Etika” fanining predmeti va jamiyat hayotidagi ahamiyati

Amaliy (seminar) mashg’ulotlar mazmuni (2 soat)
13-mavzu:

“Etika” fanining predmeti va jamiyat hayotidagi ahamiyati

Reja:

1.“Etika” fanining predmeti, mohiyati va tuzilmasi.

2. XXI asrda global etosfera (axloqiy muhit)ni yaratishning zaruriyati.

3. Etikaning kategoriyalari, tamoyillari, me'yorlarining shaxs va jamiyat munosabatlarida namoyon bo'lishi.

4. Ixtiyor erkinligi va axloqiy tanlov.
TOPSHIRIQ

1. 
   Etika biirnchi bo’lib (falsafa tarkibida) paydo bo’lgan va uni faylasuf (Arastu) ilmiy muomilaga kiritgan.
   
2. 
   (Xulq) - oila, jamoa, mahalla-ko’y miqyosida ahamiyatli bo’lgan, ammo jamiyat va insoniyat hayotiga sezilarli ta’sir ko’rsatmaydigan yoqimli insoniy xatti-harakatlarning majmui.
   
3. 
   (Axloq) – insonga eng kuchli ma’naviy lazzat bag’ishlaydigan, uni ijtimoiy shaxsga aylantirib, haqiqiy baxtga olib boruvchi fazilat; shaxsni komillikka, jamiyatni esa yuksak taraqqiyotga yetkazuvchi yuksak qadriyat.
   
4. 
   Axloqiy xatti–harakatlar asosiy e’tibori bilan ikki turga bo’linadi. Ulardan biri – (obro‘parvarlik, avtoritar) axloqi, ikkinchisi (insonparvarlik) axloqi.
   
5. 
   (Muhabbat) – insoniy mohiyatning erkin tarzda namoyon bo’lishidir, u zo’ravonlik yoki zo’rma - zo’rakilik bilan chiqisha olmaydigan hodisa.
   
6. 
   (Nafrat) bu – kuchli va qudratli yuraklarning noroziligi, bu – o’rtamiyonalik va pastkashliklardan qahrlanadigan odamlarning jangovar jirkanchidir.
   
7. 
   (Omad) – shaxsning bir zumlik holatini aks ettiradi, baxt esa inson nimaga erishmog’i lozim, degan savolga bir umr mobaynidagi amaliy javobdir.
   
8. 
   (Insonparvarlik) – insonning yuksak ijtimoiy vazifasini belgilaydigan va barqaror etadigan g’oyalar, qarashlar va e’tiqodlar majmui, shaxs erki, qadr–qimmati, uning baxtli bo’lish huquqini talab etish imkonining mavjudligiga yengilmas ishonch.
   
9. 
   (Jo‘mardlik) – kishidagi o’z qavmdoshiga achinish hissidan, unga baxt va farovonlik tilash tuyg’usidan kelib chiqadi, mohiyatan beminnat xayriyaga asoslanadi. O’z manfaatidan o’zga manfaatini ustun qo’yadi.
   
10. 
    Biror – bir insonning moddiy–maishiy manfaatlarining boshqalarnikidan ustun qo’yilishini bildiruvchi manfaatparastlikdan va o’z shaxsini mutlaqlashtirishiga qaratilgan shaxsiyatparastlikning ba’zi unsurlaridan iborat salbiy xatti–harakatlar majmui bu – (Xudbinlik)dir.