Ёритиш электр

6.3.2. Кабелларни таянч тузилмаларида ва ариқчаларда ётқизиш

Ишлаб чиқариш корхоналарининг цехларида кабеллар бинонинг деворлари, туннеллар, кабеллар учун таянч тузилмалар бўйлаб ва махсус кўп тешикли ва пайвандланган ариқчаларда ётқизилади. Кабеллар учун таянч тузилмалар (6.8–расм,а) қалинлиги 2,5 мм ли тахта пўлатдан тайёрланган токчали устунчалар, скобали устунчалар, деворга ўрнатиладиган токчалар кўринишида тайёрланади. Устунча 2 ва плиталар 6 да ўйиқлар (дарча), токчалар 3 нинг қуйруқларида ва кабел учун осма скобалар 5 да Т–симон ўйиқлар бўлиб, улар билан токчалар ва скобалар устунга ҳамда плиталарга маҳкамланади. Токчаларда кабель линиясининг трассаси ўзгарганда, масалан бурилишларда ёки бир горизонтал белгидан бошқасига ўтиш жойларида кабелларни маҳкамлаш учун ўлчамлари 20*10 мм ли овал ўйиқлар очилган.

6.8–расм. Таянч конструкциялар (а) ва таянч конструкцияларда кабелларни ётқизишга мисол:
1–токчали стойкани деворга маҳкамлайдиган хомут, 2–устунча, 3–токча, 4–тиргак, 5–кабель скобаси, 6–плита, 7–кабеллар, 8–изоляцион деворни (тўсиқни) маҳкамлаш скобаси, 9–изоляцион тўсиқ, 10–изоляцион тўсиқни учма–уч туташтириладиган ва уни маҳкамлайдиган қисма.

Стойкалар ва деворга маҳкамланадиган плиталар бетон ва ғиштли қурилиш конструкцияларга хомутлар ёки СПМ қурилиш–монтаж тўппончаси ёки ПЦ поршенли тўппонча билан бевосита дюбелларни отиб маҳкамланади.

Кабель линияларини ётқизишда таянч тузилмалардан қуруқ хоналарда ҳам, зах хоналарда ҳам фойдаланилади. Металл таняч тузилишлар зангламаслиги учун намликка чидамли мой билан икки марта бўялади. Зах хоналарда рухланган таянч тузилмалар ёки рухланган деталлардан йиғилган тузилишлар ўрнатилади 6.8–расм, б да таняч тузилишларда кабелларни ётқизишга мисол келтирилган.
Қуруқ хоналарда симларни ва зирҳланмаган кабелларни ётқизиш учун таянч тузилмалар сифатида ариқчалардан фойдаланилади. Ишлаб чиқариш цехларида, машиналар залларида ва шунга ўхшаш хоналарда ариқчалар ғишт ва бетон деворларда камида 2 м баландликда ўрнатилади. 6.9–расмда а–е да ариқчаларни ўрнатиш усуллари ва уларда кабелларни ётқизиш кўрсатилган.

6.9–расм. Кабель ариқчаларини ўрнатишга мисоллар:

а–горизонтал белгидан бошқасига ўтганда, в–тепага қобирғаси билан тармоқланганда, г–кичик ўлчамли ариқчага ўтишда, д–чалқанчасига юқорига ўтганда, е–чиқиб турган колоннани айланиб ўтишда.

Ариқчалар бир–биридан энг узоқ иккита жойидан ерга уланади. Бундан ташқари, ҳар бир тармоқланган ариқчалар охирида қўшимча ерга уланади. Ариқчалар ўзаро узлуксиз электр занжири ҳосил қиладиган қилиб туташтирилади. Битта ариқчада ажратадиган тўсиқлар қурмасдан, лекин 20 мм оралиқ қолдириб битта агрегатнинг ҳамма куч занжирлари, шунингдек технологик жараён билан боьланган бир нечта машиналар, панеллар, шчитларнинг ва ҳ.к. ларнинг куч ва назорат занжирлари ётқизилиши мумкин.

Ариқчаларда куч, ёритиш ва назорат занжирлари кабелларининг бошқа занжирларнинг симлари ҳамда кабеллари билан (сигнализация, масофадан бошқариш, электр соатлари ва б.) бирга ётқизишга фақат бу занжирларнинг ҳар бирини пўлат ажратгичлар ёки бўлувчи гардишлар билан ажратгандан кейингина йўл қўйилади.
Кучланиши 6 ва 10 кВ ли куч кабелларини ариқчаларда кабеллар орасида 95 мм оралиқ қўйиб фақат бир қатор жойлаштириш мумкин. Кабеллар туташтириш муфталари учун ўрнатилган махсус ариқчларда ўрнатиладиган муфталар воситасида туташтирилади. Линиянинг тўғри чизиқли қисмларида ариқчалар вертикал жойлашганда ҳар 0,5 м да ва ариқчалар горизонтал жойлашганда, шунингдек бурилишлар ва уланган жойларда ҳар 3 м да бикр маҳкамланиши лозим.