F. T. Miraxmedov, A. T. Ibragimov tdpu

IV BOB. HAKAMLAR VA ULARNING BURCHLARI
Birinchi hakam o ’z faoliyatini to’r tortilgan ustun orqasida joylashgan 
hakam o’rindig’ida tik turib yoki o ’tirgan holda amalga oshiriladi.
Maydon, to ’p va boshqa uskunalar holatini nazoratdan o’tkazadi, 
Hakamlar sardori bilan qur’a tashlashni uyushtiradi, mashq qilayotgan 
o’yinchilami nazorat qiladi. Ikkinchi hakam birinchi hakamning qarama- 
qarshi tomonidagi voleybol ustuni ortida hakamga karagan holda tik turib 
joilashadi.
Har bir partiyadan oldin, hatto o’yin davomida ham o’yinchilami 
maydonda joylashish qoidasini buzmasliklarini nazorat qilib boradi va 
kartochkada ko’rsatilgan joylashish raqamlariga muvofiqlashishini 
solishtiradi.
Kotib o’z faoliyatini birinchi hakam qarama - qarshisidagi ustun ortida 
(ikkinchi: hakam orqasida) joylashtirilgan stul o’tirgan holda olib boradi.
Kotib ikkinchi hakam bilan hamkorlikda qoidaga muvofiq o’yin 
bayonnomasini yozib boradi.
Kotib o’zining hakamlik faoliyati bilan bog Tik bo’lgan maTumotlami 
bildirishda o ’yinni to’xtatish kerak bo’lib qolsa, tovushi farq qiluvchi 
xushtak yoki sirenadan foydalanish mumkin.
Bayonnomaga o’yin va jamoa haqidagi m a’lumotni yozadi hamda 
sardor va murabbiylar imzosini kuydiradi. O ’yinchilaming joylashish 
tartibi bo’yicha murabbiy bergan varaqchadagi o ’yinchilar raqamini
33

---

bayonnomaga yozadi.Agar kotib ushbu varaqchani o’z vaqtida olmasa u 
zudlikbilanbu haqda ikkinchi hakamga aytadi.Varaqchadagi o’yinchilar 
raqami hakamlardan boshqa kishilarga sir tutiladi.
H akam im o-ishoralari, atam alari, belgilari. Hakamlar ro’y 
beradigan xatolar yoki tanaffuslami rasmiy ishoralar bilan amalga 
oshiradi. Ishora holati biroz vaqt saqlanib turishi lozim. Hakam bir qo’li 
bilan xatoga yo’l qo’ygan jam oa maydonini, ikkinchi qo’li bilan to’p qaysi 
tomonga berilishini ko’rsatadi.