Ergashxodjaeva Sh. Dj., Qosimova M. S

8.3. 
Bozor segmentasiyasi turlari
 
Bozorni  segmentlash  marketing  konsepsiyasining  xususiyatlaridan  biri  bo‘lib,
xaridor tomonidan tovarlarning u yoki bu turini tanlash jarayonini tahlil qilish bozor
segmentining ko‘pligini ajratishga imkon beradi.
Bozorni  segmentlarga  bo‘lishni  o‘tkazish  xaridorlarning  tovarga  talablari  va
xaridorlar tavsiflari to‘g‘risidagi eng muvofiq bilimlarni talab qiladi.
Quyida bozorni segmentlash turlari o‘z ifodasini topgan.
Bozorni
segmentlash
 
 
 
 
Marketing
bo’limi faoliyat
natijalarini nazorat
qilish
Marketing chora-
tadbirlari natijalarini
nazorat qilish
Marketing-miks
samaradorligini
nazorat qilish
Marketing
nazorati
Marketing xizmati
xodimlari faoliyatini
nazorat qilish
Tashqi muhit
omillari nazorati
Taksimlash tizimida
faoliyat natijalarini
nazorat qilish

---

10
0
 
 
8.1-rasm. Bozor segmentasiyasi turlari
13
 
Makrosegmentlash  bozorlarni  hududlar,  mamlakatlar  bo‘yicha  ularning
sanoatlashuviga qarab bo‘lishni ko‘zda tutadi.
Mikrosegmentlash  esa,  bir  mamlakat  iste’molchilarini  yanada  batafsilroq
mezonlar bo‘yicha guruhlarga bo‘ladi.
 
13
 Soliyev A., Buzrukxonov S. Marketing. Bozorshunoslik. Darslik. –T.: Iqtisod-Moliya, 2010. -424 b.
​ 
 
Ichkarida segmentlashda segmentlash jarayoni keng iste’molchi guruhlari bilan
boshlab,  keyin  tovar  yoki  xizmatlarni  oxirgi  iste’molchilari  klassifikatsiyasiga
bog‘liqligiga qarab bosqichma-bosqich chuqurlashadi.
Chuqurda  segmentlash  tor  iste’molchi  guruhlari  (segmentlari)  bilan  boshlanib,
keyin  tovarni  ishlatish  va  qo‘llanish  sohasidan  bog‘liqligiga  qarab  kengaytirishni
nazarda tutadi.
Avvaldan  segmentlash  maksimal  bozor  segmentini  o‘rganishga  mo‘ljallangan
marketing tadqiqotining boshlang‘ich bosqichidir.
Yakuniy segmentlash – bozor muhiti sharoitlari va firmaning o‘z imkoniyatlarini
tartibga solib o‘tkazishdagi bozor tahlilini yakunlovchi bosqichidir. U iste’molchilar
talabiga  va  firma  imkoniyatiga  javob  beruvchi  segmentga  tovarlarni
pozitsiyalashtirish maqsadida bozorni optimal segmentini qidirish bilan bog‘liq.
Iste’molchilar  turiga  ko‘ra,  iste’mol  talabdagi  tovarlari  iste’molchilarni
segmentlash  va  ishlab  chiqarish,  texnik  maqsadidagi  tovar  iste’molchilari  bo‘yicha
farq qiladi.
Tegishli mahsulot ishlab chiqaruvchilar nazarga ilmagan segment bozor darchasi
deb ataladi. Bozor darchasi xech ham mahsulot tanqisligini bildirmaydi.
Bozor uyachasi shunday bozor segmentiki, uning uchun ushbu firma tovarlari va
ularni etkazib berish imkoniyatlari eng qulay va munosibdir.