Energetik audit

Echimi


^VΣ^=Vyo^+Vie^+Vee^+VAO^{, t.sh.yo./yil}

bu erda Vyo – texnalogiyaga sarflangan shartli yoqilgi t sh.yo/yil
^Vie ^{– Issiqlik energiyasini ishlab chiqarishga sarflangan shartli yoqilg’I, t.sh.yo/yil; V}ee ^{— Elektr energiya ishlab chiqarish ga sarflangan shartli yoqilg’I, t.sh.yo/yil; V}AO ^{— Energiya tizimlaridan foydalangan elektr energiyas,i t.sh.yo/yil.}
Shartli yoqilg’ida texnalogiya uchun mazutni yillik iste’moli:


t sh.yo./yil
Shartli yoqilg’ida issiqlik energiyasi ishlab chiqarish uchun energiyani yillik iste’moli:
^{Vie =Q× v}tt^{=50×103×160=8×106 kg sh.yo./yil}

O’zining IEM ida elektr energiyasi ishlab chiqarish uchun shartli yoqilgida energiyani yillik iste’moli:

^Vee^=E·ve^{=20·106·0,32=6,4·106 kg sh.yo./yil}

Energiya tizimidan olinadigan shartli yoqilg’ida energiyani yillik iste’moli:

^VAO^=EAO^{· v}ET<sup>=80·106·0,123=9,84·106 kg sh.yo./yil


bu erda v</sup>ET ^{– 1 kVt×s uchun shartli yoqilg’ida nazariy ekvivalent.}
U holda
Vyo=691,4+8·10³+6,4·10³+9,84·10³=24931,4 t sh.yo./yil

Eslatma:

1. 
   Issiqlik va elektr energiyasi sarflanishini shartli yoqilg’iga o’tkazishda diagrammadan foydalanish mumkin (1-ilova). Tehnalogiyada iste’mol qilingan mazutni o’tkazishda yangi koeffitsentdan foydalanish zarur, chunki diagrammada mazut = 9500 kkal/kg ga teng.
   
2. 
   Ishlatilayotgan elektr energiyani shartli yoqilg’iga o’tkazish alohida amalga oshiriladi,
   

^{modomiki, ishlab chiqarishga shartli yoqilg’ini solishtirma sarflanishi 1kVts ni IEM ga b}e ^{= 320 g sh.yo/ kVts, ni nazariy ekvivalenti esa b}et^{= 123 g sh.yo/ kVts. ni tashkil etadi.}


Misol 3
Sharti
“Energiya tejamkorligi“ qonuniga movofiq YOER iste’molchisi bir yil davomida quyidagicha energiyani iste’mol qilsa energetik tekshiruvdan o’tkazilishi lozim bo’ladimi:

н
^{Tabiiy gazdan G}g ^{= 15•105 nm3 ( Qр = 8100 kkal/nm3);} Elektr energiyasidan E = 25•10⁹ kVt·s,
^{Issiqlik energiyasidan} Q ^{= 7,5• 103 Gkal,}

н
^{Korxonani o’zidagi ikkilamchi energiya resurslaridan G}vt^{=15·103 t ( Qр} Vt^{=3500 kkal/kg).}
Echimi
Shartli yoqilg’ida energiyani yillik iste’moli yig’indisi quyidagini tashkil etadi:


kg sh.yo./yil
Biroq


kg u.t./god
Eslatma:
Qo’yilgan savolga salbiy javob olindi,chunki “Energiyadan oqilona foydalanish” qonuniga muvofiq YOER iste’molchilari yiliga 6000 t sh.yo/yil dan ortiq energiya iste’mol qilishsa majburiy energetik tekshiruvidan o’tishlari shart, biroq bunda ichki xususiy ikkilamchi energoresurslardan foydalanilishi hisobga olinmaydi.


1.3 Mustaqil echish uchun masalalar
Masala 1.
Korxonada IEM extiyojiga va tehnalogiyaga 50010⁶m³/yil tabiiy gaz iste’mol qilinadi, undan 40010⁶m³/yil IEMda elektr energiya issiqlik ishlab chiqarish uchun ishlatiladi. Ma’lumki
^{IEM v}tt ^{= 40,6 kg sh.yo/Gdj bo’lganda 200 x103 Gkal/yil issiqlik energiya ishlab chiqariladi. Shartli yoqilg’ini solishtirma sarfi b}e ^{= 330 g sh.yo/ kVt•s.}
Korxona energosistemadan 600 mln kVts/yil elektr energiya iste’mol qiladi.
IEM da ishlab chiqarayotgan elektr energiyasi miqdorini va korxonadagi umumiy energiya sarflarini t sh.yo da aniqlang.


