QOZONXONALARDAGI ENERGSHNF TEJAMKORLIGI POTENTSIAL (IMKONIYAT)LARNI BAHOLASH
Nazatiy ma’lumotlar
Sanoat qozonhonalarida energiyatejamkorligi bo’yicha tadbirlar hilma hildir. Ularnimg orasida qozondan chiqib ketuvchi gaz haroratini pasayishi hisobiga qozon agregatlari FIK ni oshishi, qozon produvka suvini issiqligidan foydalanish, qozon barabanidagi bosimdan texnalogik apparatlar talab etuvchi bosimgacha bug’ bosimini ratsional pasaytirish, bir vaqtda ishlayotgan bir necha qozon qurilmalariga quvvatni to’g’ri taqsimlash va hakazo.
Issiqlik energiyasini va yoqilg’ini tejash maqsadida olib borilayotgan tadbirlar ko’rib chiqilganda ulardan faqat yuqori tejamkorlikni ta’minlovchi emas, balki issiqlik texnalogik qurilmalarni ishonchliligini va ishlab chiqarish maxsuldorligini oshirishga imkon beradiganlari ustuvor bo’ladi.
Qozon qurilmalarini issiqlik hisobi bo’yicha ayrim qoidalarni eslatib o’tamiz. Qozon qurilmalarini FIKi yoqilg’ini kimyoviy energiyasini bug’ yoki issiq suv ishlab chiqarishda olinayotgan issiqlik energiyasiga aylanish jarayonini mukammallik darajasini tafsivlaydi.
Brutto FIK qozon qurilmalaridagi yoqilg’ini issiqlik energiyasidan foydalanishni hisobga oladi va ishlab chiqarilgan issiqlikni sarflanganiga nisbatini ifodalaydi.
(2.1)
Σq –chiqib ketayotgan gazlar, yoqilg’ini kimyoviy va mexanik to’liq yonmaganidan va atrof muhitda issiqlik yo’qotilishlarining solishtirma (yoqilg’ini massasi yoki hajmi birligiga) yig’indisi, %.
Chiqib ketayotgan gazlar bilan issiqlik yoqotishlarni q1 quyidagi ifoda orqali baholashi mimkin.
(2.2)
(2.3)
bu yerda q3 - yoqilgi’ni mexanik jihatdan to’la yonmasligidan issiqlik yoqolishi, %;
tchiq, thavo, tmax – chiqib ketayotgan gazni, qozonga berilayotgan havoni harorati, tutunli gazni maksimal harorati, °S;
s′ i k – tutun gazlarni harorati 0 dan tchiq gacha bo’lgan oraliqda havo bilan aralashgan va aralashmagan o’rtacha solishtirma issiqlik sig’iminlarini harorat 0 dan tmax gacha bo’lgan oraliqdagi o’rtacha solishtirma issiqlik sig’imlariga nisbatini ko’rsatuvchi tuzatma koeffitsentlar; n – havoning harorati 0 dan tchiq gacha bo’lgan oraliqda solishtirma issiqlik sig’iminini
havo bilan aralashmagan tutun gazlarini harorat 0 dan tmax gacha bo’lgan oraliqdagi o’rtacha solishtirma issiqlik sig’imlariga nisbatini ko’rsatuvchi tuzatma koeffitsent;
RO2 – uch atomli gazlarni yig’indisi (RO2max ning qiymati birlamchi energoresurslarni asosiy turlari uchun 6-ilovada keltirilgan).
Yoqilg’ini kimyoviy to’la yonmasligidan q2 issiqlik yoqotishlarini soddalashtirilgan ifoda bo’yicha baholash mumkin:
(2.4)
bu erda – 1m3 quruq yonish mahsulotlarini quyi yonish issiqligi (analizlar ma’lumotlari bo’yicha hisoblanadi), kDj/m3
(2.5)
bu erda P – quruq yonish mahsulotlari hajmiga keltirilgan yoqilg’ini ishchi massani quyi yonish issiqligi, kDj/m3. P nind taxminiy qiymatlari birlamchi energoresurslarning asasiy turlari bo’yicha 7- ilovada keltirilgan.
Brutto FIK ni boshqacha tarzda aniqlash mumkin:
(2.6)
bu erda D- qozonni bug’ ishlab chiqarish mahsuldorligi, kg/s; hp, hpv- bug’ini va ta’minlovchi suv entalpiyasi kDj/kg; Qпр -produvka suvini foydalaniladigan issiqlik energiyasi, kDj/s; V,
н
Q p - yoqilg’ini sarfi (kg/s) va yoqilg’ini issiqlik berish qobiliyati, kDj/kg.
Netto FIKi o’zining ehtiyojiga sarflanadigan issiqlik energiyasini hisobga oladi:
(2.7)
bu yerda- Dсн -o’zining ehtiyojiga sarflanadigan bug’, kg/s.
Produvka suvini issiqligini utilizasiyalashda foydali ishlatiladigan energiya miqdorini aniqlash uchun quyidagi ifoda ishlatiladi:
(2.8)
Produvka suvini issiqlik energiyasidan foydalanish koeffitsenti:
(2.9)
Separotorda ajralayotgan bug’ning ulushi
(2.10)
bu erda hkv, hiv, hsv, hsp,- qozondagi suvni, dastlabki suvni, separatsiyalangan suv va bug’ning entalpiyasi, kDj/kg.
Barabanli qozonlarda uzluksiz va davriy produvka qozon suvida eritilgan tuz kontsentratsiyasi bo’yicha berilgan parametrlarda bug’ olish uchun qo’llaniladi, bunda qozon suvini bir qismi qo’shimcha ta’minlovchi suv bilan almashtiriladi.
Produvka suvini issiqlik energiyasidan foydalanmasdan yoqilg’ini yoqotishlari yig’indisi quyidagini tashkil etadi:
(2.11)
bu erda τ - qozonhonani yillik ishlash soatlari soni;
pp – bug’ ishlab chiqarishga nisbatan foizdagi produvkani qiymati. Buni quyidagicha aniqlash mimkin:
(2.12)
bu erda Sx - kimyoviy tozalangan suvning quruq qoldig’I, mg/kg;
Pk - qozonhonani bug’ ishlab chiqarish ulushlarida bug’ va kondentsatni yoqotishlari yig’indisi;
Skv – qozon suvini hisobiy quruq qoldig’I, mg/kg (me’yorlar bo’yicha yoki 7 - ilovada keltirilganidek qabul qilinadi).
Agar uzluksiz produvka issiqligidan foydalanish uchun separator va issiqlik almashtirgich qo’llanisa (1- rasm), u holda yoqilg’ini tejash (produvka suvini bir qismini qaynashini hisobga olib) quyidagicha aniqlanadi:
(2.13)
O’z qozonhonasidan olingan bug’ni IEM ishlab chiqargan bug’ga almashtirish bilan yoqilg’ini ko’proq tejash mumkin. Bu holda markazlashgan manbadan uzatayotgan tarmoqlarni FIKni ham hisobga olish lozim:
(2.14)
bu erda Q – bug’dagi issiqlik energiyasini sarfi, GDj; ηmk, ηkt, ηts – mahalliy qozonhonaning, IEM qozonhonasini, issiqlik tarmoqlarini FIKi; y - issiqlik bilan ta’minlashga ketadigan issiqlik sarfini koeffitsenti (u ≈ 0,42—0,82).
Ris. 1
(2.15)
bu erda QOtb , QIEM – IEMning teplofikatsion turbinalaridan olinadigan hisobiy issiqlik yuklama.
Do'stlaringiz bilan baham: |