Epilepsiya (epilepsia – yunoncha tutqanoq yoki «yiqilish kasalligi»)

Epilepsiyaning klinik paydo bo'lishini, davomiyligini xarakteriga ko'ra ikki guruhga ajratish mumkin.

• Birinchi gurux - ayni bir vaqtda keskin paydo bo'lib, qisqa vaqt ichida bo'ladigan tutqanoq, ya'ni epileptik paroksizmlar.
• Ikkinchi gurux - doimiy, ta'sirlaganda, kasalning shaxsiy holatlarida o'zgarish bo'lganida.
• Har bir guruhni kasallik belgilariga ko'ra alohida ko'rib chiqamiz. Hozirgi paytda epileptik paroksizmning umumqabul qilingan klassifikatsiyasi yo'q.

Klinik manzarasi

1. Aura

2. Tonik toritishish

3. Klonik tortishish

4. Uyqu holati

AURA

• Aura – epileptik yiqilishning boshlang’ich fazasi hushdan ketish, bu haqda kasalda xotira qolishi mumkin va ta'riflay oladi. Bu faza juda qisqa vaqt ichida bo’ladi. Aura majburiy emas, lekin 60-70% holatda kuzatiladi Auraniug hamma aniq ko'rinishlarini ko'rsatib o’tish imkoni yo'q. Ba’zi kasallar qorinda paydo bo'lgan kuchlanish, boshqalari hech qachon his qilmagan huzur - halovat. Aura murakkab ko'z, eshitish va boshqa gallyutsianator kechinmalar, gavdaning tuzilishidagi asabiylashish sezadi. Aura sifatida murakkab ruhiy zo'riqish holatida, ya’ni avvaldan ko'ringandan hayajonlanish yoki “hech qachon ko'rinmaganning takrorlanishidan tashvishlanib takrorlanish mumkin.

Tonik faza

• Auradan keyin tutqanoqning tonik fazasi keladi. U to'liq hushidan ketish, boshlang’ich qichqiriq, ya’ni tutqanoq tutishdan oldin havo nafas yo’lini qisqartiradi. Kasal odatda, oldingi tomonga yiqiladi ko’pincha jarohatlanadi, biron a’zosi sinadi yoki chiqadi. Bosh orqaga qayriladi , ko’z katta ochilgan, nazari harakatsiz. Gavdasi kuchlanishli, qo’l banmoqlari mushti tugilgan bo'ladi. Dastlabki oqarish sianoz bilan almashadi.
• Tonik faza 10-30 sekund davom etganidan keyin 1-2 minut klonik faza keladi. U gavda qismi va a’zolari-ning ketma-ket bukilib yoki yozilib turishi, nafas yo’lida xirillash va boshqa ko’rinishlarda bo'ladi.