Эмиль золя Х. Амал



Download 16,16 Mb.
Pdf ko'rish
bet23/129
Sana17.07.2022
Hajmi16,16 Mb.
#816123
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   129
Bog'liq
EMIL ZOLYA - Hamal

че­
т к а
то зал аш д и ; лекин стулда фак;ат онаыинг узи 
ути рард и, б о лалар булса тиз чукиб оли ш ган ди . Меч- 
кай л и ги билан алсралиб турад и ган А нри гоят х,аяжон- 
л ан ти р аётган ёгли цогозга у р ал ган студенга и н д ам ай
к,араб-цараб цуярди.
М аэ исиниш учун стакан н и икки ц уллаб уш лаб, 
коф едан м ай д ал аб х^уплаб утираркан, теп ад ан У лмас 
бобо туш иб келди. О датда у кечрок; уйгонар, нонуш та- 
си эса плита устида турар эди. Л екин бу саф ар у 
суюк; ош й уц ли ги д ан нолиб вайсади. К елини, х,амп- 
ш аям хоз^лаган н арсанги з булаверм айди-да, деган дан
кейин чол ж и м булиб, картош ка ейиш га туш ди. У 
вацт-вацти билан урнидан туриб, полни ифлос цилмас- 
ли к учун ку л ую м ига туф ларди -д а, ян а курсисига ути- 
р ар, бош ини цуйи солар, ш уурсиз боциб, овцатини 
ч ай н ар эди.
— Вой, ойи, эсим дан чи ц и п ти !— хитоб ци лди А л ь­
з и р а .— Ц ^ш ни хотин чицувди...
Она унинг гапини б улди :
— Ж у д а я м ж оним га тегди-да, уш а хотин!
У цуш ниси Л евакн и н г хотики кеча к,арз сураб 
цолм асин, деб узининг к,ашшок,лигидан ноли ган и н и
эслаб, ичи да х аф а булди. Ч ун ки Маэ шу ку н л а р д а
униг х,еч ним ага зорицм аслигини, ул ар н и ки д а ижа-рага 
ту р ад и ган Б у тл у н и н г пулни и кки х,афта олдин бериб 
цуй ганини ж у д а ях ш и биларди. Сирасини ай тган д а, 
посёлкадаги о д ам л ар н и н г биттаси х,ам бир-бирига ц арз 
бермасди.
— Т ^ х та! Я хш и эсимга солди н г,— деди М аэ.— Цо-
101


