xili bor, ular donining konsistensiyasi bilan ximiyaviy tarkibi har xil bo’ladi.

Oddiy sholi (tur xillarining ko’pchiligi) donining sinigi shishasimon bo’ladi yoki unda yirik unsimon dog’lar ko’rinib turadi. Doni qaynatib pishirilganda yopishqoq massaga aylanmaydi, yodning spirtagi eritmasida ko’k rangga bo’yaladi.

Yopishqoq sholi. Donining sinig’i xira, stearinsimon bo’lib qaynatilganda yopishqoq bo’tqaga aylanadi, yoding spirtdagi eritmasi bilan jigar rangga bo’yaladi. Kam uchraydi.

Sholi tur xillarining bir-biridan farq qiladigan, muhim belgilariga qo’yidagilar kiradi:

1). Gul qobiqlari uchining tuzilishi- to’g’ri yoki kayrilganligi;

2). Qiltiqliligi- qiltiqlarining bor- yo’qligi;

3). Gul qobiqlari rangining xilma-xiligi- bir tusda yoki ikki xil bo’lishi;

4). Qiltiqlarining rangi- boshoqchalarining rangi bilan bir-xil yoki undan boshqacha bo’lishi.

5). Donning rangi- ko’pincha ok, lekin ba’zan boshqa rangda bo’ladi.

Oddiy sholining tur xillari ko’prok uchraydi. (Sokolova,1966).