Masala 2
Korxona tashqaridan yiliga 302.75 t sh.yo. energoresurslar olishni mo’ljallagan. Ulardan 54% mazut, 42%-issiqlik energiyasi, 4%-tabiiy gazdir. Yilning natijalariga ko’ra mo’ljallangan sarfdan mazut bo’yicha +40 t ni, issiqlik energiyasi +50 Gdj ni, gaz +0.110³nm³ ni ortiqni tashkil qildi. Barcha energoresurslarni haqiqiy sarfini va shuningdek korxonani shartli yoqilgini yillik energiya iste’molini aniqlang.


Masala 3
Elektr quvvati 10 MVt, issiq suv sifatida issiqlik tarmog’iga uzatiladigan issiqlik quvvati 67 GDj/s bo’lgan ikki hil yoqilg’I (gaz va mazut) larni IEM uchun tabiiy birliklardagi sarfini solishtiring.


Masala 4
Korxona bir yilda 1210⁶m³/yil tabiiy gaz, 70 mln kVts/yil elektr energiya 40 ming Gkal/yil issiqlik energiyasini sarflaydi.
Korxona energobalansining kirim qismini va undagi har bir energiya tashuvchini foizli ulushini aniqlang.


Masala 5
Korxona yiliga 40·10³ tonna mazut sarflaydi. Mazutda ishlayotgan korxona IEMi diagrammada ko’rsatilganidek shartli yoqilg’ini solishtirma sarfi bilan bir yilda 50·10³ Gkal/yil issiqlik va 10·10⁶ kVt×s elektr energiya ishlab chiqaradi. Texnalogik extiyojiga ishlatilayotgan yoqilg’i sarfini aniqlang.


Masala 6
Korxona bir yilda 900 ming nm³ tabiiy gaz (yoqilg’ini to’liq yonganda chiqaradigan issiqlik miqdori 8200 kkal/nm³), 7000 Gkal issiqlik energiyasi va 1.5 mln kVts elektr energiyasi iste’mol qiladi. Korxonani “Energiyadan oqilona foydalanish” qonuniga muvoiq majburiy energetik tekshiruvdan o’tishi lozimligini aniqlang.


Masala 7
Korxona bir yilda energosistemasidan 10 mln kvts bo’lgan energiya iste’mol qiladi.
Energosistemada 1kvts elektr energiya ishlab chiqarish uchun shartli yoqilg’ini solishtirma sarfi 340 g sh.yo/kvts ni tashkil etadi. Korxona tomonidan foydalaniladigan elektr energiya ishlab chiqarishga va korxonani ixtiyorida bo’lgan energiya miqdoriga mos (shartli yoqilg’ida) energosistemadagi tabiiy gazni sarfini ( =7950 kkal/nm³) aniqlang.


Masala 8
Birinchi ilovaga o’hshash energiya birliklarini o'tkazish uchun diagramma tuzing va o'tkazish koeffitsentlarini aniqlang (agar mazut o’rniga =4400 kkal/kg li ko’mir olinsa, agar diagrammani Gdj ko’rsatilgan joyiga (tepasiga) =2500 kkal/kg li o’tin joylansa).


Masala 9
Agar elektr energiyani yillik foydalanilishi E=97.510⁶ kvts, tabiiy gaz G=1.8510⁶ m³, ^{dizel yoqilg’iniki D=2.6106 l, mazutniki M=85.8106 l, suyultieilgan gazniki g}j^{=0.3106 kg ,}
koksniki (toshko’mir va qattiq yoqilg’i) k=310⁶ kg ligi aniq bo’lsa korxona yoqilg’I energetik balansidagi har bir energoresurslarni iste’moli ulushini aniqlang.


Masala 10
^{Agar E=1.05 so’m/kvts, g=750 so’m/1000m3 g=10 so’m/l, m=3500 so’m/t g}f⁼²⁵⁰⁰ so’m/kg, k=500 so’m/kg tariflar (narhlar,baholar) aniq bo’lsa, 1.9 masala shartidagi bitta energiya tashuvchidan foydalanish iqtisodiy maqsadga muvofikligini ko’rsating.
Hisoblashlarni hozirda mavjud tariflarda qaytaring.

2.