edu (education) Ta’lim muassasalari;
com (comertial) Tijorat muassasalari;
org (organization) Savdo - sotiq bilan bog‘liq bo‘lmagan (davlat) muassasalari;
gov (goverment) Hukumat muassasalari;
Net (network) Telekommunikatsion va ma’lumot xizmatlarini ko‘rsatadigan muassasalar;
int (international) Xalqaro muassasalar;
mil (millitary) Harbiy muassasalarga oid ma’lumotlarni bildiradi.
Quyidagilar (yuqori domenlar) geografik belgilar bo‘yicha tuzilganligini bildiradi:
Uz-O‘zbekiston
Ru-Rossiya
Uk-Buyuk Britaniya
Ca-Kanada va hokazo.
Bundan tashqari, hozirgi kunda mamlakatlar kodi va ularning kommunikatsion imkoniyatlari sistemasi ishlab chiqilgan Internet elektron aloqa kodlari mavjud va Medison universiteti professori, Internet koordinatori Larry Land-weber taqdim qilgan (1992-yil) mamlakatlarning ba’zilarini shunday kodlari ro‘yxatini keltiramiz.
-----AO Angola
-----AZ Ozarbayjon
-BIUF-UZ O‘zbekiston
-biu - EC Ekvador
BIUFO – IE Irlandiya
— IU— KZ Qozog‘iston
—IU – KG Qirg‘iziston
—IU— TJ Tojikiston
Bunda, B, I, U, F, O harflar quyidagilarni bildiradi:
B BITNET
I INTERNET
U UUCP
F FIDONET
O OSI
- - - Aniq ma’lumotlar yo‘q.
Agar bu ma’lumotlar katta harflar bilan yozilsa, u to‘laqonli; kichik harflar bilan yozilsa, u to‘laqonli emasligini bildiradi. Masalan: Braziliya BIUF BR kodiga ega bo‘lsa, Bolgariya bIUF.BG kodiga ega. Bunda bu kod Braziliyada Bitnet, Internet, UUCP, Fidonet xizmatlari to‘laqonli yo‘lga quyilganligini, Bolgariyada esa Bitnet to‘la emas (b), Internet, UUCP, Fidonet esa to‘la yo‘lga qo‘yilganligini bildiradi. Lekin bu kodlarning birinchi qisrni kun, oy sari tabiiy o‘zgarib boradi.
Internet host kompyuterlari domen nomi (domain name) orqali topiladi. Domen nomi host kompyuterni tashkilot nomini aniqlovchi (topuvchi)dan tashkil topgan bo‘lib, host kompyuterda ular o‘ngdan chapga qarab yuqori domen hisoblanadi. Host kompyuter nomida domenning barcha qismlari ko‘rsatilgan bo‘ladi.
Masalan: www.lpmm.univ_metz.fr/euromech, yozuv Internetning WWW xizmatga oid lpmm — xost kompyuteri Fransiyaning (fr) Mets universitetida (univ_metz) joylashganligini, euromech esa — shu kompyuterda joylashgan katalog nomini, www.ams.org — esa notijorat Amerika matematik jamiyati (ams) Internetning WWW xizmatidagi host kompyuterni bildiradi.
IP manzil Internetda kerakli kompyuterni topish uchun ishlatiladigan sonli manzildir. Internet dasturlari avtomatik ravishda host kompyuterlar domen manzillarini IP-manzilga o‘zi o‘tkazadi. Host kompyuterlar IP manzil orqali ma’lumotlar bilan almashadi.
FAQ (Frengently Asked Questions - tez-tez so‘raladigan savollar). WWWda tez-tez so‘rab turiladigan savollar va ularning javoblari arxiv fayllar sifatida saqlanadi. Bu fayllar FAQ deb ataladi. Bunday savollar minut, soat sayin paydo bo‘lib turishi tufayli ularning hajmlari kengayib boraveradi. Bundan tashqari, unda turli operatsiyalarni bajarish to‘g‘risidagi ma’lumotlar va xarakterli muammolarni qanday hal qilish usullari ham mavjud. FAQ hujjatlarini barcha foydalanuvchilar ishlatishi mumkin va u Web sahifalarda ham saqlanadi. Bu bilan shug‘ullanadigan maxsus foydalanuvchilar bor.
Do'stlaringiz bilan baham: |