гозга коф едан бир сицим ура... П ьерроннинг хотинига 
олкб бориб бераман, царз олган и м га уч кун булди.
Цизи пакетчани тайёрлаб булгач, онаси, хозир к;ай- 
тиб келам ану эр к а к л а р га овк,ат к,иламан, деди. К ейин 
у Эстеллани кутариб чик,иб кетди. У лм ас бобо х^амон 
картош кани ч айн ар, Л енора билан А нри булса топиб 
олиб ейиш аётган пустлок;ни талаш иб у р и ш и ш арди .
Маэ айланиб келиш урнига Л евакнинг хотини ча- 
к;ириб крлиш идан к,урк;иб, бог оралаб туп п а-тугри юр- 
ди. М аэлар участкаси П ьерронларнинг богига туташ - 
ган булиб, п ан ж араси м он туси кда бир одам бем алол 
сигадиган д ар ч а к,олдирилганидан ку ш н и л ар бир-бир- 
л ари н и ки га бемалол кириб-чик^тшарди.
Ш у ернинг узида к,удук, булиб, у н дан турт хона- 
дон ф ойдаланарди. Ен томонда, сулиган сирень бута- 
л ар и орк,асида цак,ир-к;уцурлар билан тула п астакки н а 
ки ч и к сарой бор; шу ерда к,уён бощишади; к,уёнларни 
семиртириб, бай рам л ар д а суйиб ейиш арди. Соат бирга 
за н г урди. Б у вак;тда х,амма кофе ичиш билан м аш гу л
булганидан эш и кл ар олди да хам , д е р азал ар о л д и д а 
з^ам х,еч ким куринм асди. Ф ац ат битта ремонтчи иш чи 
ш ах тага кетиш идан олдин бошини ку тарм ай участка- 
сида сабзавот эккан и ари ц оларди. Р у б ару д аги уй 
олдига келган М аэ черков олдида бир ж аноб билан 
и кки хонимни куриб хайрон цолди. У тухтаб, у л ар н и
дарров танид и: бу Энбо хоним булиб, мех,монларига — 
орденли ж аноб билан м у й н ал и манто ки й ган аёлга 
посёлкани ку рсатаётган эди.
— 
Э, нега овора булиб ю рибсан?!— хитоб ц илди 
П ьерроннинг хотини М аэ унга кЪфени бергач .— Шо- 
ш илм асйнг х,ам буларди.
Й игирма саккиз ёш даги бу ж увон посёлкада хуш
руйлиги билан ш ух р ат к,озонганди. Ц ор ам аги здан к е л ­
ган, пеш онаси паст, ку зл ар и шах,ло, огзи уймок,чадай 
бу ж увон ж у д а танноз, озода эди. Б ола к у р м аган и
учун ку к р а к л а р и диркиллаб турарди . У нинг А ш адди й
лак,абини ол ган онаси ш ахта да х ал о к булган бир к у ­
мир цазувчининг беваси булиб, цизини ф аб ри кага иш га 
юборган ва х,еч цачон кд!зимни кончига берм айм ан, 
деб к;асам ичган эди. У утириб к;олган цизи хотини 
улиб, саккиз яш а р цизчаси би лан цолган тул П ьерон 
га текканини куриб, бенихоя газабл ан д и . Г арчи эри-
102


нинг серандиш алиги ва рафик,асининг у й н аш л ари
борлиги х,ак,ида булм агур л ати ф ал ар , фисцу ф асодлар 
куп булса х,ам, эр-хотин ж у д а бахтиёр х,аёт кечири- 
ш арди. П ьерронлар х*еч ким дан к,арз олиш м асди, з;аф- 
тада икки 
м арта гуш тли овк,ат ей и ш арди; уй шу 
д а р а ж а д а озода тути лард и ки , к,айси кастрю лкага па­
расанг, аксинг куринади. Бу оилавий м асрурл и к усти­
га х у ж ай и н л ар н и н г лутф у карам и билан П ьерронйи нг 
хотинига узи тай ёр л аган конфет ва печеньеларини со- 
тиш р ухсат этилганди, аёл бу н арсал арн и ш иш а ва- 
за л ар га солиб, д еразага у рн ати л ган икки та токчага 
цуярди. Бу иш кунига олти-етти су, б аъ зан якш ан б а 
кун л ари ун икки су даром ад берарди. У ларн и н г осу- 
да э^аётларида фак,ат цари исёнчидек газаблан и б, эри- 
нинг улими учун х у ж а й и н л а р д а н уч о лам ан , деб доимо 
царгаб-к,ак,шаб юрувчи А ш адди й билан оиланинг хдм- 
м а аъ зо л ар и кучларини ая м а й савал ай д и ган ки чки н а 
Л и ди я кузга туш ган хасга ухш аб турарди.
— К ап -катта булиб к,олибди-ю, л и зи н г,— деди Пьер- 
роннинг хотини Э стеллани эр кал атар кан .
— Э, ш урим ни к,уритяпти бу, цуй, га п и р м а !—эъти- 
роз билдириб деди М аэ.— Ц андай б ахтлисан, чурваща- 
л ар и н г йук,. Деч булм аса уйинг озода туради-ку.
М аэнинг уйи х,ам озода, р еж али , х,ар * аф та поли 
ювилиб турса з^ам, у ёп-ёруг, кузни ц ам аш ти рад и ган
д а р а ж а д а тоза ва цатто буфетдаги заря;алли вазал ар , 
тош ойна, р ам кага солинган учта гравю ра би лан зийнат- 
л ан ган хонага б екаларга хос суцланиб к,аради.
Еш ж увон энди кофе ичам ан, деб турувди; оила 
аъ зол ар и н и н г х,аммаси ш ах тад а булгани учун кофени 
ёлгиз узи ичиш га м аж бур буларди.
— Мен билан бирга бир стакан и ч ги н ,— такл и ф
л;илди ж увон.
— Иуц, рах,мат, ^ози рги н а уйда ичиб келдим.
— Х уш , ичсанг, ним а бупти?
А слини олганда бунинг сира а^ ам и я ти й уц эди. 
И к к ал а хотин бам айлихоти р кофе ича бош ладилар. 
Д еразадан, печенье ва конф етлар солинган ш иш а в а ­
за л ар орасидан рубарудаги ^атор уй ларн и н г дарпар- 
д ал ар и кузга таш л ан ад и . Б у д ар п ар д ал ар н и н г ранги 
уй бекалари н и н г цай д а р а ж а озодалигидан д ало л ат 
берарди. Л евакл арн и н г дарпардаЛ ари них;оятда кир
103


