Ensiklopediyasi

Cho'l hasharotlari: 1— m oviy ka­
palak; 2 — yaydoqchi; 3— vizildoq 
chivin; 4 — antidium arisi; 5— am - 
fiko m a q o ‘n g ‘izi; 6 — m alh am ch i 
q o ’n g ’iz; 
7 — s e r a tin a
a ris i; 
8— yaltiroq ari; 9— hasva qandala- 
si; 10— akrida chigirtkasi; 11— qitir 
chivini; 12— m axaon kapalak qur- 
ti; 13— m axaon kapalagi; 
14
— say­
roqi jizildoq; 15— osiyo chigirtkasi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

tu v ch ila rin i, m a sa la n , b u rg a la r o 'la t, b itla r -
terla m a tayo qch a la rin i tarqatadi. O 'sim liklarni 
changlatuvchi hasharotlar ekinlarning hosildor- 
ligini o sh ira d i. Y irtq ic h va b ir q a n c h a p a ra z it 
h a s h a ro tla r z a ra rk u n a n d a h a s h a ro tla r bilan 
oziqlanib, ular sonini cheklab turishga yordam
beradi. Bu hasharotlardan zararkunandalarga 
qarshi b iologik ku ra sh d a foydalaniladi. X o n a ­
ki hasharotlardan olinadigan asal va m um dan 
o ziq-ovqat va tib b iyo t sanoatida foydalaniladi, 
ip a k e sa to 'q im a c h ilik s a n o a ti u ch u n x o m - 
a sh yo hiso b la n ad i. H a sh a ro tla r ya s h a y d ig a n
o 'z ig a x o s ta b iiy s h a ro itla rn in g b u z ilis h i, 
z a h a rli k im y o v iy m o d d a la rn in g q o 'lla n is h i 
tufayli bir qancha foydali hasharotlar qirilib ket- 
m oqda.
HASHAROTXO‘R 0 ‘SIMLIKLAR
H a s h a ro tla rn in g o 's im lik bargini ye yish iga
a ja b la n m a s a ham b o 'la d i. L ekin ba rg ham
m ayda chivinni tutib yeyishi m um kin.
M a n a , y o 's in la r o ra s id a u n c h a lik k a tta
b o 'lm a g a n qizil rangli o 's im lik k o 'rin ib tu rib ­
di. Bu o 'sim lik n in g nom i ro syanka, u «ovchi» 
o 's im lik .
R o s y a n k a b a rg - 
la ri u n c h a lik k a tta
e m a s , le kin g 'a la ti.
U larga katta la sh tirib
k o 'rs a ta d ig a n lin za
o rq a li q a ra ls a , h a r 
bir bargning qizil tus­
li t u k c h a la r b ila n
q o p la n g a n in i ko'rish 
m u m k in . T u k c h a -
larning uchida xuddi 
shudring to m ch isig a
o 'x s h a b y a ltira b tu r­
g a n
to m c h ig a
k o 'z in g iz tu s h a d i.
M a n a , c h iv in u c h ib ke lib , ro s y a n k a b a r- 
g ig a q o 'n a d i. L e k in b a rg d a g i s u y u q lik s o ­
vu q s h u d rin g to m c h is i e m a s , b a lk i q u y u q
y o p is h q o q s h ilim s h iq d ir. C h iv in s h u s h ilim - 
s h iq q a y o p is h ib q o la d i. B a rg d a g i tu k c h a la r 
ch ivin to m o n e g ila d i va unga te g ib k u y d iru v- 
chi s u y u q lik a jra ta d i. B u n in g ta ’s irid a ch iv in
b ir-ik k i kun ich id a e rib , b a rg g a s o 'rilib k e ta ­
d i. S h u n d a n k e y in b a rg m u tla q o q u ru q
b o 'lib q o la d i. S h a m o l b a rg d a q o lg a n c h iv in
q o ld iq la rin i u c h irib y u b o ra d i.
T e z o r a d a r o s y a n k a b a r g id a y a n a
« sh u d rin g » to m c h is i y a ltira yd i va y a n a «ov» 
b o s h la n a d i. B o tq o q y e rla rd a o ziq m o d d a la r 
k a m . S h u n in g u c h u n h a m r o s y a n k a
o 's im lig i 
s h u y o 'l 
b ila n
« q o r n in i»
to 'y d iris h g a m o s la s h g a n .
I s s iq t r o p i k m a m la k a t la r d a e s a
b o s h q a g 'a l a t i h a s h a r o t x o 'r o 's i m l i k
o 's a d i. B u o 's im lik n e p e n te s d e b a ta la ­
d i. L in in g k u v a c h a la r i b o r. K u v a c h a la r
s a riq y o k i q iz il ra n g d a . K u v a c h a la r d a n
x u s h b o 'y h id ta r a lib tu ra d i. M a y d a c h iv in
g u l s h ira ( n e k ta r) a x ta rib k u v a c h a la r to ­
m o n u c h ib k e la d i. K u v a c h a n in g ic h i ju d a