Ёритиш электр

Эслатма: АСУ (кучайтирилган) маркали симда пўлат ўзакнинг диаметри АС маркли симдагига қараганда бир неча марта катта.

Резина изоляцияли катта токли кабеллар қўрғошин қобиқли зирҳсиз ёки ташқи қоплами билан зирҳланган ҳолда тайёрланади. Ток ўтказувчи томирларнинг кесимларининг диапазони 1–500 мм². Бундай кабеллар кучланиши 500 В гача бўлган ўзгарувчан токли ва 1000 В гача бўлган ўзгармас токли кўчма қурилмаларнинг тармоқларида, шунингдек ўзгарувчан ток иш кучланиши 3 ва 6 кВ бўлган электр қурилмаларда ишлатилади.

Резина изоляцияли катта токли кабелларининг маркалари, ишлатилиш соҳалари ва ётқизиш шартлари 4–жадвалда келтирилган.
Текшириш кабеллари томирларининг сони 4–37 та; томирларининг кесими 0,75–10 мм² қилиб тайёрланади.
Очиқ ва изоляцияланган симларнинг ишлатиш соҳалари ва ётқизиш усуллари
3.2–жадвал

Симнинг маркаси	Асосий ишлатилиш соҳаси	Ётқизиш усули
М, А, АС, АСУ	Кучланиши 100 В гача ва ундан юқори линияларда	Таянчларда ёки пўлат тузилишларда маҳкамланган изоляторларда
ПР, АПР	Хоналар ичида ва ташқарисида ёритиш ва куч тармоқларида, ёньин чиқариши жиҳатидан хавфли бўлган хоналарда, иккиламчи занжирларда	Изоляцион найчаларда, изолятор–ларда ва клицларда, мтеалл ва бетон юзаларда (симлар тагига изоляцион материаллар қўйиб)
ПРГ	Биноларнинг ичида ва ташқарисида электр машиналари, аппаратлари ва асбобларни улашда, симларни деворларда ётқизишда	Металл шлангларида
ПВ, АПВ	Атроф муҳит ҳарорати 40^0С дан юқори бўлмаганда хоналар ичидаги ёритиш ва куч тармоқларида (минерал кислота ва ишқорларнинг буғлари бўлган қуруқ, зах ва ўта зах хоналарда), ёритиш шчитлари, ишга тушириш яшиклари, иккиламчи занжирларнинг ёпиқ шкафларида	Симларнинг тагига изоляцион материал қўйиб материал ва бетон юзалар бўйлаб, найчаларда изоляторларда ва клицларда
ПГВ	Ёритиш ва катта токли тармоқларида, иккиламчи занжирларда, мой ва эмулpсия мавжуд бўлган станоклар ва механизмлар бўйлаб симларни ётқизишда	Найчаларда ва металл шлангларда
ПРТО, АПРТО	Портлаш хавфи бўлган хоналарда машина, агрегат ва кранларнинг титраб ишловчи юзалари бўйлаб ва трубопроводларни очиш қийин бўлган ҳолларда (масалан, бадиий қопламалар тагидан ўтказилган трубалар) ёритиш ва куч тармоқларида, иккиламчи занжирларда.	Пўлат найчаларда ва металл шлангларда
ПРП, ПРШП	Симларга механик таъсир мавжуд бўлган ва мой ҳамда эмулpсиялар таъсир этмайдиган станок ва меха–низмларнинг электр ўтказувчи симларида, ёритиш ва куч тармоқларида, иккиламчи занжир–ларда	Скобалар билан маҳкамлаб очиқ ҳолда
ПРФ, АПРФ	Симга енгил механик таъсир мавжуд бўлган қуруқ хоналарда (масалан, зина бўлмаларида электр ўтказувчи симлар) ёритиш ва куч тармоқлари, шунингдек архитектура мулоҳазаларига кўра симларни билинмайдиган қилиб очиқ ўтказиш лозим бўлган ҳолларда (клублар, кино, театрлар, музейлар ва ҳ.к.)	Шунинг ўзи
АР, АРД	Симлардан эгилиш талаб қилинмай–диган ҳолларда томирлар орасидаги кучланиш 220 В гача бўлганда қуруқ хоналарда ёритиш арматураларни зарядлашда	Ёритиш арматураларининг ичидан ва устидан
ДПРГ	Агар симлари эгилувчан бўлса, бинолардан ташқарида ва зах хоналарда кучланиш 220 В гача бўлганда ёритиш арматураларини зарядлашда	Ёритиш арматураларининг ичидан
ППВ, АППВ	Тармоқ кучланиши 500 В гача бўлганда қуруқ ва зах хоналар ичида деворлар ва шиплардан ёритиш электр симларини ўтказишда	Михлар ёки скобалар билан маҳкамлаб очиқ ҳолда
АППВС	Тармоқ кучланиши 600 В бўлганда қуруқ ва зах хоналарда электр токи ўтказишда	Сувоқлар тагидан ёпиқ холда

Таркиб шимдирилган қоғоз изоляцияли, куч кабелларининг маркалари ишлатилиш соҳалари ва ётқизиш шартлари
3.3–жадвал