булиб, гуё у л ар зф.зиргина кастр ю лькан и н г туби артил- 
ган л аттага ухш арди.
— О дам ларга ^ай рон м ан , ш у н ч ал к к ки рга ботиб, 
£аш лари келм агани! — гу л д и р ад и П ьерронни нг 
хо­
тини.
Маэ худди ш уни кутиб турган э:ган ш еки лли , гап- 
га туш иб кетди. А гар унинг уй и да Б у тл уга у х ш аган
и ж а р а ч и булгандам и, уй тутиш ц андай б ^ли ш и н и кур- 
сатиб цуярди-я! А гар бплиб иш тутса, и ж а р а ч и сак,- 
л аш ф ойдали ж уда. Л екин у билан дон олиш иб юриш- 
н инг ^ с ж а ти йук,. Ш уиинг учун х;ам эри у лгу дек 
кч ади , хотиники дуппослайди, М онсудаги я л л ач и л а р - 
нинг олдига ю гуради.
П ьерроннинг хотини ж и ркан и б, аф ти н к буриш тир- 
ди. 
уш а ял л ач и л а р н и худо олеин! Д а м м а касал- 
л и к уш ал ар д ан тарцайди. Ж у а зе л д а битта хотин бутун 
ш а х та д аги л а р га к асал ю цтирди.
— У глинг Л евакнинг цизи билан ю рганига сенинг 
лом-мим дем аслиги нг мени цайрон цолдиряпти!
— У зинг ним а цил ар ди н г менинг ур н и м да булга- 
н ингда, цани айт, эиш тай-чи?.. У лар н и н г боги билан 
бизники ёнма-ён. Езда З а х а р и я цачон царъеанг, Ф и ло­
м ена билан сирень таги д а ту р ган и турган . Б ун доц
о д ам л ар дан ан д и ш а цам ц и ли ш м ай д и , ж и л л а ц урса 
саройнинг ичига х,ам ^тиш м ай ди , цачон ц уд уц ц а сув
олгани борсанг, икковинииг гап лаш и б турган и устидан 
чицасан.
П осёлкадаги барча ош и ц -м аъш у ц л ар н и н г оддий т а ­
р н ой м ана ш ундай эди. Й игит ва ц и зл ар бир-бкрлари- 
ни бузиш ади; оцш ом лари у л ар уз таъ би рл ари билан 
а й тган д а, саройнинг пастак, ниш об томида уй н аш ган - 
л а р и уйнаш ган. Ю ккаш ц и зл^р булса, б аъ зи л ар и би- 
ринчи боласини сарой и чида тугиб ц уярд и ; 
1
Га^Бзилари 
эса т у ш ш учун Реки й ярга ёки ж авд ар орасига ж у н аб
ц олар ди л ар . О датда бу иш л ар н и н г оцибати енгил ку- 
ч арди; й и гит-цизлар уйланиш иб олиш арди, ф ац а т бар- 
вацт у й л ан ган йи ги тлар н и н г о н алари , угли м уйга х,еч 
ним а олиб келм айди, деб ж а ц л и чи царди.
— Сенинг урнингда булсам , мен ортицча ц ар ш и л и к
курсатиб ути р м асди м ,— деб давом этди мулох,аза би­
л ан ж у в о н .— Ц из З а х а р к я н г д а н и кки та болали булди, 
энди у л ар сира х;ам бир-биридан аж р а м а й д и ... Энди 
и ш л ай д и ган п у л и д ан умид ц и л м асал ар и н г ^ а м булади.
104


