Ergashxodjaeva Sh. Dj., Samadov A. N.,Alimxodjayeva, N. E., Sharipov I. B. Marketing kommunikatsiyasi

 
3.2. Sotishni rag’batlantirish strategiyalari 
Rag’batlantirish dasturlari xaridorning mukofot olish uchun xaridlarni davom 
ettirishga intilishi tashabbusi bilan chiqiladi va shu tariqa tovar xaridining takroriyligi 
ta’minlanadi (qancha ko’p avtobus chiptasi sotib olsang, to’lov shunchalik arzonga 
tushadi). Bunda mukofotlash xaridlar soniga proporsional ravishda o’sishi, ya’ni uzoq 
muddatli, strategik davrga mo’ljallangan bo’lishi lozim. 

---

56 
Sotishni rag’batlantirish strategiyalari chora-tadbirlar mazmuni, tovarning 
hayotiylik davri va sub’ektiga qarab farqlanadi (vaholanki, sotuvning yakuniy maqsadi 
doimo iste’molchi bo’lib qolaveradi). 
Sub’ektga bog’liq raivshda xaridorga yo’naltirilgan, savdoga yo’naltirilgan va 
aralash strategiyalar ajratib ko’rsatiladi. Xaridorga yo’naltirilgan strategiya ("itarish") 
talab ancha katta bo’lgan, lekin yangi iste’molchilarni tovarni sinab ko’rish, keyin esa 
takroriy xaridlarni amalga oshirishga majbur qilish lozim bo’lganda qo’llanadi.
Savdoga yo’naltirilgan strategiya ("tortish") uchun taklif etilayotgan tovarni 
sotishga ishontirish zarur bo’lganda, sotish uchun taklif etilayotgan tovar o’rnini bosa 
oladigan tovar variantlari ko’p ekanligi xarakterli. Birinchi variantda kuponlar, 
namunalar, yon berish; ikkinchi variantda esa – reklama uchun mukofot va chegirmalar 
hamda tovarni savdoga namoyish etish qo’llanadi. 
Rag’batlantirish usullari va sub’ektini ko’rsatgan holda mos keluvchi dasturga 
ega bo’lish zarur.
Savdoni rag’batlantirishga alohida e’tibor qaratilishi lozim. Kundalik talab 
tovarlari iste’molchilarini rag’batlantirish tadbirlarining ko’pchiligi sotuv nuqtalarida 
amalga oshiriladi. Shu sababli savdoda foydalaniladigan, ularning individual va 
namunaviy xususiyatlari bilan bog’liq usullarni yaxshi tushunish zarur. amaliyot 
shundan dalolat beradiki, sotishni rag’batlantirishga sarflanadigan sa’y-harakatlar 
umumiy hajmining 65%i savdo korxonalariga, 35%i esa alohida iste’molchilarga 
yo’naltiriladi.