Ёритгичлар ва ёруғлик манбалари

Бир фазали трансформатор, асосан ферромагнит ўзакдан ва унинг стерженларига ўралган. иккита ёки ундан ортиқ чулғамдан тузилади. Ферромагнит ўзак трансформаторнинг магнит системаси, яъни магнит ўтказгичи ҳисобланади. Ферромагнит ўзак магнит оқими ўтадиган контурнинг магнит қаршилигини камайтиради ва чулғамларнинг электромагниг боғланишларини кучайтиради. Қуввати унча катта бўлмаган трансформаторларнинг магнит системаси бронли (а), стерженли (б) ва тороидал (в) шаклга эга бўлиши мумкин (2.1–расм). Амалда юпқа электротехника пўлатидан ишланган лентадан ўраб тайёрланган магнит ўтказгичлар кенг қўлланилади (2.2–расм). Трансформаторларнинг пўлат ўзаги юқори легирланган пўлатдан тайёрланади.

• Бир фазали трансформатор, асосан ферромагнит ўзакдан ва унинг стерженларига ўралган. иккита ёки ундан ортиқ чулғамдан тузилади. Ферромагнит ўзак трансформаторнинг магнит системаси, яъни магнит ўтказгичи ҳисобланади. Ферромагнит ўзак магнит оқими ўтадиган контурнинг магнит қаршилигини камайтиради ва чулғамларнинг электромагниг боғланишларини кучайтиради. Қуввати унча катта бўлмаган трансформаторларнинг магнит системаси бронли (а), стерженли (б) ва тороидал (в) шаклга эга бўлиши мумкин (2.1–расм). Амалда юпқа электротехника пўлатидан ишланган лентадан ўраб тайёрланган магнит ўтказгичлар кенг қўлланилади (2.2–расм). Трансформаторларнинг пўлат ўзаги юқори легирланган пўлатдан тайёрланади.

• Бир фазали трансформаторларнинг тузилиши

• Трансформатор ишлаганда унинг чулғамларидан ўзгарувчан ток ўтади. Бу ток трансформаторнинг магнит ўтказгичида ўзгарувчан магнит оқими ҳосил қилади. Бу оқим трансформатор чулғамларида асосий электр юритувчи кучлар (ЭЮК) ЕI ва Е2 ни ҳосил қилади
• Агар трансформаторнинг магнит ўтказгичи яхлит темир бўлагидан тайёрланса, унинг магнит ўтказгичида катта қийматли уюрма токлар (фуко токлари) ҳосил бўлиб, улар ферромагнит ўзакни қиздириб юборади. Натижада трансформатор ҳаддан ташқари қизиб кетиб, ишдан чиқади, чунки унинг стерженида изоляцияланган симдан ўралган чулғамлар бўлиб, чулғам изоляцияси ёниб кетади.
• Бефойда уюрма токларни камайтириш мақсадида трансформаторнинг магнит системаси қалинлиги 0,3 ... 0,5 мм ли айрим пластинкалардан йиғилади. Бу пластинкалар бир–биридан юпқа қоғоз ёки махсус лок қатлами билан изоляцияланади. Трансформатор ишлаганда айрим пластинкаларда ҳосил бўладиган уюрма токларнинг қиймати кичик бўлганлигидан унинг магнит ўтказгичи (йўл қўйиладиган температурадан) ортиқча қизимайди.

• Бир фазали ёки уч фазали куч т р а н с ф о р м а т о р л а р и- электр энергиясини узоқ масофага узатишда, уни истеъмолчилар орасида тақсимлашда ва. умуман, истеъмолчиларни электр энергияси билан таъминлашда ишлатилади.
• А в т о т р а н с ф о р м а т о р л а р - кучланиш қийматини бир оз ўзгартириш ёки кучланиш қийматини нолдан бошлаб ошириш учун ҳамла катта қувватли асинхрон двигателларни юргизиш учун ишлатилади;
• Ўлчов трансформаторлари (кучланиш трансформаторлари ва ток трансформаторлари) – электр ўлчаш схемаларида, юқори кучланишларни ва катта токларни оддий ўлчаш приборлари билан ўлчаш учун ишлатилади.
• Махсус трансформаторлар-пайвандлаш трансформаторлари; синов трансформаторлари; радио, телевидение, алоқа ва автоматика қурилмаларида ишлатитадиган трансформаторлар; ўзгарувчан токнинг фазалари сонини ёки частотасини ўзгартирувчи трансформаторлар махсус трансформаторлар ҳисобланади.

• Трансформаторлар ишлатилишига қараб бир неча хилга бўлинади: