Elementar, qaytariluvchi yoki asosiy zvenolar tashkil qiladi. Polimerlar asosan monomerlarni

3.

4.

5.

5-variant

1. 
   Barcha oqsillar poliamfolitdir. Ular hayotda juda ko’p rol o’ynaydi. Poliektroliylarda polielektroletik shishish degan tushuncha mavjud. Bunga sabab bir hil zaryadli yon guruppalarining o’z aro elektrostatik ta’siri tufayli ular o’lchamining ortishidir. Birinchi marta polielektralitik shishish hodisasi harakteristik yopishqoqlikni o’lchash orqali aniqlagan edi. Makromolekulaning ionlashish darajasi bilan o’rtasidagi bog’lanish polimeta akral kislata uchun o’rganilganda ikki tartibga o’zgarganligi qayd qilingan. Bu esa makromolekula o’lchami 5-6 marta ortganligini ko’rsatadi. Poli elektirolitlarning yana bir o’ziga xos xususiyatidan biri shuki, malumbir sharoitda polielektirolitik shishish o’rniga qarama qarshi effektni ya’ni ionagen gruppalarda vodorod atomi bo’lsa. U boshqa O, N, cl kabi atomlar bilan vodorod bog’lanish hosil qilib, zanjir ichida vulkanlangan to’r paydo qilish oqibatida makromolekula o’lchami yanada kichrayishi mumkun. Biologik polimerlarga barcha oqsillar, nukelin kislotalar va shunga o’xshash boshqa qattiq zanjirli konformatsiyaga ega bulgan makromolekulalar kiradi. Ularning xossalari odatdagi molekuliyar cho’lg’am konformatsiyasida farq qiladi. Ularning asosiy sababi eng oddiy oqsillar ham murakkab tarkibga ega ekanligi bilan bog’liq. Polimerlar zanjiri hatto eng oddiylariniki ham bir-biridan xossasi bilan farqlanuvchi guruhlardan iborat va turlicha egiluvchanlik xossasiga ega bo’lgan guruhlardan tashkil topadi. Erimaydigan makromolekulalarda ichki molekuliyar bog’lanishlar turg’un ichki tarkibining yuzaga kelishiga sabab boladi. Oddiy hollarda bunday ta’sirlar o’ralgan konformatsiya olib keladi. Ayrim hollarda ular chiziqli kristall holatida ham bulishi mumkun. Erituvchi va temperaturani o’zgartirib, bunday ichki bog’lanishlarni o’zgartirish ya’ni ularni ,,eritish’’ mumkun. U vaqitda molekula globulyar cho’lg’am ko’rinishini olishi mumkun. Anashunday shunday konformatsiyon o’zgarishlarni eng sodda polipipted zanjirida ko’rsatish mumkun. Bunday zanjir karbozoj jirli polimerlarga o’xshash spralsimon konformatsiyaga ega buladi. Bunda yon gruppalari imkon boricha bir –biridan uzoqlashgan holda bo’ladi. Ana shunday spiralsimon tuzilish tufayli korbonilli kislorod uchinchi amidli vodorod bilan yonma yon kelib ular orasida vodorod bog’lanish hosil bo’lishi mumkun. Ana shunday qilib polimerninig korispirali hosil buladi. Bu spiralning harbir o’ramiga o’rtacha 3.6 ta monomer zveno to’g’ri keladi.
   
2.