Endoplazmatik to‘r

Hujayra markazi, ikkita si-lindr shakldagi kichik tanachalardan tashkil topgan bolib, bir biriga nisbatan tori burchak hosil qilib joylashadi va ular sentriola deb ataladi. Toqqiz boğlamdan iborat sentrioli devorlarning, har biri uchta mikronaychani o‘z ichiga oladi. Sentrioli sitoplazmaning o‘zidan o‘zi ko‘payadigan organoidi hisoblanadi. Ularning kopayishi, oqsil kichik bo‘lakchalarning o‘zini o‘zi yiğish jarayonida amalga oshiriladi. Hujayra markazi hujayralarning bolinishida muhim ahamiyatga ega. Hujayra markazi-dan boiinish bilan uruğlarning osishi boshlanadi. Ko‘pchilik o‘simlik va suv o‘tlarida hujayra markazi yo‘q, shuning uchun bo‘linish urchuğlari maxsus ferment markazlaridan hosil bo‘ladi.

Sitoskelet. Eukariot hujayralarga xos bo‘lgan xususiyatlardan biri, ular-ning sitoplazmasida mikronaychalar va oqsil tolalaridan iborat bo‘lgan tayanch skelet tuzilmalarning mavjudligidir. Sitoskeletning elementlari yadro qobiği va tashqi sitoplazmatik membrana bilan zich birikkan bo‘lib, sitoplaz-mada murakkab boğamlarni hosil qiladi. Sitoplazmaning tayanch elementlari hujayraning shaklini aniqlaydi, hujayra ichki tizimlarining harakatini va bu-tun hujayraning joyini o‘zgarishini ta'minlaydi.