Кабеллар маркаси	Ётқизиш тури ва атроф муҳит характери	Ётқизиш шартлари
АСБ, СБ, АБ, ААБ	Ерда (траншеяда) ва механик шикастланишлар эҳтимоли бўлган бинодан ташқарида деворлар бўйлаб	Кабелга анча катта чўзувчи кучлар таъсир этмайди.
СК, СП	Шунинг ўзи	Кабелга анча катта чўзувчи кучлар таъсир этиши мумкин (масалан, катта қияликлар, жарлар ва ш.ў.)
АСБГ, СВГ, ААБГ, АБГ	Нормал муҳитли хоналарда шунингдек ер тагидаги сувлар остида ёки тагида бўлган қуруқ ва зах каналлар ва туннелларда ҳамда уларга ер ости сувлари тушиши мумкин бўлганда	Кабелга катта чўзувчи кучлар таъсир этмайди ва механик бузилишлар хавфи йўқ.
АГ,ААГ	Нормал муҳитли хоналарда ва туннелларда	Деворлар ва шипларда очиқ, ҳамда шунингдек агар кабелга катта чўзувчи кучлар таъсир этмаса, қўзғалмас механизм–ларда
АСГ,СГ,СБГ, СА	Кабель қобиғининг бузилишига таъсир этувчи буғлар, газлар ва кислоталар ва портлаш хавфи бўлмаган шароитда зах хоналарда ва туннелларда	Деворлар ва шиплар бўйлаб очиқ, ҳамда ҳолда, конструкцияларда
АБ, АБГ	Қўрғошин қобиқни емирадиган аччиқ буғлар, газ ва кислоталар мавжуд бўлган хоналар ва туннелларда	Деворлар ва шиплар, каналлар, станоклар ва титраб ишловчи механизмларда очиқ ҳолда.
СГТ, кабель қис–мининг узунлиги 50 м гача бўл–ганда СГ марка–лисини ҳам иш–латиш мумкин	Канализация блокларида	Асбестцемент трубаларга тор–тилган ҳолда ёки кўп каналли блокли плиталар ичида
АСБВ, АСБВГ, АОСБВ, СБВ, СБГВ, ОСБВ, ААБВ, АБВ, АОБВ	Кабель трассасининг вертикал ва жуда қия қисмларида	Юзаларининг фарқи 50 м гача бўлганда кабелларни оралиқ–ларда маҳкамлаш шарти билан
АШВ, ААШВ	Хоналар ичида, туннелларда, каналларда ва қисман ерда, ер ости сувларининг тагида ва устида	Кабелга чўзувчи кучлар таъсир қилмайдиган шарти билан

Резина изоляцияли куч кабелларининг маркалари, ишлатилиш соҳалари ва ётқизиш усуллари
3.4–жадвал

Кабеллар маркаси	Ётқизиш тури ва атроф муҳит характери	Ётқизиш шартлари
ВРГ, ВРБГ, НРГ	Нормал муҳитли ёпиқ хоналарда	Очиқ холда қуруқ ва зах каналларда, туннелларда, деворлар ва шипларда, станокларда ва қўзғалмас механизмларда
СРБГ, ВРБГ, СРД, СРПГ, ВРГ, ВРБГ, НРГ	Зах ва ўта зах хоналарда	Очиқ ҳолда ташқи канал–ларда, деворлар ва шип–ларда, хоналар ичидаги каналларда.
СРА, СРГ, СРВ, СРБГ, ВРГ, ВРБ, ВРБГ, НРГ	Аччиқ буғли ва газли хоналарда	Очиқ ҳолда деворларда ва шипларда, каналларда станоклар ва қўзғалмас механизмлар бўйлаб
СРГ, СРБГ, СРПГ, ВРГ, ВРБГ	Ёньин чиқиш хавфи бўлган хоналарда, одамлар кўп йиғиладиган хоналарда (театр–лар, клублар, кинолар ва ҳ.к.) қимматбаҳо сақланадиган иншоотларда	Шунинг ўзи
СРБГ, ВРБГ	Электр жиҳозлари ўрнатилишига рухсат этиладиган портлаш хавфи бўлган хоналарда.	Шунинг ўзи

Кенг тарқалган мойларининг рецептлари
3.5–жадвал

Таркиб– ларнинг номер– лари	Таркиби, %
	Техник ҳайвонот ёьи ёки стеарин	Кани– фолp	Хлор– ли аммо–ний	Хлор–ли рух	Сув	Тех– ник вазе–лин	Петро– латум	Хло рид кислотаси (хурушлаш)
1.Мосэнерго 2. 3. 4.ЦВЛ, Мосэнерго	30 30 5 5	50 30 2,5 2,5	10 5 2 2	5 25 20 20	5 10 5,5 5,5	– – – 65	– – 65 –	– – – 25

Текшириш кабелларининг изоляцияси таркиб шимдирилган кабель қоғоздан, пластмасса ёки резинадан тайёрланади. Кабель қўрғошин, алюминий ёки поливинилхлорд қобиқ билан герметик ўралган. Қобиқ механик шикастланишлардан пўлат лента ёки рухланган доиравий ёки тўрт бурчакли кесимли пўлат симли зирҳ билан ҳимояланган. КАБ, КСБ, КВРБ текшириш кабелларининг пўлат зирҳлари жуфт иплари билан қопланган.

Текшириш кабелларини ерда (траншеяда), туннелларда, каналларда, турли муҳитли хоналарда, шахталарда ва сув остидан ётқизишга йўл қўйилади.