М аэ газабланиб, к,улларини и п щ ал ад и :
— .Д а, агар улар токиб кетади ган булиш са, кдр- 
гиш им га цолиш ади. Н им а З а х а р и я бизни з^урмат к,ил- 
м аслиги керакм и? У ки суягини к;отиргунча озм унча 
завдяат чекдикм и? Т угрим и? Ш унинг учун аввало ота- 
онасидаи царзнни узсин, кейкн хотин олеин... М уш тдек 
бошидаы болаларпм из бировлар учун и ш лай бошласа., 
бу ёги ним а булади? У ида очим издан у л и ш дан боища 
и л о ж и м яз цолмайди!
Д ар ц ал ай куп 
5
;т а а й Маэ х,овуридан туш ди.
— Мек бу гаи ларн и ш унчаки ай тяп м ан -да, у ёгини 
кейин курам из. К оф ени аччик, дам лабсан, кераги ча 
солгансан-да.
Я на ч орак соатча r a n сотиб утирган Маэ, эркак- 
л а р га овцат цилиш и кер акл и ги эсига туш иб, урнидан 
турди. Б о л ал а р м ак таб л ар и д ан цайтиб кели ш арди . Б а ъ ­
зи эш и кл ар д а хотинлар куриниб, мех,монларига посёл- 
к а н и к г ж ойлаш иш ини туш унтириб утиб келаётган Эн- 
бо хоним га к,изициб к;араб туриш арди. Бу таш риф
посёлка ах,лини к,изик,тира бош лади. И ш чи х,атто ж у я к
олиш ни х,ам тухтатди, к,аердадир богда и кки та товуц 
цурк^тб к;ак,иллади.
Маэ уйига цай тар экан, конда и ш л ай ди ган доктор 
В андерхаген утиб кетм асин, деб пойлаб туриш учун 
к у ч ага ч и в д а н Л евакни н г хотинига дуч келиб цолди. 
Бу паст буйли киш и иш и куп булиб, доимо шошиб 
ю рарди: ю рган йулида и ш ч и ларга маслах,ат берарди.
Доктор ж а н о б л ар и ,— м ур о ж аат этди унга Л евак­
нинг хоти н и ,— х,ечам у х л а й олм аяп м ан , хдм м аёгим
огрийди... Сиз билан м аслах,атлаш иб олсам девдим.
Д ам м ан и сенсирайдиган доктор т^ х там асд ан ж авоб 
берди:
— Мени тинч к;уй! Кофени ж уд а куп и часан.
— Д а, менинг эримни з^ам,— деди уз н авбатида 
М аэ, — уйга кириб, уни бир куриб к,уярмидингиз... 
Доим оёк;лари огригани огриган.
— Уни тентиратиб ц уй ган узинг-ку. Цоч, йукр’л!
И к к а л а хотин ^очиб кетаётган докторнинг оркдеи-
дан к,араб цолиш ди, бир м инутча тури ш ган д ан кейин:
— У йга к и р !— деди Л евак ум идсизлик билан елка- 
сини цисиб.— Б иласанм и , я н ги л и к бор... Д а, ай тган ч а, 
кофе ичасан. Д озир цайн атди м .
105


