Ғ. м. қосимов менежмент ўзбекистоп Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги упиверситетлар ва олий техника

11.3. Менежмент жараёнида тезкор ечим қабул 
қилиш
Менежмент жараёнида тезкор бошқариш деганда 
бажариладиган ишларнинг ўрни ва вақтини танлаш 
учун ташкилий, техник, иқтисодий тадбирлар маж­
муи тушунилади. Унинг таркибига ечим қабул қилиш 
жараёни, ишлаб чиқариш жадвали, фаолиятни ҳисоб- 
га олиш ва созлаш киради.
Бошқарув ечимини тайёрлаш ўта мураккаб босқич. 
Чунки кимга қандайдир янги кўрсатма берсангиз, ки­
шилар бор кучи билан қарши турадилар. Янги ҳақиқат- 
ни узоқ вақг кутиш керак. Шунинг учун айтадиларки, 
ишни қандай кераклигидек бажариш учун доимо вақт 
етмайди, аммо уни енгиш учун вақг топилади. Бунда 
тайёрлаш усуллари муҳим аҳамият касб этади.
Тезкор ечим қабул қилишда тайёрлаш усуллари 
қуйидагилар:
— ўхшаш усул — бошқа билимлар соҳасидаги ёки 
ўтган тажрибадаги ўхшаш ҳолатлардан фойдаланиш;
— ўрин алмашиш усули — янги муаммо вазиятига 
руҳий инерцияси ва ёндашишини енгиш;
176
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

— ўзгалар қараши усули — муаммоларни кимнинг- 
дир нуқгаи назаридан қараш;
— фантазия усули — тимсоллаштирилган таклиф- 
лар, муаммони ечиш ғоясида фантазия билан тўқна- 
шиб кўриш;
— «ақлий ҳужум» усули — ғояларни танқидсиз ва 
муҳокамасиз эркин айтавериш;
— морфологик та\лил — вазифа йўналишларини 
ажратиш, улар бўйича ғоялар ва ечим усулларини 
шакллантириш, ғоялар мажмуини тайёрлаш;
— соддалаштириш — унчалик аҳамиятли бўлма- 
ганларга эътибор бермаслик, олиб танлаш ва маълум 
омилларни ажратиш;
— таснифлаш — муаммоларни ёки ҳолатларни на- 
мунавий гуруҳларга ажратиш;
— тузилмалаштириш — муаммоларни қисмларга 
ажратиш, авж олдириш;
— кундалик усули—раҳбар билан таклифларни ол- 
диндан ва таҳлил олди тайёрлаш;
— индукция—алоҳида далиллардан умумий хулоса 
чиқариш;
— дедукция — умумий қонуниятлардан хусусий 
натижаларга мантиқ қоидалари бўйича хулоса;
— ечим қабул қилиш жадваллари — шароитлар 
комбинациясини ва тавсия қилинадиган ҳаракатлар- 
ни жадвал шаклида ёзиб чиқиш;
— ечим қабул қилиш дарахти — мумкин бўлган 
ҳаракатларни уларнинг кетма-кетлиги ва муқобил 
ҳолатларини ҳисобга олиб ёзиб чиқиш.