F. D. Xodjaboyev Navoiy davlat pedagogika instituti «Informatika va o‘qitish metodikasi»

Matritsali printerlarda tasvir nuqtalardan zarbli usul bilan shakllanadi, shuning uchun ularni «zarbli-matritsali printer» deb atash to‘g‘riroqdir, shundaham ishorani sintezlovchi printerlarni boshqa tiplari ko‘pincha belgilarni matritsali shakllantirishni, lekin zarbsiz usul bilan ishlatadi. Shunga qaramay, «matritsali printerlar» — bu ularning umumqabul qilingan kodi, shuning uchun uni asos qilib olamiz.
Ignali (zarbli) matritsali printerlarda nuqtalarni bosish, bo‘yovchi lenta orqali qog‘ozga zarba beruvchi ingichka ignalar bilan amalga oshiriladi. Har bir igna xususiy elektromagnit bilan boshqariladi. Bosuvchi uzel gorizontal yo‘nalishda siljiydi va qatordagi belgilar ketma-ket bosi­ladi. Ko‘pchilik printerlar bosishni ham to‘g‘ri, ham teskari yo‘nalishda bajaradi. Bosuvchi kallakdagi ignalarning soni bosish sifatini belgilaydi. Qimmat bo‘lmagan printerlar 9 ta ignaga ega. Bunday printerlarda belgi­lar matritsasi 7x9 yoki 9x9 nuqtalar o‘lchamiga ega. Mukammallashgan matritsali printerlar 18 va hattoki 24 ta ignaga ega bo‘ladi.
Matritsali printerlarning bosish sifati yana bosuvchi kallakning bir nechta o‘tishida qisman qoplash bilan bosish jarayonida nuqtalarni chiqarish imkoniyati orqali ham aniqlanadi.
Turli sondagi ignali printerlarda bosishning turli rejimlari turlicha amalga oshiriladi. 9 ta ignali printerlarda Draft holatdagi bosish bosuvchi kallakning satr bo‘ylab bir marta o‘tishida bajariladi. Bu eng tez bosish holati, lekin u eng past sifatli hamdir. NLQ holati ikki marta o‘tishda amalga oshiriladi: kallak bir marta o‘tgandan keyin qog‘oz nuqtaning yarim o‘lchamiga mos masofaga suriladi, keyin nuqtalarni qisman qoplash bilan ikkinchi o‘tish bajariladi. Bunda bosish tezligi ikki marta kamayadi.
Matritsali printerlarning ish holati qayta ulash va shriftlarni almashtirish dastur bilan ham, apparat bilan ham qurilmalarda bor bo‘lgan klavishlarni va yoki qayta ulagichlarni tegishlicha o‘rnatish bilan amalga oshirilishi mumkin.
Matritsali printerlarning tezkorligi matnni Draft holatda bosishda sekundiga 100 tadan 300 tagacha belgi oralig‘ida yotadi, bu taxminan minutiga ikki sahifaga to‘g‘ri keladi (varaqlarni almashtirishni hisobga olgan holda).