Маэ йуц демоцчи эди-ю, лекин азм ойиш олиш иш- 
тиёк,и голиб келди. Мезбонни р ан ж и тм асл и к учун бир 
к,ултум ичсам, ичиб кета к;олай, деган к;арорга келди.
Уй ш унацанги ифлоски, бош сущиб булм ай д и : ер- 
д аям , девордаям ёг д оглари, буфет билан столпи мой 
босиб кетган; х ам м а ифлос у й л ар д а булади ган д у л ан са 
х,пд димодни ёради. П ечка олди даги столга тй рсакл а- 
рини цу
11
ганча тар ел кага тум ш уги теккудек булиб Б у т ­
лу утирибди. Бу дуркун, ягриндор, кури н и ш и дан ж у д а
ёввош йигит уттиз беш ларда булиб, анча ёш га ухш ар- 
ди. У бир б ^ л ак ц ай н ати л ган гуш тни б ам ай ли хоти р 
еб булай деганди. Р уп ар аси да Ф и лом енанинг тунгичи, 
икки ёш дан ошиб цолган ки ч ки н аги н а А хи л л утириб­
ди; у худди очопат бури боласидек Б утлуга и л ти ж о
билан и ндам ай цараб утирарди. Тук,сариц к,алин со­
боли усиб кетган сахий к,уноц вак,т-вацти. билан бола- 
нинг огзига мол гуш тидан солиб к,уярди.
Тухтаб тур, ш акар со л ай ,— деди Л евак кофей- 
никка ш акар солар экан.
К у к р ак л ар и каби к,орни хам ш алви раб осилиб туш - 
ган, юзи япасци, ок, о рал аган сочлари доим тузиб юра- 
диган, дабдаласи чик,к,ан бу бадбаш ара хотин Б утл у- 
дан олти ёш катта эди. А ф тидан, Б утлу бу хоти н н и н г 
булган-тургани шу, деб хисоблар, ош ига туш ган соч- 
л а р га ёки уч ойлаб ал м аш ти р и л м ай д и ган туш ак, чой- 
ш абларга эътибор бермагандек, унинг к ам ч и л и к л а р и га
Хам парво цилм асди. Хотин Б у тл уга насиб этган к;у- 
л ай л и к л ар сирасига кирарди, унинг эри булса, хисоб- 
ли дуст айрилм ас, дейиш ни ях ш и курарди.
— Мен сенга бир нарсани айтм ок,чиман,— давом
этди Л ев а к .— К еча кечцурун П ьерроннинг хотинин и 
«И пак пайпоц» атроф ида санк,иб ю рганини кури ш ган - 
миш . Сенга м аъ л у м уш а ж аноб уни Раснёр я ц и н и д а 
кутиб турган экан, кейин ул ар биргалаш иб к а н а л ёца- 
лаб сайр к,илишибди... Ц ал ай ? Б ош ида эри туриб ци- 
л аётган иш ини к,ара-я!
— Н им а к,ипти,— деди М аэ,— Пьеррон у й л а н гу н ^ а
ш тейгерни к,уёнчалар билан мехмон к,илиб турард и , 
энди булса узининг хотини билан сийлайди, а'рзонга 
туш ади-да,
Б утлу х ахо л аб кулди-да, бир булак нонни ш урва- 
га ботириб, А х и л л н и н г огзи га тивди. И к к а л а хотин
106


