Ergash Qobilov, Farxod Raupov

85
1-d rasm. Porta hosil
qiladigan qontomirlari.
Narkulov Jakhangir

---

Portal gipertenziya tasnifi.
1. Portal qon aylanishining jigar usti blokadasi:
- yurakdan bo‘ladigan jigar sirrozi;
- Kiari kasalligi (jigar venalari trombozi).
Baddi-Kiari sindromi, pastki kovak venaning jigar venalari 
sathidagi trombozi, uning jigar venalaridan yuqoridagi stenozi yoki 
obliteratsiyasi, o ‘smalardan, chandiqlardan bosilishi.
2. Portal qon aylanishining jigar ichidagi blokadasi:
- turli formadagi jigar sirrozlari (portal, postgepatit, biliar, aralash);
- ji g a r o ‘smalari (tomir, parazitar, bezsimon);
- jig a r fibrozi (portal, chandiqli, shikastlarva mahalliy yallig‘lanish 
jarayonlaridan keyin).
3. Portal qon aylanishining jigar osti blokadasi:
- darvoza vena yoki tarmoqlarining tug‘ma stenozi yoki atreziyasi;
- darvoza vena yoki tarmoqlarining flebosklerozi, obliteratsiyasi, 
trombozi;
- darvoza vena yoki tarmoqlarining chandiqlar, o‘smalar, infil- 
tratlardan bosilishi.
4. Portal qon aylanishi blokadasining aralash turi:
- jigar sirrozi darvoza vena trombozi bilan birga (birlamchi jigar 
sirrozi, darvoza vena trombozi asorati);
- darvoza vena trombozi jigar sirrozi bilan (darvoza vena trombozi 
asorati sifatidagi portal sirroz).
Portal gipertenziyaning jigar ichi turi. 
70-80 % hollarda por­
tal gipertenziya jigar sirrozi (yoki jigar fibrozi) zaminida jigar ichi 
blokadasiga bog‘liq bo‘ladi.
K o‘pchilik mutaxassislar Gavana (1956) tasnifi asos qilib olingan 
quyidagi tasnifni afzal deb bilishadi:
Morfologik o ‘zgarishlarga k o ‘ra:
A. Portal (septal)
B. Postgepatit
C. Biliar; jigardan tashqaridagi obstruksiya bilan va obstruksiyasiz
D. Aralash
Kechishi bo‘yicha: faol, nofaol faza.
A. Avj olib boradigan (faol, nofaol)
B. Barqaror
86