Ёруғлик ходисаларининг электромагнит табиати

5. Ёруғлик дасталари ва импульслари. Энергия, қувват, интенсивлик

Ясси тўлқиндан фарқли равишда реал ёруғлик дастаси натижавий кўндаланг ўлчамга эга. Биринчи мавзуда кўрсатилганидек дастани квазиясси тўлқин орқали ифодалаш мумкин. Унинг амплитудаси тарқалиш йўналишига перпендикуляр текисликдаги координаталарга боғлиқдир:

(5.36)
Аналогик равишда ёруғлик импульси майдонини квазиясси квазигармоник тўлқин билан ифодалаш мумкин. Унинг амплитудаси нафақат координатага эмас балки вақтга ҳам боғлиқ:
(5.37)
Ёруғлик дасталари ва импульслари энергетикасини ёруғлик интенсивлиги дастасининг тўлиқ қуввати ва импульснинг тўлиқ энергияси тушунчалари характерлайдилар. Ёруғлик интенсивлиги учун ифодани квазиясси тўлқин ва квазиясси квазигармоник тўлқинлар моделларидаги (5.36) ва (5.37) ифодаларни (5.30) га қўйиб топамиз:
(5.38)
Бундан ташкари импульсли нурланиш интенсивлиги вақтга ҳам боғлиқдир:
(5.39)
Ёруғлик дастасининг тўлиқ қуввати:
( (5.40)
ва импульснинг тўлиқ энергияси
(5.41)
формулалари билан топилади. Масалан, ўққа симметрик Гаусс дастаси қуйидаги интенсивликнинг
(5.42)
тарқалиши билан тўлиқ қуввати қуйидагича бўлади
(5.43)
бу ерда I₀ ‑ даста марказидаги интенсивлик, r₀ ‑ унинг радиуси.
Ёруғликнинг энергетик характеристикаларини ўлчаш учун унинг иссиқлик таъсирини, ҳамда фотоэффект ҳодисасини қўллайдилар.
Баҳолаш учун ёруғликнинг эффектив интенсивлигини I_эф, импульснинг эффектив қуввати P_эф, ёруғлик тўлқини электр майдонининг эффектив кучланганлиги E_эф параметрларини ишлатиш қулайдир.
Узлуксиз нурланиш учун эффектив интенсивлик
(5.44)
¨руғлик импульси учун
(5.45)
бу ерда W ‑ импульс энергияси,  ‑ унинг узунлиги. Ёруғлик майдонининг эффектив кучланганлиги
(5.46)
шаклида бўлади.