Факультетда мавжуд таълим йыналишлари ва мутахассисликлар

Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari. Oksidlovchi va qaytaruvchilar.

• Element atomlari yoki ionlarining oksidlanish darajasi o‘zgarishi bilan boradigan reaksiyalar oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari deyiladi.
• Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarida bir element atomi oksidlanib, albatta ikkinchi element atomi qaytariladi. Oksidlangan element qaytaruvchi, qaytarilgan element esa oksidlovchi vazifasini o‘taydi. Element elektron bersa oksidlanadi, qaytaruvchi bo‘ladi va aksincha elektron qabul qilib olsa qaytariladi, oksidlovchi bo‘ladi.
• Elementlarning oksidlovchilik va qaytaruvchilik xossalari ham D.I.Mendeleyevning elementlar davriy sistemasida davriy ravishda o‘zgaradi. Atom og‘irligi, shuningdek atomning yadro zaryadi ortib borishi bilan guruhlarda metallarning oksidlovchilik xususiyati kamayib, qaytaruvchilik xususiyati ortib boradi; metalmaslarning oksidlovchilik xususiyati kamayib, qaytaruvchilik xususiyati ortib boradi. Davrlarda oksidlovchilik xususiyati ortib, qaytaruvchilik xususiyati kamayib boradi.
• Elementlarning oksidlovchilik yoki qaytaruvchilik xususiyatlari, ularning birikmalardagi oksidlanish darajasiga ham bog‘liq.
• Xrom o‘z birikmalarida 0, +2, +3 va +6 oksidlanish darajalarini namoyon qiladi, masalan metall Cro, CrO(+2), Cr2O3(+3), K2Cr2O7(+6) lardan Cr(0) metali faqat qaytaruvchi; CrO(+2) va Cr2O3(+3) larda ham oksidlovchi, ham qaytaruvchi; K2Cr2O7(+6) faqat oksidlovchi xossasiga ega bo‘ladi.
• Tarkibida qaytariluvchi element bo‘lgan moddalar oksidlovchilar, oksidlanuvchi element saklovchi moddalar qaytaruvchilar deyiladi.
• Oksidlovchilar tarkibidagi element o‘z oksidlanish darajasini pasaytiradi, qaytaruvchilar tarkibidagi element o‘z oksidlanish darajasini oshiradi.