F. O‟. Jo‟rayev, G‟. X. Karimov qishloq xo‟jalik ekinlarini sug‟orishda suv tejamkor texnologiyalardan foydalanish

1.3-rasm. Sug'oriladigan egatlarga qora polietilen plyonka to'shab  

sug'orish texnologiyasining umumiy ko'rinishi 

Mazkur  usuldan  foydalanib  ekinlar  sug'orilganda  egat  olib  sug'orishga 

nisbatan  suv  sarfi  kamaygan,  o'tkazilgan  tajribalarda  besh  yil  davomida  sug'orish 

suvlarining tejalishi o'rtacha 35,3% ni tashkil etgan. Paxtadan qo'shimcha ravishda 

gektaridan  10,4  sentner  hosil  olingan.  G'o'zani  qora  polietilen  plyonka  to'shalgan 

egatlardan sug'orishning ekologik samarasi bo'yicha ham kuzatishlar olib borilgan.  

O'tkazilgan  tajribalarda  plyonka  ostida  foydali  mikrofloralar  sonining 

oshishi  hamda  tuproqdan  atmosferaga  kam  miqdorda  parnik  gazi  bug'lanishi  va 

bunga mutanosib holda tuproq nematodalari sonining kamayishi kuzatilgan. 

G'o'zalar  qora  polietilen  plyonka  to'shalgan  egatlar  orqali  sug'orilganda 

egatlarda tuproqning bir tekis namlanishi, plyonka ostiga quyosh nuri tushmasligi 

---

23 

 

natijasida  begona  o'tlarning  nobud  bo'lishi,  qator  orasiga  kultivator  bilan  ishlov 

berilmaganligi  sababli  tuproqning  zichlanishi  ro'y  bermasligi  hisobiga  o'simlik 

ildiz tizim jadal rivojlanishi uchun qulay sharoit yaratilgan [7; 5-6-b.]. 

Mazkur  usulning  kamchiliklari:  qator  orasiga  to'shalgan  plyonka  narxi 

qimmat,  egatga  to'shalgan  plyonkani  yirtmasdan  yig'ishtirib  olish  g'oyat 

murakkabligi  bois  u  qo'lda  yig'ishtirib  olinmoqda.              Somon  bilan  mulchalab 

sug'orish  texnologiyasi.  Somon  g'o'za  qator  oralariga  qo'lda  solinib,  ma'danli 

o'g'itlarni  esa  egatlarga  somon  yoyishdan  oldin  solingan  va  somon  yoyilgandan 

so'ng qator orasiga ishlov berilmagan (1.4-rasm).