Факультети нефт – газни қайта ишлаш

 
 
 

---

Назорат саволлари. 
1.
Нима учун битум қопламасининг самарадорлиги резервуарларни 
ҳимоя қилишда самарадорлиги паст ҳисобланади? 
2.
Нима учун катод ҳимояси резервуарларни ҳимоя қилишда кам 
ишлатилади? 
3.
Резервуарларнинг ташқи таг юзасини коррозиядан ҳимоя қилиш 
тўғрисида гапиринг. 
4.
Резервуарларнинг ички таг юзасини коррозиядан ҳимоя қилиш 
ҳақида сўзланг. 
5.
Резервуарларнинг 
ички 
юзасига 
протекторларни 
ўрнатиш 
технологиясини тушунтиринг. 
6.
Протектор ҳимояси ишини қандай кўрсаткичлар орқали назорат 
қилинади? 
 
 
 
18.§. Қурулмалар гуруҳи ёрдамида протекторли ҳимояланишни 
химоблаш. 
Режа:
1)
 
Қурулмалар гуруҳи ёрдамида ҳимоя қилиш механизми. 
2)
 
Қурулмалар гуруҳи ёрдамида ҳимоя қилишни ҳисоблаш. 
3)
 
Протектор ҳимоясини назорат қилиш. 
 
 
Қурулмалар гуруҳи ёрдамида ҳимоя қилиш механизми 
Amalda protektorni himoya qilishning ikkita sxemasi qo'llaniladi: 1. taqsimlangan 
himoyachilar (RP) bilan sxema; 2. guruh himoyachilari (GP) bilan sxemasi. 
Taqsimlangan himoyachilarga ega bo'lgan sxemada, himoyachilar gorizontal 
ravishda himoya qilingan quvur liniyasi bilan bir xil xandaqqa joylashtiriladi va 
quvurlar uzunligining uzunligini bir necha baravar oshiradi. Himoyachilarning 

---

aksariyati to'g'ridan-to'g'ri quvur liniyasiga ulanadi va boshqaruv himoyalari nazorat 
va o'lchash ustunlari orqali ulanadi (6.2-rasmga qarang). 
62-расм. 
Taqsimlangan himoyachilar bilan quvurlarni himoya qilishning texnologik 
sxemasi: 1 - quvur liniyasi; 2 - himoyachi; 3 - izolyatsion gardish; 4 - konvergion 
quvurlar bilan jihozlangan texnologik birlik; 5 - nazorat va o'lchov ustuni; 6 - 
xandaq; 7 - himoyalanmagan quvur liniyalari; 8 - himoyalanmagan quvur liniyasi 
bilan ulanish joyi. 
Guruh himoyachilari bilan sxemaga ko'ra, guruhda bir-biriga elektr bilan bog'langan 
himoyachilar gorizontal ravishda kamida 1,8 m chuqurlik va kamida 0,15 m 
kenglikdagi alohida xandaqqa joylashtiriladi, himoyalangan quvur liniyasiga 
parallel ravishda qazilgan хандақ undan 3-5 m masofada бўлиши керак. 
Xandaqlarning uzunligi va ular orasidagi 
masofa hisoblash yo'li bilan aniqlanadi. 
O'rtada protektorli xandaq truboprovod 
xandaqiga 
ulangan. 
Barcha 
guruh 
himoyachilari 
nazorat 
va 
o'lchash 
ustunlari orqali quvur liniyasiga elektr 
bilan bog'langan (6.3-rasm). 

---

6.3-rasm. Quvurlar гуриҳи bilan himoya 
qilishning texnologik sxemalari: a - himoya 
vositalarini 
parallel 
joylashtirish; 
b 
- 
himoyachilarning perpendikulyar joylashishi. 
1 - quvur liniyasi; 2 - xandaq; 3 - himoyachi; 4 - drenajni nazorat qilish va o'lchash 
ustuni; 5 - drenaj simlari; 6 - nazorat va o'lchov ustuni. 
Taqsimlangan himoyachilar bilan sxemada ular xandaqning burchagiga 
joylashtirilgan va симlarning tutashgan joyida quvurga mustahkamlovchi himoya 
simini payvandlash orqali quvur bilan bog'langan (6.4-rasm) 
6.4-rasm. Xandaqdagi himoyachining joylashuvi: 1 - himoyalangan quvur liniyasi; 
2 - xandaq; 3 - markaziy mustahkamlovchi po'lat simli himoya; 4 - po'lat sim; 5 - 
simni quvurga payvandlanadigan joy. 
shlashni nazorat qilish uchun himoya vositalarining bir qismi himoya va quvur 
liniyasiga ulangan izolyatsiya qilingan simlar yordamida nazorat va o'lchash 
ustunlari orqali quvur liniyasiga ulanadi. Guruh himoyachilari bo'lgan sxemada 
himoyachilar bir-birlari bilan uzluksiz yig'ilishda - har bir himoyachining 
mustahkamlovchi simining chiqib ketgan uchlarini payvandlash yo'li bilan 
hisoblangan uzunlikdagi guruhga ulanadi (6.5-rasm). 

---

6.5-rasm. Қурулмалар гурухи ёрдамида ҳимоя қилишда қурулмалар va quvur 
liniyasi bilan bir-biriga ulanishi: a) guruh himoyachilarining uzunlaması qismi; b) 
truboprovodlarning kesishishi va ularning tutashgan joyidagi guruh himoyachilari; 
1 – қурулмалар гуруҳи xandagi; 2 - quvur xandagi; 3 - quvur liniyasi; 4 – 
протектор 5 –протекторнинг aloqa paneli; 6 - drenaj устуни ; 7 - nazorat va 
o'lchov ustuni; 8 - chiqadigan quvur liniyasi bilan tutashgan joy; 9 - drenaj 
устуниning himoyachidan chiqish joyi bilan birikmasi; 10 - himoyachidan chiqish; 
11 - quvur liniyasidan chiqish.