F. R. Q o d ir o V a, sh. K. T a s h p u L a t o V a

y o z u v ^ r  
yakunida  um um iy  xulosa  chiqariladi  va  m ashg'ulot 
yoki  kun  tartibi j«*  -yonini  o‘tkazish  darajasi  baholanadi  ham da  tarbiyachi 
ishini  yaxshilash  va  takom illashtirishga y o llan g an   aniq  tavsiyalar beriladi, 
kam chiliklarni  b arta raf qilish y o ila ri  ko'rsatib  o‘tiladi.
U slubchining  pedagog  bilan  suhbati  nazorat  qilishning  m uhim  
bosqichi  hisoblanadi.  Suhbat  individual  va  boshqa  tarbiyachilar  ishtirokida 
boTishi  m um kin.  Suhbat  tarbiyachi  ish  sm enasining  oxirida  yoki  ertasiga 
o‘tkaziladi.  Bunday  suhbatlarni ju d a  kechiktirib yuborm aslik kerak.
Birinchi  so‘z  o‘z-o‘zini  tahlil  qilishi  uchun  tarbiyachiga  beriladi. 
Bu  o‘z  ishini  ob’ektiv  baholash  ko^nikm asini  o‘stiradi.  So‘ngra  m etodist 
ko‘rilganni  tekshirish  oldiga  qo‘yilgan  m aqsadga  ko‘ra  tahlil  qiladi.  B unda 
u tarbiyachi  ishidagi  barcha  qim m atli  tom onlarni  aytib  o‘tishni  unutm aydi, 
m uvaffaqiyatsizlik  sabablarini  tahlil  qiladi,  ularni  b a rta ra f  qilishning 
m um kin  b o lg a n  y o ila rin i  ko‘rsatadi.
86

---

Tarbiyachi  ishining  bunday  tahlili  uslubchiga  pedagoglar  ishonchini 
qozonish,  ular  bilan  ishga  doir  printsipial  va  ayni  bir  vaqtda  iliq  o‘zaro 
m unosabatlarni  o‘rnatishga  yordam   beradi.  Suhbat  vaqtida  bahsli  m asala 
y uzaga keladigan va tarbiyachi m etodistning fikriga qo‘shilm aydigan hollar 
ham   b o ia d i.  Bunday  holda  m asalaning  tahlili  va  uning  hal  qilinishini 
jam o a m uhokam asiga  qo‘yish  kerak.  Tarbiyachining  ishini  siz o‘ylagandek 
bajarishga  oddiygina  m ajbur  qilish  em as,  balki  uni  ishontirish  yoki  agarda 
u  haq  bo‘lsa,  uning fikriga  qo‘shilish  m uhim dir.
Har  qanday  nazorat  agarda  uslubchi  qabul  qilingan  ko‘rsatm a, 
tavsiya,  qarorlarning  ijrosini  tekshirib  borm asa,  ijobiy  sam ara  berm aydi. 
Ijroni  m untazam   nazorat  qilib  borish  kishilarni  intizom ga  odatlantiradi, 
ularning  topshirilgan  ish  uchun  m as'uliyatlarin i  oshiradi.  U slubchining 
ko^satm a  va  tavsiyalar  berish  bilan  cheklanib  qolm asligini,  u larn in g 
qanday  bajarilganligini  albatta  tek shirish ini  bilar  ekanlar,  m aktabgacha 
ta ’lim  m uassasasining  tarbiyachilari  o‘zlarin in g   loqayd  boMishlariga  yoM 
qo‘ym aydilar.
M untazam   nazorat -  bu  faqat  ilgari  aytilgan  ko‘rsatm a  va tak liflarning  
ijrosini  tekshirishgina  em as,  balki  g u ru h d a  m a'lum   vaqt  bo‘lagida 
qilingan  ishlarni  solishtirib  ko‘rish  ham dir.  M asalan,  o‘quv  yilining  
boshida  bolalarning  m ashg‘ulotlardagi  tafa k k u r  faoliyatlarining  faolligini 
tekshirish tarbiyachilar m uam m oli xarakterdagi savol va vaziyatlardan kam  
foydalanishlarini,  bolalarda  m ustaqillik  ham da  fikrlarning  tanqidiyligini 
yetarlicha  rivojlantirm asliklari  va  shu  kabilarni  ko‘rsatdi.  Bu  kam chiliklar 
sabablarini  pedagoglar  jam oasida  birgalikda  m uhokam a  qilib  va  ularni 
b a rta ra f qilish  y o ila rin i  belgilab,  uslubchi  yarim   y ildan  so‘ng  boshlang^ch 
m a’lum otlarni yangi  m a’lum otlar bilan  solishtirib yana  tekshiradi.
N azoratning  yuqorida  ko‘rsatib  o‘tilgan  tu r  va  shakllarining  am alga 
oshirilishi  uslubchiga  guruhlarda  taMim-tarbiyaviy  ishlarning  y o lg a  
qo‘yilganligini o‘rganish,  o‘z  intilishini tarbiyachilarga  m urakkab  ishlarida 
yordam   berishga aniqroq  yoMlash  im konini  beradi.