Eminov Rustambekning

Taʼlim toʻgʻrisidagi qonunlar
Oʻzbekiston Respublikasi taʼlim toʻgʻrisidagi qonuni
Mamlakatimizda Ta’lim to’g’risidagi Qonun dastlab 1992 yilda qabul qilingan, 1997 yilda esa yangi tahrirdagisi qabul qilingan edi.
2020 yil 23 sentabrda qabul qilingan “Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonunda ta’lim sohasida hozirgi davrdagi amalga oshirilgan islohotlar o‘z aksini topdi. loyihasini takomillashtirish davomida 238 ta norma va qoida qayta ko‘rib chiqildi, idoraviy normativ-huquqiy hujjatlarni qisqartirish imkoniyatidan foydalangan holda 123 ta norma loyiha tarkibidan chiqarildi hamda 54 ta to‘g‘ridan-to‘g‘ri amal qiluvchi modda bilan almashtirildi. Shuningdek, ma’muriy byurokratik mexanizmga doir 7 ta modda butunlay chiqarib tashlandi. Qonunda ushbu yangi norma va qoidalar o‘z aksini topishi natijasida qonun 11 bob va 75 moddadan iborat tartibda ishlab chiqildi.
Yangi qonunning asosiy farqlari haqida qisqacha:
birinchidan, ta’lim olish shakllarining tasnifi kengaytirildi:
ishlab chiqarishdan ajralgan (kunduzgi) va ajralmagan holda (sirtqi, kechki, masofaviy);
nazariy - ta’lim tashkiloti negizida, amaliy - ta’lim oluvchining ish joyida birga olib boriladigan dual ta’lim;
oilada ta’lim olish va mustaqil ta’lim olish;
katta yoshdagilarni oʻqitish va ularga ta’lim berish;
jismoniy, aqliy, sensor (sezgi) yoki ruhiy nuqsonlari boʻlgan bolalar (shaхslar) uchun inklyuziv ta’lim;
eksternat tartibidagi ta’lim - oʻquv dasturlarini mustaqil ravishda oʻzlashtirishni oʻz ichiga olib, uning yakunlari boʻyicha ta’lim oluvchilardan davlat ta’lim muassasalarida yakuniy va davlat attestatsiyalaridan oʻtish;
mudofaa, хavfsizlik va huquqni muhofaza qilish faoliyati sohasida kadrlar tayyorlash.


Xulosa
Mamlakatdagi har bir soha zamonga xos va mos tarzda rivojlantirilib, har bir sohada yangilanish nafasi ufurmoqda. Taʼlim sohasidagi islohotlar haqida toʻxtalib oʻtamiz Sababi keyingi yillarda yurtimizda maktab, oʻrta maxsus va oliy taʼlim tizimida raqobat muhitini shakllantirish, davlat-xususiy sherikchilik va xususiy sektor resurslaridan keng foydalanish, aholining oliy taʼlim bilan qamrab olinishini rivojlangan davlatlar darajasiga yetkazishga alohida eʼtibor qaratilmoqda. Davlat-xususiy sheriklik tizimi asosida nodavlat oliy taʼlim muassasalari faoliyati yoʻlga qoʻyilib, yoshlarning jahon andozalari darajasida zamonaviy bilim va kasb-hunarlarni egallashi, ularning qobiliyat va isteʼdodini yuzaga chiqarish borasida ulkan ishlar amalga oshirilmoqda. Bu haqda gapirganda yangi oliy oʻquv yurtlari, dunyodagi yetakchi universitetlarning filiallari tashkil etilib, oliy taʼlim muassasalari soni 125 taga yetganini alohida taʼkidlash joiz. Yaqinda tasdiqlangan “Taʼlim toʻgʻrisida”gi qonun ushbu soha taraqqiyotida, hech shubhasiz, yangi ufqlarni ochib beradi. Negaki, unga muvofiq, taʼlim olishning masofaviy, inklyuziv shakllari joriy qilindi, taʼlim tashkilotlariga xorijiy muassasalar bilan qoʻshma fakultet va oʻquv markazlari tashkil qilishga ruxsat etilib, oʻqituvchilarga mualliflik dasturi va oʻqitish uslublarini joriy etish, zamonaviy pedagogik shakllar, oʻqitish va tarbiya usullarini erkin tanlash huquqi berildi. Prezidentimiz 1-oktyabr Ustoz va murabbiylar kuni munosabati bilan tashkil etilgan bayram tadbiridagi nutqida oliy taʼlim sohasidagi yutuqlar bilan birga mavjud kamchiliklarni ham sanab oʻtdilar. Oliy taʼlim tizimida axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini qoʻllash darajasi past ekanligi qayd etildi. Haqiqatdan ham, bugungi axborot davrida mamlakatdagi barcha aholi punktlari va taʼlim muassasalariga zamonaviy optik tolali internet aloqa tizimini olib kirish hamda internet xizmatlari narxini pasaytirish hayotiy zaruratdir.
Yechimini kutayotgan masalalardan yana biri aksariyat bitiruvchilarning bilim va malakasi mehnat bozori talablariga javob bermaydi. Mahalliy taʼlim muassasalarida innovatsion faoliyat va tadqiqot natijalarini amaliyotga joriy etish darajasi juda past. Bugun zamon shiddat bilan oʻzgarib, barcha sohalar qatori taʼlim tizimi oldiga ham oʻta dolzarb va murakkab vazifalarni qoʻymoqda.Xulosa qilib aytganda, bugun qaysi sohada boʻlmasin oldimizga bitta maqsad qoʻyib maqsadimizga erishish yoʻlida mehnat qilishimiz kerak.