Ensiklopediyasi

Bosh­
lang‘ich meridian
GRUZIYA
(Gruziya Respublikasi)
Maydoni - 69700 kvadrat kilometr.
Aholisi - 5500000 kishi.
Gruziya tabiati rang-barang. Iliq Qora dengiz
— tarovatli va yoqimli. Abxaziya va Ajariya — 
nam subtropik yerlar. Bu yerlarda yomg'ir ko‘p 
yog'adi va deyarli qish bo'lmaydi. Apelsin, man­
darin va limonzorlar, choy va gulzorlar keng may- 
donlarni egallaydi. Kolxida pasttekisligining 
botqoq yerlarida bambuk va evkalipt o'sadi. 
Kura daryosi va uning irmog'i Alazanining o'rta 
oqimlari bo'yidagi serquyosh vodiylar uzumzor- 
lari hamda olma, nok, olcha, olxo'ri yetishtirila- 
digan mevazor bog'lari bilan mashhur.
Katta Kavkaz tog'larining qorli cho'qqilari 
Gruziyani sovuq shimol shamollaridan muhofa­
za qilib turadi. Tog'larning yonbag'irlari qalin 
o'rmonlar bilan qoplangan. Bu yerlarda qarag'ay
va qoraqayin, grab va sarvqomat tis, temirdek 
qattiq shamshod, kashtan va chirmovuqlarni 
ko'rish mumkin. Tog'larning yuqoriroq qismlari- 
da oq qarag'aylar, undan balandda esa tog' 
o'tloqlari bo'lib, bu yerlarda ko'plab qo'y podalari 
boqiladi.
Bu yerda konlar ko'p. Chiaturada marganes 
qazib olinadi. Poti porti orqali marganes chet 
ellarga yuboriladi. Toshko'mir konlari yaqinida 
Tkibuli hamda Tkvarcheli shaharlari qad 
ko'targan. Bu yerda boshqa foydali qazilmalar 
ham ko'p. Respublikada issiqlik elektr stansiya­
lari qurilgan. Daryolarda esa gidroelektr stan­
siyalari bunyod etilgan.
Ozarbayjon va Shimoliy Kavkazdan gaz qu- 
vuri orqali kelayotgan gaz bilan Tbilisi, Rustavi 
nurxonalari ishlab turibdi.
Gruziyada mashinasozlik va metall ishlash, 
oziq-ovqat va kimyo sanoati rivojlangan.
Gruziya tarixi bir necha ming yilliklarni o'z 
ichiga oladi. Milodning boshlaridayoq bu yerda 
yirik shaharlar bo'lgan, yozuv ham mavjud edi. 
Bundan 5— 10 asr ilgari qurilgan tosh qal’alar, 
cherkovlar, ko'priklar hozir­
gacha saqlanib qolgan.
Gruziya poytaxti — Tbilisi- 
ning yoshi 1500-yildan ziyod. 
Uning nomi gruzincha «tbili»-
— «iliq» so'zidan olingan, 
chunki shahar yaqinida iliq bu- 
loqlar bor. Shaharda qadimgi 
qo'rg'on va qal’alar anchagi- 
na. Zamonaviy bino, park, 
bog' hamda xiyobonlar esa 
undan ham ko'p. Universitet,