Ergashxodjaeva Sh. Dj., Qosimova M. S

8.4. 
Bozor segmentasiyasining asosiy tamoyillari

---

10
0
 
Bozor segmentasiyasining tamoyillari quyidagilardir:
➢
 Geografik tamoyil;
➢
 Ijtimoiy – iqtisodiy;
➢
 Psixografik tamoyil;
➢
 Demografik tamoyil;
➢
 Xulq-atvor tamoyili;
➢
 Xolat tamoyili.
Quyidagi  –  rasmda  xaridorlarga  farab  bozorni  segmentasiyalash  mezonlari
keltirilmoqda.
 
 
​ 
 
 
Geografik:
• 
hudud
• 
shaxar
• 
qishloq
• 
iqlim va
boshqalar
Ijtimoiy-iqtisodiy:
• 
daromad
• 
ma’lumoti
• 
mutaxassisligi va boshqalar
Psixografik:
• 
hayot tarzi (stil)
• 
innovatsiyaga (yangilikka)intilish
• 
guruh
​motivatsiyasi
​va
boshqalar
 
 
 
 
​ 
 
 
 
Holat:
• 
kam
​xarajatliligi (foydaliligi)
Tovar
Narx
Taqsimot
Kommunikatsiyala
r
Boshqalar
Marketing majmui elementlarining bir-biriga
bog‘liqligi
Marketing rejasi
Marketing dasturining
shakllanishi

---

10
0
10
• 
imtiyozliligi
• 
qulayligi va boshqalar
Xulq-atvori:
• 
firmaga nisbatan ishonchi
• 
prestij darajasi
• 
tovarga nisbatan ixlosi
• 
tez-tez iste’mol qilinishi
va
​boshqalar
 
 
8.2-rasm. Xaridorlarga qarab bozorni segmentasiyalash mezonlari
 
Geografik  tamoyil  orqali  bozorni  joylashuvi,  aholining  soni  va  zichligi,  tijorat
faoliyatining  tuzilishi,  hududni  rivojlanish  dinamikasi,  inflyasiya  darajasi,  huquqiy
cheklashlar hisobga olinadi.
Psixografik  tamoyil  natijasida  hayot  tarzi,  shaxsning  tipi  kabi  hisobga  olinib,
turmush  -  tarzi  shaxsning  o‘z  faoliyatida,  qiziqishlarida,  qat’iyatida  va  e’tiqodlarida
o‘z aksini topadi. SHaxsning turi esa, hayotdan mamnun, melanxolik, o‘zgalardek ish
kuruvchi, o‘zbilarmon va boshqa hislatlarda bo‘lishi mumkin.
Demografik  tamoyillarda  oilani  soni  va  sifat  tarkibi,  oilaning  hayotiylik  davri
bosqichi,  millati  kabilar  inobatga  olinadi  hamda  bozor  segmentasiyasining  asosiy
tamoyillaridan biri hisoblanadi.
Ijtimoiy  –  iqtisodiy  tamoyillarda  daromadlilik  darajasi,  mashg‘ulot  turi,
ma’lumoti, mutaxassisligi va boshqalar hisobga olinadi.
 
Xulq-atvor tamoyili orqali xarid qilishga yo‘l, foydalanuvchi maqomi, iste’mol
jadalligi,  bog‘lanib  qolish  darajasi,  tovar  haqida  ma’lumot  berish,  tovarga  bo‘lgan
munosabati hisobga olinadi.
Holat  tamoyilida  tovarning  foydaliligi,  imtiyozlari,  qulayligi  va  boshqalar
inobatga olinadi.