Ismoiliylar davlati - 1090 y. ismoiliylar tuzgan davlat. Markazi Alamut boʻlgan. Unga Eron, Suriya va Ozarbayjondagi bir necha viloyat, shahar va qalʼalar kirgan. I. d. yaxlit hududga birlashmagan edi. Bu davlat hashsho-shiylar harakati natijasida vujudga kelgan. I. d. asoschisi Hasan ibn Sab-boh (1124 y. vafot etgan) va uning avlodlari cheklanmagan siyosiy hamda maʼnaviy huquqqa ega boʻlgan. Mahalliy va xalqaro savdo yoʻlida joylashgan Koʻhiston viloyati I. d.ning taraq-qiy etgan qismi edi. Eng yaxshi yaylov va yerlarning , karvonlardan keladigan bojlarning koʻpligi tufayli I. d. iqtisodi tez rivojlandi. Ammo mulkiy tengsizlikning oʻsib borishi bilan I. d.da siyosiy kurash avj oldi. 13-asrning 1 -choragida I. d. tepasida turgan xalqchil guruh xorazmshoh Jaloliddin Manguberdini moʻgʻullarga qarshi kura-shini qoʻllab-quvvatlagan. Biroq key-inchalik I. d.dagi ichki qaramaqarshilikdan foydalangan moʻgʻullar Alamutni (1256), I. d.ning Suriyadagi mulklarini esa mamluklar egalladi.
Ismoiliylar davlati - 1090 y. ismoiliylar tuzgan davlat. Markazi Alamut boʻlgan. Unga Eron, Suriya va Ozarbayjondagi bir necha viloyat, shahar va qalʼalar kirgan. I. d. yaxlit hududga birlashmagan edi. Bu davlat hashsho-shiylar harakati natijasida vujudga kelgan. I. d. asoschisi Hasan ibn Sab-boh (1124 y. vafot etgan) va uning avlodlari cheklanmagan siyosiy hamda maʼnaviy huquqqa ega boʻlgan. Mahalliy va xalqaro savdo yoʻlida joylashgan Koʻhiston viloyati I. d.ning taraq-qiy etgan qismi edi. Eng yaxshi yaylov va yerlarning , karvonlardan keladigan bojlarning koʻpligi tufayli I. d. iqtisodi tez rivojlandi. Ammo mulkiy tengsizlikning oʻsib borishi bilan I. d.da siyosiy kurash avj oldi. 13-asrning 1 -choragida I. d. tepasida turgan xalqchil guruh xorazmshoh Jaloliddin Manguberdini moʻgʻullarga qarshi kura-shini qoʻllab-quvvatlagan. Biroq key-inchalik I. d.dagi ichki qaramaqarshilikdan foydalangan moʻgʻullar Alamutni (1256), I. d.ning Suriyadagi mulklarini esa mamluklar egalladi.
Ismoiliylar davlati - 1090 y. ismoiliylar tuzgan davlat. Markazi Alamut boʻlgan. Unga Eron, Suriya va Ozarbayjondagi bir necha viloyat, shahar va qalʼalar kirgan. I. d. yaxlit hududga birlashmagan edi. Bu davlat hashsho-shiylar harakati natijasida vujudga kelgan. I. d. asoschisi Hasan ibn Sab-boh (1124 y. vafot etgan) va uning avlodlari cheklanmagan siyosiy hamda maʼnaviy huquqqa ega boʻlgan. Mahalliy va xalqaro savdo yoʻlida joylashgan Koʻhiston viloyati I. d.ning taraq-qiy etgan qismi edi. Eng yaxshi yaylov va yerlarning , karvonlardan keladigan bojlarning koʻpligi tufayli I. d. iqtisodi tez rivojlandi. Ammo mulkiy tengsizlikning oʻsib borishi bilan I. d.da siyosiy kurash avj oldi. 13-asrning 1 -choragida I. d. tepasida turgan xalqchil guruh xorazmshoh Jaloliddin Manguberdini moʻgʻullarga qarshi kura-shini qoʻllab-quvvatlagan. Biroq key-inchalik I. d.dagi ichki qaramaqarshilikdan foydalangan moʻgʻullar Alamutni (1256), I. d.ning Suriyadagi mulklarini esa mamluklar egalladi.
Ismoiliylar davlati
Ismoiliylar davlati - 1090 y. ismoiliylar tuzgan davlat. Markazi Alamut bolgan. Unga Eron, Suriya va Ozarbayjondagi bir necha viloyat, shahar va qalalar kirgan. I. d. yaxlit hududga birlashmagan edi. Bu davlat hashsho-shiylar harakati natijasida vujudga kelgan. I. d. asoschisi Hasan ibn Sab-boh va uning avlodlari cheklanmagan siyosiy hamda manaviy huquqqa ega bolgan. Mahalliy va xalqaro savdo yolida joylashgan Kohiston viloyati I. d.ning taraq-qiy etgan qismi edi. Eng yaxshi yaylov va yerlarning, karvonlardan keladigan bojlarning kopligi tufayli I. d. iqtisodi tez rivojlandi. Ammo mulkiy tengsizlikning osib borishi bilan I. d.da siyosiy kurash avj oldi. 13-asrning 1 -choragida I. d. tepasida turgan xalqchil guruh xorazmshoh Jaloliddin Manguberdini mogullarga qarshi kura-shini qollab-quvvatlagan. Biroq key-inchalik I. d.dagi ichki qaramaqarshilikdan foydalangan mogullar Alamutni, I. d.ning Suriyadagi mulklarini esa mamluklar egalladi.
