Ф. М. Аюпова, Ю. К. Жабборова г и н е к о л о г и я

Септик аборт
Агар \о м и л а туш и ш и 2-3 кун ва ундан кўп давом этса, бачадон ичига 
м икроблар туш иб, хомила тухуми ва бачадон н и н г ял л и ғл ан и ш и га сабаб 
бўлади. Буни и н ф ек ц и ял и аборт деб ю ритилиб, бу к ў п р о қ ж и н си й (кри- 
м инал) йўл билан ҳомила туш и ри л ган да содир бўлади. И н ф ек ц и я ф акат 
ҳомила ва бачадон ш и л л и қ қ авати н и зарарласа, асоратсиз аборт деб юри- 
тилади . А соратли абортда и н ф ек ц и я к и ч и к чан оқ аъзоларига, бачадон 
найлари, тухум дон, бачадон атроф и даги клетчаткаларига тарқалиб, ч ан оқ 
бўш лиғида й и р и н г тўпланади.
Бунда бем орн инг тана харорати баланд бўлиб, ахволи оғирлаш ади. Сеп- 
тик абортда эса и н ф ек ц и ян и н г қон орқали бутун аъзоизмга таркалиш и 
натиж асида б ем орнинг ахволи янада оғирлаш ади, баъзан ўпка, буйрак ва 
бош қа аъзоларда йи рингли ялли ғлан иш лар, шу аъзоларни ф ао л и яти н и н г 
бўзилиш и кўзатилади. Баъзан бу ҳолат септик карахтлик (шок) ка олчб ке- 
лади. Бунда тана ҳароратининг ниҳоятда баланд бўлиши. томир у р и ш и н и н г 
тезлаш иш и, қон боси м и н и н г бирдан пасайиб кетиш и, нафас олиш , юрак 
ф а о л и яти н и н г ўткир етиш м овчилиги туф айли баъзан бемор нобуд бўли- 
ши м ум кин. И н ф ек ц и я л и аборт давом ида бир вақтни ўзида ял ли ғлан и ш - 
га қарш и дорилар қўллаш дан таш қари бачадон ичидаги хомила ва уни нг 
қолдиқлари ни қириб олиш ёки ҳомилани туш и риш ни тезлатиш чоралари 
кўрилади. С ептик аборт ва септик ш окни даволаш да беморга бир вақтда 2-3 
хил ҳар том онлам а таъсир кўрсатадиган антибиотиклар лендацин 1г в/и 3-5 
кун, цеф азолин-ТЕВА , ифизол 1г хар 4-6 соатда, ципринол 200-400 мг 2м /к 
5кун в/и, иф ицеф , цеф триаксон 1г дан хар 6 соатда муш ак орасига ёки қон
86

---

томирига томчилаб, кан ам и цин -ни 0,5 г дан хар 8-12 соатда, ван к ом и ц и н
500 мг дан хар 6 соатдан муш ак орасига, сулперазон 1г -2г хар 12 соатда 
в/и еки м /и ю борилади. Шу билан бирга метрогил 200 мг-400 мг кун ига
2-3 махал ичиш га еки 100 мл (500мг) 2махал қон томирига, суткасига 2,5 
литргача сую қликлар (протеин, альбум ин, аммнон ёки инфезол, реф ортан, 
желатиноль, гемодез ва бош қалар) дан қон том ирига томчилаб, десенсибил- 
ловчи (димедрол 1% 1-2 мл ёки лорид 1 табл.кунига), сий дик аж р али ш и н и
кучайтирувчи (2 мл лазикс томирга ёки м уш ак орасига, м анни толн и 15% ли 
эритмасидан 200-400 мл қон томирга), юрак ф аоли яти н и яхш иловчи дори- 
лар (0,25% ли строф антин дан 0,5 мл глкж озага қўш иб томирга, сульф окам - 
ф окаиндан 2 мл м уш ак орасига) тана хароратини пасайтирувчи (анальгин, 
ам идопирин ва димедрол аралаш маси муш ак орасига) каби дориларни мун- 
тазам бериб борилса бу бемор ахволини нг яхш и лан иш ига ёрдам беради.
Ш уни айтиб ўтиш керакки, агар бачадондан кўп қон кетаётган бўлса, 
тана ҳарорати юқори дараж ада бўлиш ига карамай, бачадон деворларидан 
ҳомила қолдиқлари ни вакуум -аспирация усули билан еки кириб таш лаш
қон кетиш ини тўхтатиш га ёрдам беради. С ептик абортларда баъзан аёлн и н г 
ҳаётини сақлаб қолиш мақсадида бачадонни, бачадон найлари ҳамда ту- 
хумдонлар билан бирга операция ки либ олиб таш лаш га ҳам тўғри келади.
Ўз-ўзидан содир бўладиган абортл арн и н г олди ни олиш учун уларни 
юзага келтирадиган кж орида кўрсатиб ўтилган касалл и кларн и ўз вақтида 
даволаш , қи зларн и ёш лигидан ч и н и қти р и ш вақтида сиф атли овқатланиш , 
сунъий аборт қи л д и р м асл и к учун хом иладорли кдан сақл ан и ш воситала- 
ридан кенг ф ой д ал ан и ш н и аёллар ўртасида тарғибот қилиш зарур. Бола 
таш лаш одат бўлиб қолган хомиладорларни х ом и лад орли кн и н г «Хавфли» 
муддатларида туғруқхоналарда даволаш тавси я этилади.
Д аволаш м уассасаларида аёл н и н г истаги ёки тиббий кўрсатм аларга 
м увоф и қ ҳом иладорли к сунъий йўл билан тўхтатилади яън и аборт қи ли - 
нади (37-расм)
Аёл бирор сабабга кўра туғи ш н и истам аса ҳ ом и лад орли кн и н г 12 ҳаф - 
тасигача аборт қи лди риш ҳуқуқига эгадир Л еки н сунъий аборт қи ли ш да 
аёлн и н г ж и нсий йўлларида ялли ғлан и ш касал л и к л ар и бўлм аслиги, аборт 
қ и л и ш да асеп ти ка қоидаларига риоя қи л и ш абортдан кейинги асоратлар-
Сунъий аборт
Пласшккайчаси
37- расм