Elektrotehnika va elektronika

Qisqa  muddatli  ish  rejimida
  elektr  yuritmaning  nominal  yuklamada  ishlash  davrlari  dvigatelni 
vaqtincha elektr tarmog‘idan uzib qo‘yish vaqti bilan almashinib turadi. Ana shu vaqt davomida dvigatel 
atrof-muhit haroratigacha sovushga ulguradi (15.8 rasm).  
 
 
15.8 – rasm. Elektr yuritmaning qisqa muddatli ish rejimi. 
 
Bu  rejimda  juda  kam  miqdordagi  mexanizmlar(to‘g‘on  zatvorlari,  ajraluvchi  ko‘priklar,  quvurlar 
zadvijkasi  va  boshqalar)  ishlaydi.  Shuning  uchun  mazkur  rejimda  ishlayudigan  dvigatellar  maxsus 
qurilmalar uchungina ishlab chiqariladi [1,3]. 
Takrorlanadigan qisqa muddatli ish rejimida elektr yuritmaning nominal yuklamada qisqa muddatli 
ishlash  davrlari  (t
i
)    dvigatelni  tarmoqdan  uzib  qo‘yishi(pauza)  davrlari  (t
0
)    bilan  yoki  dvigateldan 
yuklamani olib qo‘yish bilan almashtirib turiladi (15.9 – rasm).  

---

216 
 
 
 
15.9 – rasm. Elektr yuritmaning takrorlanadigan qisqa muddatli ish rejimi. 
 
Bu  rejimda  yuklama  ulangan  davrda  dvigatel  qismlarining  qizish  harorati  barqaror  qiymatgacha 
ko‘tarila  olmaydi,  pauza  vaqtida  esa  atrof-muhit  haroratigacha  sovushga  ulgurmaydi.  Takrorlanadigan 
qisqa muddatli ish rejimi ulashning nisbiy davomiyligi (UD) deyiladigan kattalik bilan tavsiflanadi: 
                                            
%
100
%
100
0
s
i
i
i
t
t
t
t
t
UD
                                                                         
   (15.6) 
bunda t
s
 – butun sikl vaqti. 
Sanoat korxonalarida UD 15, 25, 40 va 60 % bo‘lgan turli quvvatdagi dvigatellar ishlab chiqariladi. 
Bularga siklning davomiyligi 10 daqiqadan oshmaydi. Uzoq davom etadigan rejimlarda UD – 100 % bo‘ladi 
va bunday dvigatellarning ishlashi uzoq muddatli ish rejimiga taalluqli bo‘ladi.