Ететеуломов узбекистон республикаси



Download 11,49 Mb.
Pdf ko'rish
bet100/284
Sana22.02.2022
Hajmi11,49 Mb.
#82400
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   284
Bog'liq
Менежмент асослари. Ғуломов С.С

5.3. ТАШКИЛОТНИНГ ВАЗИФАЛАРИ
Бу вазифа менежментнинг энг мущм вазифасидир. 
Кенг маънода — бопщарув ходимларининг корхонани 
(фирмани) муътадил ишлашига йуналтирилган фао- 
лияти туридир.
Ташкил от вазифаси корхонанинг шундай тарки- 
бини яратиш жараёники, унда одамларни биргалик- 
да самарали ишлашига, умумий мак,садга эришиши- 
га имкон яратади. Бу таркиб белгиланган режаларни 
бажариш учун зарур булган маълум инсон, материал 
ва молия ресурсларини жамланишини уз ичига ола­
ди.
Шундай кдлиб ташкилот вазифаси энг якдн тарзда 
режалаштириш билан боглик,; у стратегик ва жорий 
режани амалга оширишида бирламчи к,адам ^исобла- 
нади. Режаларда белгиланган вазифалар фирманинг таш­
килий таркиб жараёнини мулжали булиб к;олади. Бу 
жараён куйидаги бос^ичларни уз ичига олади:
114


• Корхонанинг макрад ва вазифаларини белгилаш.
• Куйилган вазифаларни бажариш учун керакли 
иш турларини аникдаш.
• Амадцаги инсон ресурсларини, ишчи кучини ба- 
холаш.
• Вазифаларни ва инсон ресурсларини ташкилий 
таркибларга гурухлаш (вазифалаштириш ва депар- 
таментлаштириш).
• Хар хил савиядаги бопщарув ходимларини аник,- 
лаш ва уларни бахолаш.
• Корхонадаги узига хос фаолият турларини аник;- 
лаш.
• Вазифавий курсатмаларни, чизмаларни, меъёр- 
номаларни расмийлаиггириш ва тасдикдаш.
Келтирилган боск^илар руйхатидан куриниб туриб- 
дики, менежментнинг ташкилотчилик фаолияти ик- 
кита мухим нуцтаи-назарни уз ичига олади:
Булинмаларни бажарадиган макрадига кдраб ишлар- 
ни, вазифаларни такримлаш (2, 3, 4-боск.ичлар).
Ишларни уларнинг маънавий ахамиятининг дара- 
жасига к;араб такримлаш.
Биринчи такримлаш — хак,ик,атга якднрокдир. Бу 
бажариладиган ишларни вазифавий такримлашдир. Ма- 
салан, кичик корхона бизнесининг барча бош вазифа­
ларни битта одам (тадбиркорни узи) бажаради. Иш 
хажмини ошиши тадбиркорни уларни бажариш учун 
яна одам ёллашга мажбур кдлади. Кушимча одамларни 
пайдо булиши, ушбу корхонани ишини бошланиши- 
дир.
Бу каби вазифавий такримланиш аввал вертикал 
буйича амалга оширилади ва менежментни камида ик- 
кита савиясини рахбарлар ва иш бажарувчиларни кузда 
тутади.
Кридага асосан фирма, корпорациялар куп савия- 
ли менежментга эга, улар мансабларига к;араб бошкд- 
ришни амалга оширади. Бу мансабни бошида, маса- 
лан, бопщарувчи куйи савиядаги (учинчи, туртинчи 
ва бошк,алар) аник; мехнат жараёнини бажарувчи иш- 
ловчилар туради.
Аммо мехнатни вертикал буйича такримланиши (то- 
белилига крраб) хамма вакт хам хукм суравермайди. 
Агар ташкилотни усиши давом этаверса, уцца гори-
115


зонтал буйича янги турдаги вазифа такримланиши пай- 
до булади. Бу икки мех,натни кисмларга такримланиш 
жараёни малакаси анча паст мутахассислар оркдли ба- 
жарилади ва яхши натижалар беради.
Булимнинг иш хджми купайса, унда ходимлар со­
нини оширишга TyFpH келади, бу эса ме^натни гак,- 
симланиш турлари, фирмада х,ар хил хизмат ва булин- 
малар бунёд этилиши билан боглик. Бу жараён гарб 
менежментида битта суз — департаментация кдлиш 
(departament — булим) билан белгиланади.
Департаментлаштириш — бу бир-бирига ухшаш ва- 
зифаларни ёки ташкилот (булими) бошкдрувининг асо- 
сий иш турларини гурухдашдир. Улар корхонанинг бар- 
ча ресурсларини самарали мувофикдаштириш мак,са- 
дида бунёд этилади. Корхона булими, хизматчиларни 
таркибини ва фаолиятини тавсифлашга каратилган 
масалаларга дарсликнинг сунги булимларида тухталиб 
утилади.
Ушбу ташкилот булимларини куриб чик;иш даво- 
мида, улар кандай асосда бунёд этишини: фаолият 
тури буйича (вазифа буйича), фирмада тайёрланадиган 
ма^сулот буйича, истеъмолчи буйича, худудий белгиси 
буйича ва х;оказо курсатиб берамиз. Куйидаги келти- 
рилган туртта тушунчалар ушбу х,олатни аник, курсатиб 
беради.
Менежмент ташкилий вазифасининг мутдим томо- 
ни — бу бошкдрувни олий ва куйи савиялари орасида- 
ги муносабати масаласини ечишдан иборатдир. Бу ма- 
сала менежментни хуку к, га эгалик, жавобгарлик фао­
лиятини тавсифини исботидир (5-боскичга кдранг). Ра^- 
бариятни боищарув савиялари орасидаги алокасини 
урганиш воситаси бу хукукда эгаликни белгилащцир. 
Бу тушунча билан биз дарсликни аввалги булимларида 
учрашган эдик. Хукукка эга булиш бу бошкдрув тушун- 
часи сифатида масалани ечимини уз зиммасига олувчи 
шахсга бериш, деган маънони билдиради. Бу ерда бун- 
дай шахе узи билганича модций ва молия ресурслари- 
дан фойдаланиш ^укукига эга булади. Боищарувни олий, 
урта ва куйи савияларида хуку кии шиониб топиши- 
риш, ташаббусли фикр юритувчи рах,барга айланиши- 
га имкон яратади. Хдр хил савиядаги бошкарув ходим- 
ларини жавобгарлик ва хукукда эгалик турларини мак- 
бул усулини излаб топиш фирманинг менежмент фао­
лиятини ташкил этилишдаги муваффак,ият гаровидир.
116



Download 11,49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   284




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish