Ergashxodjaeva Sh. Dj., Qosimova M. S

11.1-jadval
Chakana savdo do‘konlarining turlari
 
 
№
 
Do‘kon turi
 
Assortiment
 
Narx darajasi
 
Izoh

---

10
0
1.
Maxsus
Maxsuslashtirish
doirasida chuqur bo‘ladi
Turli - tuman
Turlari:
-cheklangan
assortiment bo‘yicha;
-tor maxsus;
-juda yuqori
maxsuslashtirilgan.
2.
Universam
Keng (oziq – ovqatlar va
uy uchun tovarlar)
Uncha yuqori
bo‘lmagan savdo
ustamalari
O‘z-o‘ziga xizmat
ko‘rsatish tamoyili
3.
Univermag
Keng (kiyim va poyafzal,
maishiy texnika, uy
ro‘zg‘or buyumlari)
Turli - tuman
 
4.
Supermarket
Juda keng (oziq – ovqat
va nooziq-ovqat
tovarlari)
Asosan uncha
yuqori emas
 
5.
Gipermarket(savd
o kompleksi)
Juda keng
YUqori emas
Supermarketlarni,
do‘kon-omborlarini va
past narxli do‘konlarni
xususiyatlarini
birlashtiradi.
6.
Past narxli do‘kon
(diskaunter)
Turli – tuman (standarti
tovarlar yig‘indisi)
Past
 
 
Chakana savdo firmalarining turlari 4 ta mezon bilan farq qiladi:
 
1. do‘konning jihozlari
2. mijozga xizmat ko‘rsatish darajasi
3. tovar assortimenti
4. savdoda xizmat ko‘rsatish xarakteriga ko‘ra farqlanadi.
Xizmat  ko‘rsatish  darajasi  sotayotgan  tovar  turiga  bog‘liq.  Kundalik  talabdagi
tovarlar  uchun  o‘z-o‘ziga  xizmat  ko‘rsatish;  avvaldagi  tanlov  tovarlari  uchun
chegaralangan xizmat ko‘rsatish; yuqori tovarlarga to‘liq xizmat ko‘rsatiladi, bu o‘z
ichiga xaridorga yordam sifatida axtarish, solishtirishni, tanlashni, turli savollar bilan
maslahat berishni oladi.
Tovar  harakatining  umumiy  yagona  zanjirida  chakana  savdoning  texnologiya
jarayonlari  muhim  xalqa  hisoblanadi.  Chunki  xalq  iste’mol  tovarlarini  ishlab
chiqarish  korxonasidan  iste’molchilarga  etkazib  berish  jarayonida  tovarlarni  tanlash
va aholining shu tovarlarga o‘sib borayotgan ehtiyojlarini qondirish uchun eng zarur
shart-sharoitlar xuddi ana shu chakana savdo korxonalarida yaratilishi lozim. Aholiga
savdo  xizmati  ko‘rsatishning  sifati,  ya’ni  savdo  madaniyati  chakana  savdodagi
texnologiya  jarayonlarini,  ayniqsa,  tovar  sotishni  tashkil  etish  darajasiga  bog‘liqdir,
shu  sababli  chakana  savdo  korxonalarining  butun  savdo  operativ  faoliyati  shu
vazifaga bo‘ysundiriladi.
Ulgurji  savdo  umumlashgan  vositachi  hisoblanadi  va  ko‘pchilik  vazifalarni
bajaradi. Ulgurji savdodan sanoat korxonalari, tijorat firmalari va davlat muassasalari
ulgurjisiga tovar sotib olishlari mumkin. Ulgurji savdo ahamiyati quyidagichadir:
•  chakana  savdoga  ishlab  chiqarish  firmalarning  tor  assortimentini  kengaytirib
taklif etadi;
• katta hajmda tovar sotib olib, muomala xarajatlarini kamaytiradi;
•  yuqori  malakali  tovarshunos  va  marketologlar  bilan  tovarlar  bozorini  chuqur
o‘rganadi;
• tovarlarni saqlaydi va kerakli tovar zahiralarini shakllantiradi;
•  ishlab  chiqaruvchilar  va  chakana  savdo  o‘rtasida  mustahkam  aloqa  bog‘laydi,
ularga moliyaviy yordamlashadi va boshqalar.
​ 
Segmentlash
tamoyillari