Fakultet: Turizm Kafedra: Xalqaro turizm va turizm servisi «Himoyaga tavsiya etildi»

Turizm sohasida ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlarni tartibga soluvchi institutsional muhit

• 
  O’zbekiston Respublikasining qonunlari. Xususan, O‘zbekiston
  

Respublikasining ―Iste‘molchilarning huquqlarini himoya qilish to‘g‘risida‖gi (1996y.), ―Turizm to‘g‘risida‖gi (1999y.), ―Mahsulotlar va xizmatlarni sertifikatlashtirish to‘g‘risida‖gi (1993y.), ―Sug‘urta faoliyati to‘g‘risida‖gi, ―O‘zbekiston Respublikasi davlat chegarasi to‘g‘risida‖gi (1999y.), ―Alohida faoliyat turlarini litsenziyalashtirish to‘g‘risida‖gi (2000y.) qonunlari;

• 
  O’zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari va qarorlari;
  
• 
  O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari;
  
• 
  “O’zbekturizm”MKning (hozirda O’zbekiston Respublikasi Turizmni rivojlantirish davlat qo’mitasining) buyruqlari va qarorlari;
  
• 
  Boshqa vazirlik va idoralarning huquqiy hujjatlari.
  

Ayniqsa, turizm bozorida turistik faoliyatni huquqiy ta‘minlash va tartibga solishda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari va qarorlari va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari muhim o‘rinni egallab kelmoqda O‘z navbatida, ―O‘zbekturizm‖ MK (turizmni rivojlantirish davlat qo‘mitasi) buyruqlari va farmoyishlari turizmning yaxlit tizim sifatidagi faoliyatini muvofiqlashtiruvchi me‘yor-institutlar sifatida xizmat qilib kelmoqda.

Shu bilan bir qatorda, mamlakatimizda turizm sohasining huquqiy ta‘minotini takomillashtirish borasida bir qator masalalar o‘z yechimlarini kutmoqda. Xususan, O‘zbekiston Rsepublikasining amaldagi ―Turizm to‘g‘risida‖gi Qonuniga zamonaviy turistik munosabatlar nuqtai nazaridan kelib chiqib, o‘zgartirishlar va qo‘shimchalar kiritish maqsadga muvofiqdir

.

Xalqaro miqyosda turistik faoliyatni tartibga solish amaliyoti davlatlarning turizm masalalari bo‘yicha xalqaro konvensiyalar, deklaratsiyalar va shartnomalarga qo‘shilishi, ularning xalqaro turistik dasturlar va loyixalardagi ishtiroki, hukumatlararo xamkorlik shartnomalarini tuzishi xamda turizmni rivojlantirishdagi miliy konsepsiyalarni shakllantirishi va milliy turizmga oid qonunchilikni ishlab chiqishda xalqaro xujjatlardagi asosiy tamoyil va qoidalarni inobatga olishi orqali amalga oshiriladi.

Mamlakatimizda turizm sohasiga oid ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlarni tartibga solishda xalqaro huquqiy aktlar alohida ahamiyatga ega bo‘lib, ularni bir nechta guruhlarga bo‘lib o‘rganish mumkin.

Ushbu me‘yoriy aktlarning birinchi guruhiga O‘zbekiston Respublikasining xorijiy mamlakatlar bilan turizm sohasida hamkorlik qilish bo‘yicha kelishuvlari hamda turizm sohasidagi xalqaro idoralararo shartnomalar kiradi.

Xalqaro me‘yoriy aktlarning ikkinchi guruhiga xalqaro konvensiyalar kiritilib, xalqaro turizm bozorining sub‘ektlari o‘rtasidagi shartnomaviy-kelishuvga oid aloqa va munosabatlarni tartibga soluvchi hamda xalqaro miqyosda tan olingan qoidalarni o‘rnatuvchi me‘yoriy-institut sifatida xizmat qiladi.

Xalqaro me‘yoriy aktlarning uchinchi guruhiga BMT kabi xalqaro tashkilotlarning, BMT tizimidagi ixtisoslashtirilgan muassasalarning, masalan, Butunjahon Turizm Tashkilotining va boshqa xalqaro tashkilotlarning qarorlari (rezolyusiyalari) hamda turizm bo‘yicha Xalqaro konferensiyalarda qabul qilingan xalqaro dekloratsiyalar kiritiladi.

Xalqaro me‘yoriy aktlarning to‘rtinchi guruhiga BTT ning hamda boshqa xalqaro tashkilotlarning turizm sohasiga oid tavsiyanomalari kiritiladi (masalan, BTT ning turistik statistikani soddalashtirishga oid tavsiyalari).

Mustaqillikning dastlabki kunlaridanoq mamlakatimizda turizm faoliyatiga asosiy davlat siyosati darajasida qaraldi. Soha rivoji uchun barcha zarur tashkiliyhuquqiy mexanizm vujudga keltirilib, muhim me‘yoriy hujjatlar qabul qilindi va bugungi kunga qadar takomillashtirilib borilmoqda. Bularning barchasi, hozirgi kunga kelib, O‘zbekiston Respublikada turizm sohasini davlat tomonidan tartibga solishning barcha zaruriy institutlari shakllanishi va takomillashib borishining asosini tashkil etadi