Эвакуация тадбирларини ташкил этиш

Қутқариш ишларини бажариш қоидалари ва усуллари.
Фуқаролар муҳофазасининг ҳарбийлаштирилмаган тузилмалари етиб келгунга қадар ҳаракатланиш йўлларидаги ва қутқариш ишлари олиб бориладиган обoектдаги радиоактив заҳарланиш даражаси ўлчанади, ҳимоя иншоотига кириш ва ундан чиқиш жойлари ва унда яширинган одамларнинг аҳволини аниқланади.
Ёньинга қарши тузилмалар ёньинга қарши воситалар ёрдамида ёнғинни жиловлайди ва ўчиради.
Ҳимоя иншооти топилгач унинг ичидаги одамлар билан алоқа ўрнатилади, уларнинг аҳволи ва ҳимоя иншоотининг жиҳозларини аҳволи ўрганилади.
Жабрланганларни қидиришда одамлар бўлиши мумкин бўлган жойлар (ертўлалар, турли чуқурликлар, трубалар, қуйи қаватларда девор олди бўшлиқлари) диққат билан кўздан кечирилади. Бунда қутқарувчилар вақти-вақти билан баланд овозда ёки бирор предметни бино қисмига уриб сигнал берадилар. Жабрланганларни одатда қўл ёрдамида ковлаб олинади.
Ёнаётган бинолардан одамларни қутқариш ўтни ўчириш билан бирга олиб борилади. Бунда одамларни зинапоя орқали қутқаришнинг иложи бўлмаса дераза орқали ёнғин нарвони ёрдамида ёки қия қилиб тортилган арқон (тросс) орқали маҳсус белбоғлар ёрдамида қутқарилади.
Тутунли хоналарда одамларни топиш ва қутқариш вақтида ажратувчи газниқобдан фойдаланилади.
Ҳимоя иншоотининг кириш жойи топилган бўлса, лекин, уни катта-катта бўлаклардан тозалашнинг имкони бўлмаса, ҳимоя иншоотининг девори ёки томи тешилади.
Жабрланганлар транспорт воситасида шаҳардаги ёки шаҳар ташқарисидаги тиббиёт муассасасига олиб борилади.



Қутқариш ишларини ўтказишдa хавфсизлик қоидалари
Зарарланиш ўчоғида ҳавфсизлик қоидаларини сақлаши учун жавобгарлик тўлалигича тузилма командирларига юклатилади.
Умумий ҳавфсизлик қоидаларига қуйидагилар киради: иш бошланишдан аввал зарарланган биноларнинг ҳавфли жойларини аниқлаш; вайроналар ичида ёлғиз ўзи ишламаслик; вайроналар ичида ишлаётган қутқарувчиларни муҳофазасини таъминлаш; сувоқава қудуқларида ва газ тармоқларида ишлаётганларни ажратувчи газниқоблар билан таъминлаш. Манбаадан тўла узилгунча электр тармоқларида ишлашни таoқиқлаш; радиоактив заҳарланиш юз берган худудда ишлаётганда иш сменасини ва давомийлигини қатoий сақлаш зарур; антидотлар қабул қилиш керак; заҳарланган худуддан чиқишда одамларни санитар ишловдан ўтказиш, кийим-бош ва техникани дегазация қилиш зарур.
Иш олиб бориш жараёнида шахсий таркиб нурланиш бўйича доимий дозиметрик назоратдан ўтказилади.

?

1. Қутқариш ишлари нима мақсадда ўтказилади?
2. Қутқариш ишларини ўтказиш тартибини айтиб беринг.
3. Юқори қаватлардан жабрланганлар қандай эвакуация қилинади?
4. Қутқариш ишларини ўтказишда ҳавфсизлик қоидаларини айтиб беринг.