бир-бирига гал бермай, П ьерроннинг хотинини чалпиб 
кетиш ди: ум ум ан унинг бировлардан орти^ ж ойи й у^, 
ш унчаки уччига чицк,ан танноз, эр талабдан -кечгача 
к;иладиган иш и — узини ойнага солади, ювиниб-тара- 
ниб, узига оро беради. Э, бизга нима, бу эрининг иши, 
ш унакд ю риш и унга ёцса, билганини цилм айдим и. 
А хир бош к,аларнинг товонини я л ай ди ган ш уи акд шух- 
ратп араст одам лар булади-ку, ф ац ат буккн г учун рах- 
м ат дейиш са булгани у л арга. Ц уш ни хотин кириш и 
билан гийбат тухтади. Х отиннинг цулида Ф илом ена­
нинг иккинчи боласи — тук,к;из ойлик цизалоц Д езира 
бор эди. Ф илом енанинг узи саралаш ж ой и д а овкдт- 
л ан ган и учун болани эм издиргани уш а ёкд а олиб бо- 
риб туриш ини келиш иб олганди; у уш а ерда кум ир 
уюми устига чунк,айиб эмизиб берарди.
— Мен булсам, болам дан бир л а х за хам нари ке- 
толм айм ан, ойи, деб а р и л л аган и а р и л л а г а н ,— деди Маэ 
к,улида ухлаб к,олган Э стеллага цараб.
Л екин у Л евакнинг ку зл ар и д ан билиниб турган
саволга чап бериш нинг и лож и н и к;ила олм ади.
— М енга цара, ш уни бир ам ал л аб бир ёк,лик к,и- 
лиш керак-ку ахир.
О лдинлари и ккал а она никох цилиш нинг х ож ати
йук; деган ф и кр д а эдилар. Маэ угли ни н г м аош идан 
купрок, ф ойдаланиш ни хохларди , Ф илом енанинг она­
си хам , цизининг м оянасидан айилиб к,олишни уйлаш и 
биланок; ж они хик,илдогига келарди. Ш ош иш нинг ни­
м а кераги бор, шу боисдан Л евак хози рча цизининг 
боласи битта булгани, хатто чак,алок;ни узи бок,а ту- 
риш ни а ф зал курарди; лекин бола улгайиб, битта нон- 
хур купайди, бу орада иккинчиси хам тугилди. Бу 
нарсани ортицча чик,им деб билган она уз зиёнига 
юриш ни истам ай, зур бериб туйни тезлати ш пайига 
туш ди.
— З а х а р и я толеини синаб курди, чекига туш гани 
ш у ,— давом этди у ,— энди хеч к,анаца тусик; йук,... 
Т уйни к,ачон к,иламиз-а?
Бир оз сабр к,илайлик-чи, сал орк,а-унгимизни 
йигиш тириб о л а й л и к ,— х и ж о л ат тортиб ж авоб берди 
Маэ. — Ж у д а я м уят иш лар-да!.. Худди то никох цил- 
гунча чидаб туриш а олм аган даи !.. У лай агар , менинг
107


К атри н ам з^ам ш унаца ах м о ц л и к ц и лган и ни билсам , 
бугиб улдириб цуйсам керак!
Л евак елкасини цисиб ц$^йди.
— Цуй-э, вацти келса, у х,ам бош цалар ц и л ган
иш ни цилади-да!
Бутлу худди уз у йидаги дек вазм и н л и к би лан бу­
фет ёыига келди-да, нон излай бош лади. Суюц ош уч у н
сабзазотлар* ярм и а р ч и л ган кар то ш ка, пиёз столн и н г 
бир четида тур ард и ; бека ун м артача у л арн и арти ш га 
тутинди-ю , лекин х>ар саф ар гап га цизйциб, цуйиб 
ц уярди. Ни:<,оят у астойдил картош ка арчи ш га кириш - 
ди-ю, лекин ш у зах,оти ян а иш ни таш лаб, д ераза ёни- 
га келди.
— Бу цан ац аси булди? Б ун и цара-я! Энбо хоним
ал л а ц а н д а й ж ан об л ар билан ю рипти. 

Download 16,16 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   129




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish