Электротехниканинг фанининг таърифи ва ахамияти

уланиш группаси га доир чизма хамда уларнинг шартли белгиларн 
кўрсатнлган. Трансформатор чулғамларининг уланиш усуллари уланиш
группаси билан аниқланади ва рақамлар билан белгиланади. Бу 
рақамлар юкори ва паст кучланишли чулғамларнинг линия кучланиши 
векторлари орасидаги бурчакни ифодалайди ва уланиш группаси . 
номерини белгилайди. Агар вектор тасвирига биноан, юкори 
кучланишли чулғамга тегишли линия кучланиши векторини 12 сони 
томон йўналган минутлар стрелкаси билан ифодалаб, паст 
кучланишлига тегишлиси соатлар стрелкаси билан ифодаланса. соатлар 
милининг кўрсатган сони уланиш группасининг 
номери булади.5. 8- 

---

114 
расм, а да, трансформаторнинг 12- уланиш группасига доир схема, 
тасвир ва шартли белги кўрсатнлган. Агар бундай уланишли
трансформатор паст кучланишли чулғамининг бош ва охирлари ўзаро 
алмаштирилса, 5.8- расм, б да кўрсатилган уланиш группаси олинади. 
Трансформатор чулғами учун шартли равишда боши ва охири тушунчаси 
қабул қилинади ва ундан чулғамларни туғри улашда
фойдаланилади. Дархакикат, агар бирламчи ва иккиламчи
чулғамлар пўлат стерженга нисбатан бир хил томонга ўралиб, 
чулғамнннг юқори томонидаги учини унинг боши, паст томонлагисини 
унинг охири деб қабул қиласа у ҳолда бу чулғамларнинг бир хил 
магнит оқими билан кесилишидан хосил бўлган ЭЮК векторларининг 
фазаси узаро мос бўлади (5.9- расм, а)., Агар бу чулғамлар қарама-қарши, 
томонга ўралса, улардаги ЭЮК векторлар хам ўзаро қарама-қариш 
йуналади (5.9-расм, б). Агар чулғамлар бир томонга ўралиб уларнинг 
бирини юкори ва пастки учларининг белгилари ўзаро алмаштирилса, бу 
чулғамлардаги ЭЮК векторлари яна қарама-қарши йўналган бўлади 
(5.9-расм, в). 5.9-расмда чулғам боши и охири тушунчасига оид чизма 
кўрсатнлган