F. I. Sh: Ubaydullayeva Dildora Savollarga Javoblar

8. Populyatsiyaning tiplari.

Pop[ulyatsiyalar egallagan hududi va ular o’rtasidagi aloqaning darajasiga qarab quyidagicha tiplanadi. Elementar, ekologik va geografik.

Elementar populyatsiya –guruhlarning eng kichigi bo’lib, bir birini to’ldiradi.

Ekologik populyatsiya-aralash elememtar populyatsiyalaring ma’lum bir muhitda o’zaro bog;liqligi

Geografik populyatsiya- ma’lum bir joydagi aralsh ekologik populyatsiyalarning o’zaro bog’liqligi.

Populyatsiyalar ko’payish usullariga qarab panlaktiv, klonal, va klonal-panlaktiv bo’ladi. Panlaktiv populyatsiyalar jinsiy yo’l bilan ko’payib chetdan changlanishga moyil bo’ladi. Klonal populyatsiyalar faqat jinssiz ko’payishga moyil bo’ladi. Klonal-panliktiv populyatsiyalar bir martajinsiy bir marta jinssiz yo’l bilan ko’payadilar.

9.Populyatsiya gemeostazi

Populyatsiyaning son va zichligi jihatidan saqlanib turishga ( gemeostaz- “gomos”-o’xsash, “statis”-holat) deyiladi. Turlarning soni o’zgarishi aboitik va antropogen omillarga bog’liq doimo asosiy omil bo’lib tug’ulishga ta’sir qiliuvchi omil va guruhlarning ko’chib yurishi xizmat qiladi. Yana bir muhim omillardan biri turlarning oziqlanish zahiralari hisoblanadi. Populyatsiyalar zichligi bir darajaga yetgandan so’ng ularning soni kamayib boradi. Agar ular soni yanada oshsa sekin –asta zichligi kamaya boradi

10. Ekologik nisha

Ekoligik nisha: bu turning ekologik darajasi, yashash uchun ozuqa joyi- nisha deb ataladi. Ma’lum bir organizmlarning yashash joyi aniq bo’lsa uni shu yerdan toppish mumkin. Ekologik joy-nisha tushunchasi ancha keng , makondagi nisha: trofik nisha kanilar kiradi .