Sharqda hukmronlik qilgan ismoiliylar xalifalari sulolasi 909 - 1171 Nasablari Muhammadning qizi Fotimaga borib taqaladi. F. davlati Tunisda barpo etilgan
xalifaligi, Fotimiylar davlati 909 - 1171 - Shim. Afrikada fotimiylar sulolasi boshqargan harbiyteokratik davlat. Ifriqiya Tunis da ismoiliylar harakati natijasida
bostirish bilan birga ismoiliylar harakati, xususan, hashshoshiylarta qarshi kurash olib borishga majbur bo lganlar. Buyuk Saljuqiylar davlati taxt uchun kurashlar
3 Hulokuxonning Eronni zabt etishi 1256 - 58 shuningdek, ismoiliylar va ularning davlati tarixi batafsil bayon etilgan. O rta Osiyo tarixi uchun asarning
Burgut uyasi bo lgan hashshoshiylar Ismoiliylar tashkil qilgan shialar guruhiga mansub o rta asr davlati asoschisi. Hasan ibn Sabboh Misr fotimiylarining
Ismilik (Arabcha: إlإsmاعlyلة, al-Ismālīyah; Fors tili: Ismاعylyیn, Esma'liyon) ning filiali yoki kichik sektsiyasidir Shia Islom.[1] Ismoil (/ˌɪsmeɪˈɪlmen/)[2] ismlarini imomni qabul qilganlaridan oling Ismoil ibn Jafar tayinlangan ma'naviy voris sifatida (imom) ga Ja'far as-Sodiq, bu erda ular Usuli Shia, Axbariylar, Alevilar, Bektoshilarva Alaviylar, kim qabul qiladi Muso al-Kadhim, Ismoilning ukasi, sifatida haqiqiy imom.[3]
Ismoilizm bir nuqtada ko'tarilib, Sho'izmning eng yirik tarmog'iga aylanib, siyosiy kuch sifatida avjiga chiqdi Fotimidlar xalifaligi X-XII asrlarda.[4] Ismoiliylar Xudoning birligi, shuningdek yopilish ilohiy vahiy bilan Muhammadularni "butun insoniyatga Xudoning so'nggi payg'ambari va Rasuli" deb bilishadi. Ismoiliylar va o'n ikki jamoat bir xil oltita imomni qabul qiladilar; Ismoiliylar Ismoil ibn Jafarni ettinchi imom sifatida qabul qiladilar.
Vafotidan keyin Muhammad ibn Ismoil milodning 8-asrida ismoilizm ta'limoti yanada chuqur, ezoterik ma'noga aniq konsentratsiya bilan bugungi kunda ma'lum bo'lganidek, e'tiqod tizimiga aylandi (batin) Islom dinidan. Oxir-oqibat rivojlanishi bilan Usulizm va Axbarizm ko'proq literalistik (zohir) yo'naltirilgan shi'iy islom ikki alohida yo'nalishga aylandi: metafora ismoiliylar, Alevi , Bektashi , Alian va Alaviy ga e'tibor qaratadigan guruhlar sirli yo'li va tabiati Xudoezoterik haqiqat va tushunarli ilohiy haqiqatning namoyon bo'lishini aks ettiruvchi "Vaqt imomi" bilan bir qatorda, ko'proq literalistik bilan Usuli va Axbariy ilohiy qonunga e'tibor qaratadigan guruhlar (shariat) va amallar va so'zlar (sunnat) Muhammad va o'n ikki imom kimlar rahbar bo'lgan va a yorug'lik ga Xudo.[5]
Ismoiliy fikriga katta ta'sir ko'rsatiladi neoplatonizm.[6][7]
Katta mazhab bu Nizaris va ular taniydilar Og'a Xon IV[8] 49-merosxo'r imom sifatida, boshqa guruhlar esa Toyibi filial shuningdek Ismoiliy rahbariyatining da'volarini qo'llab-quvvatlaydi Pokiston va Hind jamoalar.[9] Ismollarni topishingiz mumkin Markaziy Osiyo, Afg'oniston, Pokiston, Hindiston, Bangladesh, Malayziya, Suriya, Eron, Saudiya Arabistoni, Yaman, Iordaniya, Iroq, Sharqiy Afrika, Angola, Livanva Janubiy Afrika, va so'nggi yillarda ko'chib kelgan Evropa, Kanada, Avstraliya, Yangi Zelandiya, Qo'shma Shtatlarva Trinidad va Tobago.
Musulmon olamining “Ikkinchi jihodi”. Yengilmas mo‘g‘ullarning Ayn-Jolutda tor-mor etilishi
1258-yilda xalifalik poytaxtini egallab, Abbosiylar sulolasi hukmronligiga yakun yasagan Huloku boshliq mo‘g‘ullar qo‘shini Suriyaning boshqa musulmon shaharlarini egallab, oxirgi yirik islom davlati, Misrda joylashgan Mamluklar sultonligi tomon yuradi. “Daryo” mo‘g‘ullarning “dengizdan dengizgacha” imperiya qurish orzusini chippakka chiqargan Ayn-Jolut muhorabasi haqida hikoya qiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |