F. K. Kamilova

Turistik bozorni segmentlash 
— potensial xaridorlar talablarining sifatiy 
va miqdoriy o‘ziga xosliklariga mos ravishda turkumlash sifatida ta’riflanadi.
Tez tarqatish 
— turistik mahsulotni xohish va imkoniyatga ega bo’lgan 
ixtiyoriy vositachiga sotish huquqini berish.
T arg‘ibot 
— deganda, turistik tashkilot va aholi bilan o ‘zaro tushunish 
va yaxshi munosabatlar o ‘matish va qo'llab-quwatlashga qaratilgan tadbirlar 
tushuniladi.
Franshiza 
— (inglizchadan 
franchise 
—
ovoz berish huquqi) — tuzilgan 
litsenzion bitim asosida biror firma nomidan xizmatlarni sotish huquqi.
Sh axsiy savdo 
— deganda, firma vakili bir necha sotib oluvchilar bilan 
turistik mahsulotni ko'rsatish va savdoni amalga oshirish uchun bevosita 
aloqa o'rnatadi.
Eksklyuziv tarqatish 
— agentlik bitimlari asosida amalga oshiriladi va 
turagentga m a’lum ustunliklar beradi. Bu ustunliklar quyidagilardan iborat.
133

---

Ilg ‘or pedagogik texnologiyalar
l-ilova
O ' q u v j a r a y o n i n i n g sifatini o s h ir is h u c h u n « X a l q a r o t u r i z m b o z o r i»
f a n in i o ‘tis h d a i lg 'o r p e d a g o g ik te x n o lo g iy a la r n i q o ' l l a s h lo z im . D a r s o ' t i s h
d a v o m i d a faol i n t e r a k t i v u s u l l a r , p r e z e n t a t s i y a , a q l iy h u j u m u s u l l a r i
q o ' l l a n i l a d i . D a r s l a r a x b o r o t t e x n o l o g i y a l a r va m a s o fa v iy o ' q i t i s h m a r k a z i
k o m p u t e r sin f la ri d a o ' t i l i b e l e k t r o n o ' q u v q o ' l l a n m a , a v t o m a t l a s h t i r i l g a n
te st t i z im l a r i, a v t o m a t l a s h t i r i l g a n k u t u b x o n a t iz im i , i n t e r n e t va i n t e r n e t
te x n o l o g i y a l a r i d a n f o y d a la n is h m o ' l j a l l a n g a n .
1. U s h b u kursni o ' t i s h d a ilg 'o r p e d a g o g ik t e x n o lo g iy a la r d a n « in te r e a k tiv
usul», « p r e z e n ta ts iy a usuli» v a «aqliy h u ju m » usuli q o 'lla n is h i m o 'lja lla n g a n .
K u r s n i n g « M e h m o n x o n a k o m p l e k s i x o d i m i a r i s o n i n g ta h lili» m a v -
z u s i d a ish c h i re ja d a k o ‘rsati lishi b o ' y i c h a i n t e r a k t i v usuli q o ' l l a n i l a d i .
M a s h g 'u l o t is h b i l a r m o n o ' y i n a s o s id a o 'tk a z ila d i. T a l a b a l a r g a o l d i n d a n
m a v z u n i n g m a t n i b e r ila d i. G u r u h d a b i r v a q t d a b a r c h a ta l a b a l a r g a m a v z u
b o ' y i c h a ta hlil e t is h v a q o 'y i l g a n v a z ifa n i y e c h i s h u c h u n s a v o ila r t a q d i m
e t ila d i. T a l a b a l a r h a r biri ta y y o r g a r l i g i d a n q a t ’i n a z a r b e r il g a n s a v o lla rg a
ja v o b b e r is h l a r i l o z i m b o ' l a d i . S o ' n g h a r b ir sa vol b o ' y i c h a q is q a x u l o s a
q ili n a d i. X u l o s a ball q o ' y i s h u c h u n a s o s b o ' l i b x i z m a t q ila di. M a s h g 'u l o t
j a r a y o n i d a b a r c h a t a l a b a l a r va o ' q i t u v c h i faol q a t n a s h a d i . T a y y o r l a n i b
k e l m a g a n ta la b a 0 ball olib o ' y i n d a q a t n a s h m a s d a n tin g lo v ch i b o 'l i b o 'tir a d i.
B u n d a y u s u ld a m a s h g 'u l o t o 't k a z i s h quyida gi t a r t i b d a a m a l g a oshiriladi:
— M a s a l a n i n g q o 'y ilis h i b o ' y i c h a to p s h i r i q b e r ila d i;
— M a s a l a g a v a q t a jra tila d i;
— M a v z u b o ' y i c h a t a r q a t m a m a t e r i a l b e r ila d i;
— T o p s h i r i q k e t m a - k e t l i g i b ila n ta n is h ti ril a d i;
— T a l a b a va p r o f e s s o r - o ' q i t u v c h i b ir g a l ik d a x u lo s a n a t ija la r in i b e r a d i.
2. K u r s n i n g “ X a l q a r o t u r i z m n i n g r iv o jla n is h i” m a v z u s i d a « P r e z e n t a t ­
siy a usuli q o 'l l a n i l a d i » .
M a s h g ' u l o t p r e z e n t a t s i y a s h a k l i d a b o ' l i b o ' t a d i . M a ’r u z a m a t n i
o l d i n d a n g u r u h t a l a b a l a r i g a t a r q a t i l a d i . G u r u h d a n 3 t a l a b a t a n l a b o lin i b ,
q u y id a g i s a v o lla rn i y o r itis h t o p s h i r il a d i:
1. X a l q a r o t u r i z m n i n g r i v o jla n is h id a m e h m o n x o n a l a r n i n g o ' r n i .
2. M e h m o n x o n a l a r n i t u r k u m l a s h tiz im i .
3. M e h m o n x o n a l a r d a x a l q a r o a n d o z a l a r g a m o s x i z m a t tu r la rn i y ara tish .
G u r u h d a n 6 t a l a b a m a ’r u z a c h i l a r g a savol b i l a n m u r o j a a t qilish u c h u n
t a y i n l a n a d i . B u n d a o ' q i t u v c h i n i n g v az ifasi m a s h g ' u l o t n i n a z o r a t q ilib
t u r i s h d a n ib o r a t b o ' l a d i . D a r s y a k u n i d a o ' q i t u v c h i m a s h g ' u l o t h a q i d a o ' z
fikrini b ild i ra d i va ta l a b a l a r n i b a h o l a y d i.
134

---