F. R. Abduraxmonov z. E. Abduraxmonova

3.3.  Kasbga  o‘qitishni  individuallashtirish  va  differinsiallash
 
Individuallashtirish  va  differinsiallash  haqida  tushuncha
Insonni  kasbga  o ‘qitish  va uni  shu  kasbni  egasi  qilib  tarbiyalash 
unga  ta’sir  etayotgan  obyektiv  va  uning  subyektiv  omillar  bilan 
chambarchas  bogliqdir.  Jamiyatimizda  ta’lim  va  tarbiyaga  nisbatan 
olib  borilayotgan  islohotlaming  muhim  tomoni ham  har  bir  insonga 
uning  o ‘ziga  xosligiga  e ’tibor  bergan  holda  tarbiyalash,  ulaming 
psixologik  tomonlarini hisobga  olgan  holda  yondoshish  hisoblanadi. 
Har  bir  inson  o ‘zining  alohidaligi  va  qaytarilmasligi  bilan  indi- 
vidualdir.  Ta’lim  berishda,  tarbiyalashda  va  boshqarishda  insonni
191

---

eng  aw alo  qaytarilmasligini,  individualligini  hisobga  olish  muhim 
hisoblanadi.
Umum ta’limning  asosiy g‘oyasi  bu  o ‘qitish  ko‘proq  individual- 
lashtirilgan,  funksional  va effektiv  bo‘lishi  kerakligidir.  Bu  vazifani 
o‘qitish  jarayonida  o ‘quvchilami  qiziqishini, layoqatini  va  qobiliyat­
larini  hisobga  olgan  holda,  ta’limni  tashkil  etish,  ulami  qobiliyat- 
laridan,  kasbiy  qiziqishlaridan  kelib  chiqqan  holda  bilim  olishlarini 
tashkil  etish  yotadi. Ya’ni  gap  bu yerda katta  sinfdagi  o ‘quvchilami 
o ‘qitishni  individuallashtirish  va differensiallashtirish  ustida  ketadi.
Differensiatsiya  so‘zi  tilidan  olingan  bo‘lib  difference  -  farq 
degan  m a’noni  anglatadi  va  quyidagicha  talqin  qilinadi,  farq  va 
bo‘lish, butunni  bo‘laklarga,  shakl  va  darajalarga  ajratish  m a’nosini 
beradi.  Pedagogik  lug‘atda  esa  bu  tushuncha  -   o ‘quv  faoliyatini 
tashkil  etish shakli, uni  har xil shakl, metodlar, temp,  m a’lumot berish 
hajmi  orqali  har  bir  kishiga  bilim  olishda  yaratiladigan  sharoitlar 
deb  tushuniladi.  Bunda  ta’lim  olishni har xil  ko‘rinishlariga  bo‘lgan 
ehtiyojlami  qondirish  yotadi.
“Individuallashtirish”  pedagogik  lug‘atida  har  xil  tomondan  qa- 
raladi: