“Fakultetlararo umumtexnika fanlari” kafedrasi «Muhandislik chizmasi va eskizi» fanidan maruzalar matni muallif: Nurmetov M. R

Tekisliklarning proyeksiyalar tekisliklariga nisbatan vaziyatlari 
Epyurda  umumiy  vaziyatdagi  tekislikning  biror  izi  proektsiyalar 
o`qlariga  parallel  yoki  perpendikulyar  bo`lmaydi  va  ixtiyoriy  burchak  hosil 
qilib joylashadi. 
Agar  tekislik  proektsiyalar  tekisliklarining  biriga  perpendikulyar  yoki 
parallel joylashgan bo`lsa, bunday xususiy vaziyatdagi tekislik deyiladi. 

---

 
 
1. Proektsiyalar  tekisligiga  perpendikulyar  tekisliklar.  Proektsiyalar 
tekisligiga  perpendikulyar  bo`lgan  tekisliklar,  proektsiyalovchi  tekisliklar 
deyiladi. 
Gorizontal  proektsiyalovchi  tekislik  .  Gorizontal  proektsiyalar 
tekisligiga  perpendikulyar  tekislik  gorizontal  proektsiyalovchi  tekislik 
deyiladi.  Gorizontal  proektsiyalovchi  tekislikning  frontal  izi  OX  o`qiga 
perpendikulyar  bo`ladi,  gorizontal  izi  ixtiyoriy  (90  ga  teng  bo`lmagan  ) 
burchakda joylashuvi mumkin (5.7-chizma). 
 
 
5.7-chizma 
 
Tekislikning gorizontal P izining OX o`qi bilan hosil qilgan burchagi P 
(P  P)  tekislikning  V  tekisligi  bilan  hosil  qilgan  burchakning  xaqiqiy  qiymatiga 
teng 
bo`ladi. 
Tekis 
geometrik 
figuralar 
bilan 
berilgan 
gorizontal 
proektsiyalovchi  tekislikning  gorizontal  proektsiyasi  to`gri  chiziq  bo`lib 
proektsiyalanadi.