Empty Pages

Qurilmani rostlash:

• 
  Balmer lampasini optik o'qqa Leybold ko'p tutgichidagi moslama va vertikal siljitkich yordamida to'g'rilang.
  
• 
  f = 50 mm li linzani optik o'qqa parallel va ortogonal ravishda to rostlanuvchi tirqish aniq tasvirlanguncha siljiting.
  
• 
  f = 100 mm li linzani siljitish yordamida kuzatish ekranida tirqishning aniq tasvirini hosil qiling.
  

Rasm 3. Rowland panjarasi va kuzatish ekraning batafsil sxemasi

ISHNI BAJARISH TARTIBI

• 
  Rowland panjarasi kopiyasini yorug'lik yo'liga siljiting
  
• 
  Tajriba xonasini to'liq qorong'ilashtiring, va yorug'lik o'tishini kuzatish ekraniga to'g'rilang
  
• 
  Rostlanuvchi tirqishni to ekranda alohida ajralgan chiziqlar hosil bo'lguncha kichiklashtiring
  
• 
  Agar lozim bo'lsa, Balmer lampasidan tushayotgan keraksiz yorug'likni karton qog'oz bilan to'sib qo'ying
  
• 
  Ekranda chiziqlarning holatini va nolinchi tartibning holatini belgilang.
  
• 
  Ekrandagi chiziqlar va nolinchi tartib o'rtasidagi masofanlar, b larni o'lchang
  
• 
  Rowland panjarasi va kuzatish ekrani o'rtasidagi masofa a ni aniqlang (Rasm 3).
  

O'lchash misollari

Panjaraning masofasi a:
ko'p tutgich 1 - ko'p tutgich 2:

Tutgich o'rtasi - tutgich oxiri: a₁ = 275 mm

Rowland panjarasi: a₂ = 5 mm
kuzatish ekrani: d₁ = 2.5 mm
Chiziqlar masofasi: d₂ = 3 mm

Jadval 1: Chiziqlar va nolinchi tartib o'rtasidagi masofalar b (panjara doimiysi g = 600 mm^-1)

	b mm
Rangi	chap	o'ng
Qizil	121	123
biryuza rang	89	87
ko'k	78	76

Rasm 4.Panjarada birinchi tartibli difraksiya.

Natijalar
Vodorodning Balmer seriyalarining chastotalari Balmer formulasi yordamida aniqlanadi va u Borning atom modelidan kelib chiqadi.


Rasm 5. Chastota v (1/4)-(1/m² ) ning funksiyasi sifatida


Nazorat savollari

1. 
   Bolmer seriyasi qanday olinadi?
   
2. 
   Spektr deganda nimani tushunasiz?
   
3. 
   Vodorodning Bor atom modelini tushuntirib bering.